چای سفید چیست و چه خواصی دارد؟

10 خواص چای سفید و دلایل علمی محبوبیت آن

خواص چای سفید تقریبا همانند خواص چای سیاه است اما آنچه چای سفید را متمایز می کند، سطح بالای پلی فنول ها و ترکیبات آنتی اکسیدانی اش است که تأثیر آن را در سطح سلولی می توان بررسی کرد. موارد دیگری هم وجود دارند که در ادامه توضیح خواهیم داد.

1- سرشار از آنتی اکسیدان های قدرتمند

چای سفید منبع غنی از پلی فنول ها، به ویژه «کاتچین ها» (Catechins) و «اپی گالوکتشین گالات» (EGCG) است. این ترکیبات نقش مهمی در مهار فعالیت رادیکال های آزاد دارند؛ مولکول هایی ناپایدار که به سلول ها آسیب زده و روند پیری، التهاب و بیماری هایی نظیر سرطان را تسریع می کنند.

اما تحقیقات گسترده تر و مستقل (سنجش TPC و FRAP و DPPH) معمولاً نشان داده اند که چای سبز از نظر سطح کلی پلی فنول و ظرفیت آنتی اکسیدانی بالاتر از چای سفید است.

2- کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی

ترکیبات ضد التهابی موجود در چای سفید، به کاهش فشار خون و کاهش کلسترول بد (LDL) کمک می کنند. همچنین این چای از اکسید شدن کلسترول جلوگیری کرده و از تجمع پلاک در دیواره رگ ها (آترواسکلروز) پیشگیری می کند.

3- پشتیبان طبیعی برای کاهش وزن

چای سفید با مهار آنزیم های چربی ساز مانند لیپاز و همچنین تحریک تجزیه سلول های چربی (لیپولیز)، به فرایند کاهش وزن کمک می کند.

همچنین چای سفید متابولیسم پایه بدن را افزایش می دهد. ترکیباتی مانند EGCG در آن، فرایند ترموژنز (تولید گرما و سوزاندن کالری) را فعال می سازند.

همچنین اگر به تاثیر چای‌های دیگر در کاهش وزن علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله خواص چای سبز برای لاغری را نیز بخوانید.

4- افزایش سلامت و شفافیت پوست

آنتی اکسیدان ها و تانن های موجود در چای سفید از پوست در برابر تخریب کلاژن و الاستین محافظت می کنند. این دو پروتئین، نقش اساسی در استحکام، لطافت و انعطاف پذیری پوست دارند.

مطالعات نشان داده اند که چای سفید با مهار آنزیم های تخریب کننده کلاژن، روند پیری پوست را کند کرده و خطوط ریز و چین و چروک را کاهش می دهد.

5- تقویت سیستم ایمنی بدن

چای سفید دارای ترکیبات ضد ویروسی، ضدباکتریایی و ضدقارچی است. پلی فنول ها، به ویژه EGCG، مانع تکثیر برخی ویروس ها و باکتری ها می شوند.

علاوه بر آن، مصرف منظم چای سفید می تواند سلول های دفاعی بدن (مانند لنفوسیت ها و ماکروفاژها) را تقویت کرده و مقاومت عمومی بدن در برابر بیماری ها را افزایش دهد.

6- تنظیم قند خون و کمک به کنترل دیابت

برخی ترکیبات فعال در چای سفید باعث افزایش حساسیت سلول ها به انسولین می شوند و از ترشح بیش از حد قند از کبد به خون جلوگیری می کنند.

7- بهبود سلامت دهان و دندان

چای سفید حاوی فلوراید، تانن و پلی فنول است که رشد باکتری های مضر دهان (مانند استرپتوکوک موتانس) را مهار می کنند. این ترکیبات از تشکیل پلاک دندانی، پوسیدگی و التهاب لثه جلوگیری می کنند.

