جوش صورت: انواع، علل و درمان‌های موثر + راهکارهای پیشگیری

جوش صورت به طور گسترده‌ای در میان نوجوانان، جوانان و بزرگسالان رخ می‌دهد و می‌تواند به عنوان یک علامت ناخواسته از ناهنجاری پوست و اختلالات در سیستم تنظیم هورمونی بدن در نظر گرفته شود. اما آیا واقعاً جوش‌ها فقط یک مشکل ظاهری هستند؟ آیا درک عمیق‌تری از جوش ها و رابطه آن با سلامت عمومی بدن وجود دارد؟

در این مطلب از غفاری دایت، به یکی از مشکلات رایج و مزاحم در حوزه زیبایی و پوست، یعنی جوش صورت، خواهیم پرداخت. علل و عوامل موثر در بروز جوش در زنان و مردان، تأثیر آن بر روی روانشناسی فرد و روش‌های درمانی موثر برای مقابله با آن را بررسی خواهیم کرد. همچنین، به بررسی روابط بین جوش صورت و عواملی مانند تغذیه، استرس، و عادات بهداشتی خواهیم پرداخت تا به معرفی راهکارهای عملی برای کنترل و پیشگیری از آن بپردازیم.

جوش صورت چیست؟

جوش صورت (به انگلیسی: Acne) یک مشکل پوستی است که در نتیجه تجمع سلول های مرده پوست، انسداد منافذ چربی و ترشح زیاد غدد چربی پوست رخ می‌دهد. این جوش ها همچنین به عنوان آکنه نیز شناخته می‌شود، اما آکنه در واقع یک نوع جوش و عارضه پوستی است.

این مشکل بیشتر در نواحی صورت مانند پیشانی، گونه‌ها و چانه ایجاد می‌شود و می‌تواند به صورت لکه‌های قرمز یا سفید بروز کند. جوش صورت فرم‌های مختلفی از جمله جوش سفید (کومدون) که ترشح چربی پوست در داخل منفذ چربی انباشت می‌شود، و جوش قرمز و التهابی (آکنه) که ناشی از عفونت با باکتری‌ها و التهاب پوست است، دارد و معمولاً با خارش، سوزش، التهاب، قرمزی و حتی تشکیل زخم همراه است.  

این جوش ها نه تنها به لحاظ ظاهری ناراحت کننده است، بلکه می‌تواند بر روی اعتماد به نفس فرد نیز تأثیر بگذارد. عواملی مانند تغذیه نامناسب، استرس، برخی بیماری‌ها، مراقبت نادرست از پوست تماس مستقیم با مواد آلوده، ترشح بیش از حد چربی پوست و تنظیم نامناسب هورمون‌ها و حتی تغییرات هورمونی در اثر بارداری یا زایمان می‌توانند باعث بروز جوش صورت شوند.

با توجه به اهمیت آکنه و تأثیر آن بر روی زندگی روزمره، آشنایی بیشتر با علل، راهکارها و روش‌های پیشگیری و درمان جوش صورت می‌تواند به شما کمک کند تا پوست سالم‌تری داشته باشید و از زیبایی صورت خود لذت ببرید.

متغیرهای مختلفی که در بروز جوش صورت  تاثیر می گذارند!

بروز جوش صورت تحت تأثیر متغیرهای مختلفی قرار می‌گیرد. تغییرات هورمونی در بدن، مانند دوران نوجوانی، بارداری، دوران قاعدگی، و پس از آن می‌تواند منجر به بروز این عارضه شود. این تغییرات هورمونی می‌توانند به افزایش ترشح چربی پوست، انسداد منافذ چربی و رشد باکتری‌ها منجر شوند.

اگر پوست چرب دارید و پوست شما دارای ترشح چربی بیش از حد است، احتمال بروز جوش در صورت شما بیشتر است. این مسئله ممکن است به علت ژنتیک، نوع پوست، محیط زیست و تغذیه نامناسب باشد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که استرس می‌تواند به تحریک غدد چربی پوست و ایجاد التهاب منجر شود.

تماس پوست با آلودگی هوا، ذرات معلق و مواد آلوده، استفاده از محصولات آرایشی ناسازگار با پوست، تغذیه نامناسب و مصرف غذاهایی با اندک مقدار مواد مغذی و همچنین مصرف غذاهای چرب و ناسالم، عدم رعایت بهداشت پوست مانند شستشوی نامناسب صورت، لمس پوست با دستان کثیف و فشار زیاد بر روی پوست می‌تواند به انسداد منافذ چربی و ایجاد جوش صورت منجر شود.