فلوراید طبیعی موجود در برگ های چای سفید، لایه محافظی بر مینای دندان ایجاد می کند و از تخریب اسیدی جلوگیری می نماید.

8- کاهش استرس و افزایش تمرکز

برخلاف قهوه یا چای سیاه، چای سفید انرژی را بدون اضطراب یا تپش قلب افزایش می دهد.

9- پشتیبانی از سلامت استخوان ها

برخی مطالعات حیوانی نشان داده اند که مصرف منظم چای سفید می تواند از کاهش تراکم استخوان در سنین بالا جلوگیری کند. این اثر به دلیل آنتی اکسیدان های محافظ استخوان و ترکیبات ضد التهابی آن است.

در بیماران مستعد پوکی استخوان، استفاده از نوشیدنی های حاوی پلی فنول مانند چای سفید توصیه شده است.

10- پیشگیری احتمالی از برخی سرطان ها

پژوهش های مقدماتی نشان داده اند که چای سفید رشد سلول های سرطانی را در محیط آزمایشگاهی مهار می کند. مکانیسم این اثر، کاهش استرس اکسیداتیو، مهار تقسیم بی رویه سلولی و افزایش مرگ برنامه ریزی شده سلول های ناسالم است.

خواص چای سفید در طب سنتی

۱- طبیعت معتدل و ملایم

در منابع طب سنتی چینی، چای سفید دارای طبیعت خنک و معتدل دانسته شده است. برخلاف چای سیاه که گرم و خشک و چای سبز که سرد و خشک توصیف شده، چای سفید به دلیل فرآوری کم، تعادل بهتری در مزاج ایجاد می کند.

در متون طب سنتی چین (TCM)، چای سفید برای تصفیه حرارت داخلی و پیشگیری از خشکی خون توصیه می شود. این ویژگی ها در شرایطی مانند تب خفیف، گرمی بدن، بی قراری و دهان خشک به کار می رود.

۲- پاکسازی حرارت کبد و آرام سازی ذهن

یکی از مهم ترین کاربردهای چای سفید در طب سنتی، پاکسازی کبد از حرارت اضافی و ایجاد تعادل ذهنی است. این چای اغلب در فصل بهار برای تنظیم عملکرد کبد توصیه می شود.

در آیورودا نیز، چای سفید با خاصیت Pitta-pacifying (کاهش دهنده پیتا، یا عنصر آتش و صفرا) شناخته می شود.

پیتای بالا معمولاً باعث خشونت در رفتار، التهاب، زود عصبانیت و احساس حرارت زیاد در بدن می شود. نوشیدن چای سفید در این حالت به آرام سازی روان و کاهش فشار عصبی کمک می کند.

۳- مناسب برای تقویت مغز و حافظه

در طب سنتی، نوشیدنی های ملایم با طبع معتدل که مغز را تلطیف می کنند معمولاً برای تقویت حافظه و تمرکز توصیه می شوند. چای سفید با تحریک کم و بدون سنگینی معده، از جمله نوشیدنی هایی است که در برخی متون با عنوان روشن کننده حواس توصیف شده است.

در نسخه های سنتی آیورودا، گیاهانی که آرامش بخش ذهن هستند و در عین حال تمرکز را تقویت می کنند، با عنوان medhya rasayana شناخته می شوند. چای سفید در ترکیب با گیاهانی مانند براهمی یا آشواگاندا، به عنوان مکمل حافظه پیشنهاد شده است.

۴- پیشگیری از پیری زودرس و شفاف سازی پوست

در برخی متون طب سنتی شرقی آمده است که مصرف نوشیدنی های خفیف و خنک مانند چای سفید باعث «صاف شدن رنگ رخساره» و «افزایش لطافت پوست» می شود. این تعبیر سنتی امروزه در علم با خاصیت آنتی اکسیدانی و محافظت از کلاژن پوست هم راستا است.

حکمای طب سنتی عقیده داشتند که نوشیدنی هایی که حرارت خون را تنظیم کنند، از زود چروک شدن پوست جلوگیری کرده و حرارت سوخته شده داخلی را خاموش می کنند.

۵- کاهش تشنگی و تعدیل مزاج در فصول گرم

چای سفید به ویژه در فصول گرم سال به عنوان نوشیدنی مناسب برای کاهش تشنگی، کاهش گرمی بدن و تعدیل مزاج توصیه می شده است. برخلاف نوشیدنی های خیلی خنک که ممکن است هضم را مختل کنند، چای سفید یک گزینه معتدل است که تشنج معده را تحریک نمی کند.

در کتاب های طب اسلامی مانند الحاوی رازی یا ذخیره خوارزمشاهی، به نوشیدن آب جوش هایی که برگ لطیف دارند و مزاج گرم را تعدیل کنند مانند چای سفید اشاره شده است.

۶- بهبود خواب در مزاج های صفراوی

در طب سنتی چای سفید به دلیل خاصیت آرام بخش خفیف، در افراد با مزاج گرم و خشک (اصطلاحاً صفراوی) به کاهش بی خوابی، تپش قلب و تحریک پذیری شبانه کمک می کند.

طریقه دم کردن چای سفید در 5 دقیقه

• آب مناسب: از آب تصفیه شده یا معدنی استفاده کنید.
• دمای آب: آب را بجوشانید و بگذارید تا به ۷۵ تا ۸۵ درجه سانتی گراد برسد (۵ تا ۷ دقیقه بعد از جوشاندن صبر کنید).
• مقدار چای: برای هر فنجان، ۱ تا ۱.۵ قاشق چای خوری چای سفید کافی است.
• ظرف مناسب: از قوری شیشه ای، چینی یا سفالی استفاده کنید.
• زمان دم: بگذارید ۴ تا ۶ دقیقه دم بکشد.
• سرو: بدون شیرین کننده مصنوعی یا با عسل طبیعی، لیموی تازه یا چند برگ نعناع ملایم میل کنید.
• امکان استفاده مجدد: برگ های چای سفید را می توانید تا ۲ بار دیگر هم دم کنید.

در کنار چای سفید، گیاهانی مانند چای کوهی نیز در طب سنتی جایگاه ویژه‌ای دارند.

بهترین زمان مصرف چای سفید چه زمانی است؟

چای سفید به دلیل داشتن کافئین ملایم و ترکیبات آرام بخش، انتخاب مناسبی برای ساعت های خاصی از روز است. بهترین زمان های مصرف آن عبارت اند از:

صبح زود (پس از صبحانه)

نوشیدن یک فنجان چای سفید بعد از صبحانه می تواند به آرامی انرژی بدن را افزایش داده، ذهن را هوشیار کند و آغاز ملایمی برای روزتان رقم بزند.

بین وعده های غذایی (مثلاً ساعت ۱۰ تا ۱۱ یا ۴ تا ۵ بعدازظهر)

در این ساعات، چای سفید بدون ایجاد سنگینی، به بهبود تمرکز، هضم و کاهش استرس کمک می کند.

عصر و اوایل شب (تا حدود ساعت ۸ شب)

به دلیل میزان پایین کافئین، نوشیدن چای سفید در عصر باعث بی خوابی نمی شود و در عین حال، آرامش ذهنی ایجاد می کند.

نکته: از نوشیدن چای سفید با معده خالی خودداری کنید، زیرا در افراد حساس ممکن است موجب تحریک یا ناراحتی معده شود.

چه کسانی نباید چای سفید مصرف کنند؟

• افراد با فشار خون بسیار پایین: چون چای سفید ممکن است فشار خون را بیشتر کاهش دهد.
• زنان باردار یا شیرده: بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشورت کنند.
• افراد با اختلالات تیروئیدی یا مصرف داروهای خاص: به دلیل تداخلات احتمالی.