انواع جوش صورت

جوش صورت را می‌توان به دو دسته عفونی و غیرعفونی تقسیم کرد. جوش‌های سرسیاه و سرسفید، که بسیار رایج هستند، از جمله جوش‌های غیرعفونی پوست صورت هستند. این جوش‌ها معمولاً نتیجه انسداد منافذ چربی پوست هستند و با تماس با هوا، اکسیده شده و رنگ سیاه یا سفید بگیرند.

• جوش‌های سرسفید (کومدون‌های بسته)

این نوع جوش‌ها نتیجه انسداد کامل منافذ چربی پوست هستند. ترشح چربی پوست در داخل منفذ چربی جمع شده و باعث ایجاد یک لکه سفید روی پوست می‌شود. جوش‌های سرسفید می‌توانند با انتقال هوا و اکسیداسیون در معرض هوا، به جوش‌های سیاه تبدیل شوند.

• جوش‌های سرسیاه

 این نوع جوش‌ها نتیجه انسداد واقعی منفذ چربی پوست هستند. ترشح چربی پوست در داخل منفذ چربی انباشت می‌شود و به تماس با هوا اکسیده شده، که باعث تشکیل لکه‌های سیاه روی پوست می‌شود.

• جوش‌های پاپول یا سفت دانه

 این نوع جوش‌ها نتیجه التهاب پوست است و به صورت قرمز روی پوست دیده می‌شوند. جوش‌های پاپول ممکن است در اثر عفونت با باکتری‌ها، ترشح چربی پوست و یا پاسخ التهابی بدن به تنگی منافذ چربی پوست ایجاد شوند.

• پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی

این نوع جوش‌ها مرکز سفید رنگ دارند، اما با تماس با باکتری‌ها و التهاب پوست، بافت قرمز رنگی آنها را احاطه می‌کند. این جوش‌ها معمولاً بزرگتر و دردناک‌تر از جوش‌های ساده هستند و توصیه می کنیم برای جلوگیری از عدم گسترش باکتری به هیچ وجه آن‌ها را فشار ندهید.

• جوش‌های ندولار یا ندول‌ها

این نوع جوش‌ها در اثر التهاب شدید پوست و تجمع باکتری پروپیونی ایجاد می‌شوند. آنها به صورت یک بافت آماسه و قرمزی بر روی پوست دیده می‌شوند و ممکن است با آسیب به بافت‌های اطراف باعث ایجاد ندول شود.

• جوش یا آکنه کیستیک

این نوع جوش‌ها نتیجه التهاب شدید منفذ چربی و عفونت عمیق داخل پوستی توسط باکتری‌ها هستند. آنها به صورت عمده، عمیق، قرمز و دردناک درون پوست شکل می‌گیرند و ممکن است عارضه‌های جدی‌تری نظیر خارش، قارچی شدن و تشکیل لکه‌های پوستی بزرگتر ایجاد کنند.

از بین بردن جوش صورت در یک روز 

برای از بین بردن جوش صورت در یک روز، لازم است توجه داشته باشید که تمامی جوش‌ها در یک روز قابل از بین بردن نیستند و برخی از روش‌های طبیعی و درمانی نیاز به زمان بیشتری دارند. با این حال، برخی روش‌ها و مراقبت‌های ساده می‌توانند به کاهش قرمزی، التهاب و اندازه جوش‌ها کمک کنند.

• پک های یخ را در دستمالی قرار داده و روی جوش صورت خود قرار دهید. این کار می‌تواند به تنگی منافذ چربی کمک کند و التهاب را کاهش دهد.
• یک قاشق چایخوری عصاره آلوئه‌ورا را بر روی جوش صورت خود مالیده و به مدت 15-20 دقیقه بگذارید. آلوئه‌ورا خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده دارد.
• صورت خود را با آب گرم و صابون ملایم بشویید تا چربی‌ها و آلودگی‌های پوست خود را تمیز کنید. پس از شستشو، صورت خود را با آب سرد شستشو دهید تا منافذ چربی بسته شوند.
• می توانید عصاره چای سبز را بر روی جوش صورت خود قرار دهید. چای سبز دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده است.

سایر راه های از بین بردن جای جوش

1. لیزر جای جوش
2. میکرونیدلینگ 
3. استفاده از دارو و پماد
4. استفاده از کرم های ترمیم کننده
5. استفاده از رتینول (با تجویز پزشک)
6. استفاده از پلاسما
7. صابون دیترون
8. درمان خانگی (عسل، قهوه، ماسک‌های گیاهی)

جوش صورت در زنان: عوامل موثر و راه‌های پیشگیری

جوش صورت در زنان یک مشکل شایع است که می‌تواند به علل مختلفی برگردد. در زنان، تغییرات هورمونی یکی از عوامل اصلی بروز این جوش ها به شمار می رود. در دوران قاعدگی، بارداری و زایمان، سطح هورمون‌ها در بدن زنان تغییر می‌کند که می‌تواند منجر به افزایش ترشح چربی پوست و انسداد منافذ چربی شود. عوامل دیگری مانند استفاده از محصولات آرایشی ناسازگار، تماس پوست با آلودگی هوا، استرس، تغذیه نامناسب و عادات بهداشتی نامناسب نیز می‌توانند به بروز جوش صورت در زنان کمک کنند.

برای پیشگیری از جوش صورت در زنان، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

پوست خود را روزانه با یک صابون ملایم و آب گرم شستشو دهید تا چربی‌ها و آلودگی‌های پوست خود را تمیز کنید. همچنین، از استفاده از محصولات آرایشی ناسازگار با پوست خود خودداری کنید. استفاده از مرطوب کننده‌ها، کرم‌های ضد جوش و عصاره‌های ضد التهابی می‌تواند به کاهش جوش‌های صورت کمک کند.

تغذیه متعادل و سالم با مصرف مقدار مناسبی از میوه‌ها، سبزیجات، آب و مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی به حفظ سلامت پوست و کاهش جوش‌ها کمک می‌کند. استرس نیز می‌تواند بر روی تنظیم هورمون‌ها و به تبع آن بر روی پوست تأثیر بگذارد. بنابراین، از روش‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا، ورزش و تمرکز بر فعالیت‌های آرام و آرامش‌بخش استفاده کنید.

از لمس چهره خود با دستان کثیف خود خودداری کنید و همچنین از فشار زیاد بر روی پوست و استفاده از محصولات آرایشی سنگین پرهیز کنید. با توجه به متغیرهای مختلفی که در بروز جوش صورت در زنان تأثیرگذار هستند، بهتر است در صورت بروز مشکل جدی، به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را تجویز کند.

جوش صورت در مردان: چگونه می‌توانید با این مشکل مواجه شده روبرو شوید؟

جوش صورت در مردان نیز یک مشکل پوستی رایج است و می‌تواند از طریق عوامل مختلفی به وجود آید. مراقبت منظم از پوست، تغذیه سالم و رعایت بهداشت پوست می‌توانند به کاهش جوش‌ها در صورت مردان کمک کنند. برخی دیگر از راه‌های مقابله با جوش صورت در مردان عبارتند از:

پوست خود را دو بار در روز با یک صابون ملایم و آب گرم شستشو دهید. این کار به تمیز کردن پوست از چربی‌ها و آلودگی‌ها کمک می‌کند و انسداد منافذ چربی را کاهش می‌دهد.

انتخاب مرطوب کننده‌ها، کرم‌ها یا ژل‌های ضد جوش با محتوای مواد موثر مانند عصاره‌های ضد التهابی و ضد عفونی کننده می‌تواند به کاهش جوش صورت در مردان و زنان کمک کند.

تماس پوست با آلودگی هوا، گرد و غبار، دود سیگار و محصولات شیمیایی می‌تواند به بروز جوش‌ها در مردان کمک کند. بنابراین، سعی کنید از مواد آلوده و عوامل تحریک کننده پوست خود دوری کنید.

پوستی صاف و بدون جوش: راهنمایی برای جلوگیری از جوش صورت

مراقبت منظم از پوست و رعایت بهداشت پوست می‌تواند به حفظ پوستی صاف و بدون جوش کمک کند. پوست خود را روزانه با یک صابون ملایم و آب گرم شستشو دهید تا چربی‌ها و آلودگی‌های پوست خود را تمیز کنید.

همچنین، می‌توانید از محصولات تمیز کننده پوست مثل فوم صورت مناسب برای نوع پوست خود استفاده کنید. استفاده از مرطوب کننده‌ها، کرم‌ها و لوسیون‌های ضد جوش و ضد التهابی هم می‌تواند به کاهش ترشح چربی پوست و کاهش انسداد منافذ چربی کمک کند.

تغذیه متعادل و سالم با مصرف مقدار مناسبی از میوه‌ها، سبزیجات، آب و مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی به حفظ سلامت پوست و کاهش جوش‌ها کمک می‌کند. از مصرف غذاهای چرب و ناسالم و مصرف بیش از حد شیرینی‌ها و آبمیوه‌های شیرین پرهیز کنید.