اگر به دنبال جایگزینی بدون کافئین برای چای سفید هستید، از چای رویبوس استفاده کنید.

سخن پایانی

در طب سنتی چین، چای سفید به عنوان یک عامل خنک کننده برای کاهش حرارت داخلی بدن، تسکین التهاب و رفع عطش در بیماری های تب دار شناخته می شود.

امروزه نیز برخی افراد به خواص ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی آن توجه کرده و از چای سفید به صورت سرد برای شستشوی صورت یا بدن استفاده می کنند.

همچنین این چای به دلیل خواص ضد پیری، محافظت در برابر آسیب های UV و توانایی حفظ طراوت پوست، به طور گسترده ای در محصولات مراقبت از پوست نیز استفاده می شود.

سوالات متداول

چای سفید چه طعمی دارد؟ آیا طعم آن شبیه چای سبز یا سیاه است؟

چای سفید طعمی بسیار ملایم، لطیف، کمی شیرین، گاهی گلی یا عسلی دارد و هیچ گونه تلخی یا گسی شدید که در چای سیاه یا سبز رایج است، در آن دیده نمی شود.

آیا نوع ظرف دم کردن بر طعم چای سفید تأثیر دارد؟

بله استفاده از ظروف فلزی مانند قوری استیل طعم لطیف چای سفید را تحت تأثیر قرار می دهد. ظروف چینی، شیشه ای یا سفالی بهترین انتخاب ها هستند، چون طعم را خنثی نگه می دارند و به انتقال حرارت یکنواخت کمک می کنند.

آیا چای سفید برای کودکان یا نوجوانان مناسب است؟

اگرچه چای سفید نسبت به دیگر چای ها کافئین کمتری دارد اما همچنان حاوی کافئین است. در مقدار محدود و با رقیق کردن (مثلاً نصف میزان برگ معمولی)، برای نوجوانان بالای ۱۲ سال بی خطر است اما مصرف مداوم برای کودکان توصیه نمی شود.

آیا نوشیدن چای سفید قبل از ورزش توصیه می شود؟

بله در حد یک فنجان. به دلیل کافئین ملایم و اثر افزایش دهنده متابولیسم، نوشیدن چای سفید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از ورزش به افزایش انرژی و چربی سوزی کمک می کند، بدون اینکه فشار زیادی بر قلب وارد کند.

چای سفید چه تفاوتی با دمنوش های سفید مانند گل نقره ای دارد؟

چای سفید از برگ های گیاه چای (Camellia sinensis) تهیه می شود، در حالی که دمنوش هایی مانند «گل نقره ای» از گیاهان دیگری مانند گل داوودی سفید ساخته می شوند. شباهت رنگ و لطافت، دلیل اشتباه گرفتن آن هاست.

چرا برخی برگ های چای سفید پرز دارند؟

پرزهای سفیدرنگ، نشانه ای از کیفیت بالا و برداشت زودهنگام چای سفید هستند. این پرزها روی جوانه های تازه و نابالغ گیاه وجود دارند و به آن ظاهر نقره ای یا خاکستری می دهند که نشانه اصالت چای سفید است.

آیا چای سفید هم مثل چای سبز می تواند با آهن غذا تداخل داشته باشد؟

بله پلی فنول های موجود در چای سفید نیز می توانند جذب آهن را کاهش دهند، به خصوص اگر بلافاصله بعد از غذا مصرف شوند. برای پیشگیری از این تداخل، توصیه می شود حداقل یک ساعت بعد از وعده غذایی مصرف شود، به ویژه در افرادی با کم خونی یا فریتین پایین.

چای سفید را از کجا تهیه کنیم؟

در تمامی شهرهای ایران اگر به عطاری مراجعه کنید می توانید چای سفید را پیدا کنید. چای سفید اصل معمولاً قیمت بالاتری دارد و بسته بندی آن باید سالم، فاقد رطوبت و شفاف از نظر منشأ باشد.