استفاده از کرم ضد آفتاب و محافظت از پوست در برابر اشعه UV ضروری است. اشعه UV می‌تواند التهاب پوست را افزایش دهد و باعث بروز جوش صورت شود. از استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF  مناسب و استفاده از کلاه و عینک آفتابگیر در هنگام قرارگیری در معرض آفتاب استفاده کنید.

لمس چهره با دستان کثیف می‌تواند باعث انتقال باکتری‌ها به پوست شود و به بروز جوش‌ها منجر شود. استفاده از محصولات آرایشی مناسب برای نوع پوست خود که غیر آلرژی‌زا باشند، می‌تواند به کاهش بروز جوش‌ها کمک کند. نهایتاً سعی کنید استرس خود را کاهش داده و به فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن و یوگا روی بیاورید.

درمان خانگی جوش صورت

اگر جوش‌ها شدید و مزمن باشند یا با درمان خانگی بهبود نیابند، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق تر و درمان مناسب را تجویز کند. برای درمان خانگی جوش‌های خفیف و غیرالتهابی صورت خود، می‌توانید از روش‌های طبیعی و مواد خانگی زیر استفاده کنید:

• ژل آلوئه‌ورا: عصاره آلوئه‌ورا دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتری است. می‌توانید یک قاشق چایخوری عصاره آلوئه‌ورا را به جوش صورت خود مالیده و برای مدت 15-20 دقیقه روی آن بگذارید. سپس با آب گرم شستشو دهید. این روش به کاهش التهاب و قرمزی جوش‌ها کمک می‌کند.
• گرمای موضعی: با قرار دادن حوله گرم یا کمپرس گرم روی جوش صورت، می‌توانید جریان خون را افزایش دهید و جوش را بهبود بخشید. این روش می‌تواند به باز کردن منافذ چربی و کاهش انسداد کمک کند.
• عصاره چای سبز: عصاره چای سبز دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتری است. یک کیسه چای سبز را در آب گرم آماده کنید و بر روی جوش صورت قرار دهید. این روش می‌تواند به تسریع فرایند التهاب‌زدایی و تسکین جوش‌ها کمک کند.
• ماسک عسل و پودر زردچوبه یا آووکادو: می‌توانید عسل را با ترکیباتی مانند آووکادو، یا پودر زردچوبه ترکیب کرده و روی پوست خود بمالید. این ماسک‌ها دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کننده بوده و می‌تواند به تسریع ترمیم جوش‌ها و کاهش التهاب آنها کمک کند.
• بخور دادن: با بخور صورت خود، منافذ چربی باز می‌شود و انسدادها را کاهش می‌دهد. می‌توانید آب گرم را درون یک ظرف ریخته و سرتان را با یک حوله پوشانده و بخار آن را تنفس کنید.
• روغن هسته انار: این روغن می‌تواند موجب لایه برداری پوست و جایگزین کردن لایه سطحی پوست با لایه‌ای دیگر شود. روغن هسته انار دارای فیتوسترول است و از این طریق می‌تواند به تولید سلول‌های پوستی جدید کمک کرده و از این طریق به درمان لک قهوه‌ای صورت، درمان لک سفید صورت، درمان لکه‌های قرمز صورت، از بین بردن جای جوش، از بین بردن لکه‌های قهوه‌ای جای جوش، درمان اسکار سوختگی قدیمی، درمان اسکار بخیه و سایر اسکارها کمک کند
• روغن درخت چای: روغن درخت چای دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد التهابی است. می‌توانید روغن درخت چای را به صورت موضعی بر روی جوش‌های صورت استفاده کنید. یک قطره روغن درخت چای، به طور مستقیم روی جوش مالیده و بگذارید تا خشک شود. استفاده از ترکیب این روغن و ژل آلوئه ورا می‌تواند به صورت معجزه آسایی به کاهش التهاب و قرمزی جوش‌ها کمک کند.
• آب‌لیمو: آب‌لیمو دارای خواص ضد باکتری و تنظیم کننده چربی پوست است. می‌توانید آب‌لیمو را با استفاده از پنبه، روی جوش‌های صورت خود بمالید. این کار می‌تواند به کاهش چربی پوست و جلوگیری از بروز جوش‌ها کمک کند.

جوش صورت و رژیم غذایی

با توجه به مطالب فوق نتیجه می گیریم که رعایت بهداشت پوست، تغذیه مناسب، استفاده از محصولات مناسب و انجام روش‌های درمان خانگی می‌توانند به داشتن پوستی صاف و بدون جوش کمک کنند.

رژیم غذایی سالم و مناسب به همراه مراقبت منظم از پوست، می‌تواند نقش مهمی در کاهش بروز جوش صورت ایفا کند. مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها می‌تواند به حفظ سلامت پوست و کاهش التهاب‌های آن کمک کند.

همچنین، مصرف مواد غذایی با بالا بودن فیبر مانند حبوبات، میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات کامل به تنظیم هورمون‌ها و کاهش ترشح چربی پوست کمک می‌کند.

مصرف آب کافی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا آب می‌تواند به ترطیب پوست و دفع سموم و آلودگی‌های پوست کمک کند.

همچنین، توصیه می‌شود مصرف مواد غذایی چرب و پرچرب مانند غذاهای چرب، شیرینی‌های قندی و غذاهای پرچرب را محدود کنید، زیرا مصرف زیاد این مواد می‌تواند به افزایش ترشح چربی پوست و بروز جوش‌ها منجر شود.

نقش و اهمیت تغذیه در مراقبت از پوست و بخصوص کاهش جوش صورت بی‌تأثیر نیست. سایت غفاری دایت ضمن مشاوره دادن درزمینهٔ برنامه‌های غذایی، مطالب خوب و مفیدی در تمامی زمینه‌ها دارد که می‌توانید ضمن مطالعه این مطالب درصورتی‌که بخواهید رژیم غذایی اصولی داشته باشید در قسمت رژیم من، رژیم اختصاصی خود را دریافت کنید.

سوالات متداول

چه عواملی باعث بروز جوش صورت می‌شوند؟

عواملی مانند تغییرات هورمونی، چربی بیش از حد پوست، استرس، تماس با آلودگی هوا و استفاده از محصولات آرایشی ناسازگار و... می‌توانند به بروز جوش صورت منجر شوند.

آیا جوش شیرین برای از بین بردن جوش‌های سرسیاه، مؤثر است؟

از خواص جوش شیرین این است که این ماده با گرانول‌های خوبی که دارد مانند یک اسکراب عمل کرده و موجب از بین رفتن جوش‌های سرسیاه می‌شود. برای بهره مندی از این کاربرد جوش شیرین کافی است یک قاشق چای‌خوری جوش شیرین و شکر را با دو قاشق غذاخوری آب مخلوط کرده تا خمیری به دست آورید. خمیر حاصل را روی مناطق مدنظر گذاشته و ماساژ دهید و سپس با آب گرم بشویید.

آیا رژیم غذایی تأثیری در ایجاد جوش صورت دارد؟

بله، رژیم غذایی سالم و متنوع می‌تواند به کاهش بروز جوش صورت کمک کند. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، آب کافی و محدود کردن مصرف غذاهای چرب می‌تواند در این زمینه موثر باشد.

چگونه می‌توانید جوش‌های صورت خود را کاهش دهید؟

• روزانه صورت خود را با آب گرم و صابون ملایم شستشو دهید و از لمس زیاد پوست خود خودداری کنید.
• از محصولات ضد جوش و ضد التهابی برای تمیز کردن و مراقبت از پوست خود استفاده کنید.
• رژیم غذایی سالم و منظم را رعایت کنید و مصرف مواد غذایی چرب و شیرینی‌های قندی را محدود کنید.
• استرس را کاهش داده و به فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن و ورزش مشغول شوید.

راهکارهای درمان کلینیکی جوش صورت کدامند؟

• استفاده از داروها و کرم‌های ضد جوش توسط پزشک متخصص پوست.
• تزریق مواد ضد التهابی و جوش‌گیری موضعی با سوزن توسط پزشک متخصص.
• لیزر درمانی، پیلینگ شیمیایی و دیگر روش‌های درمانی حرفه‌ای که توسط پزشکان تخصصی انجام می‌شوند.

علت ظاهر شدن مکرر جوش های صورت در سنین بالا چیست؟

در سنین بالا، تغییرات هورمونی، کاهش تولید کلاژن و الاستین در پوست، ترشح چربی کاهش یافته و رطوبت کمتر پوست می‌توانند به ظاهر شدن مکرر جوش‌های صورت در این سنین منجر شوند. همچنین، عوامل مانند تغییر آب و هوا، استرس و تغذیه نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند.

در صورت بروز جوش‌های شدید، بهتر است چه کار کنم؟

در صورت بروز جوش‌های شدید و مزمن، بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید تا تشخیص دقیق‌تری صورت بگیرد و درمان مناسب تجویز شود.