کاهش درد دوران قاعدگی و 8 روش درمان درد پریود

درد دوران قاعدگی (Dysmenorrhea) در ناحیه شکم، کمر و ران ها امری رایج است. بیش از نیمی از زنان در سن باروری این دردها را ۱ تا ۳ روز در ماه تجربه می کنند. این ناراحتی ها ناشی از انقباضات رحمی برای دفع پوشش داخلی آن است.

شدت درد قاعدگی از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ برای برخی خفیف و قابل تحمل است اما برای برخی دیگر فعالیت های روزمره را مختل می کند. این درد معمولاً در ناحیه شکم، کمر، لگن و گاهی ران ها احساس می شود و گاهی با علائمی چون تهوع، سردرد، اسهال یا خستگی همراه است.

انواع درد قاعدگی

۱- درد قاعدگی اولیه (Primary Dysmenorrhea)

این نوع درد از نوجوانی و با شروع قاعدگی آغاز می شود و با گذر زمان یا زایمان معمولاً کاهش می یابد. علت آن انقباضات رحم برای خروج خون قاعدگی است که توسط ماده ای به نام پروستاگلاندین تحریک می شود.

۲- درد قاعدگی ثانویه (Secondary Dysmenorrhea)

این نوع درد معمولاً به دلیل وجود یک بیماری زمینه ای مانند آندومتریوز، فیبروم رحم، بیماری التهابی لگن یا کیست تخمدان ایجاد می شود. درد ثانویه با گذشت زمان شدیدتر می شود و ممکن است به درمان تخصصی نیاز داشته باشد.

علت درد دوران قاعدگی چیست؟ علل اصلی از نگاه پزشکی

گرفتگی عضلات در دوران قاعدگی دلایل مختلفی دارد. در برخی موارد، بیماری هایی مانند اندومتریوز یا فیبروم رحم عامل اصلی این دردها هستند.

این شرایط باعث تحریک یا فشار بر بافت های رحم می شوند و در نتیجه گرفتگی ها شدیدتر و طولانی تر می گردند. در چنین مواردی، درمان بیماری زمینه ای مانند مصرف دارو، جراحی یا درمان های هورمونی، نقش کلیدی در کاهش درد دارد.

اما در بسیاری از زنان، گرفتگی های قاعدگی به هیچ بیماری زمینه ای خاصی مربوط نیستند. این نوع گرفتگی ها که به آن ها «دیسمنوره اولیه» گفته می شود، معمولاً با افزایش سن کاهش می یابند.

موثرترین روش های طب سنتی برای کاهش درد قاعدگی + راهکارهای خانگی و طبیعی

احتمالا شما هم جزء کسانی هستید که میخواهید این درد را از بین ببرید اما از طرفی هم نمی خواهید که قرص مصرف کنید. در این بخش چند تکنیک وجود دارد تا بتوانید به طور طبیعی درد را کاهش دهید و احساس بهتری داشته باشید.

این روش های موثر هستند اما توجه داشته باشید که در صورت شدید بودن این گرفتگی و یا بهبود نیافتن علائم آن حتما با پزشک مشورت کنید.

پزشک میتواند هرگونه شرایط سلامتی که ممکن است باعث ناراحتی شدید شما شود، مانند:

• فیبروئید ها یک بیماری انتقال یافته جنسی
• اندومتریوزیزم
• التهابات لگنی یا اختلالات جدی قاعدگی را درمان کند

در ادامه مهمترین روش های طبیعی و طب سنتی مؤثر برای تسکین درد پریود را بررسی می کنیم:

1- مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)

یکی از مؤثرترین راه های کنترل درد قاعدگی، استفاده از داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و مفنامیک اسید است.

این داروها با مهار تولید پروستاگلاندین ها (عامل اصلی انقباضات دردناک رحم)، مستقیماً در کاهش گرفتگی های عضلانی و درد نقش دارند. بهترین نتیجه زمانی حاصل می شود که دارو از یک روز پیش از شروع قاعدگی یا در اولین نشانه های درد مصرف شود.

2- استفاده از گرما برای شل شدن عضلات

گرمای موضعی، مانند کیسه آب گرم یا پد حرارتی، در ناحیه تحتانی شکم یا کمر باعث بهبود گردش خون، شل شدن عضلات رحم و کاهش درد می شود. حتی حمام آب گرم در طول دوره پریود سطح استرس را کاهش داده و احساس آرامش جسمی و روانی بیشتری ایجاد می کند.

3- ورزش های سبک و حرکات کششی

ورزش منظم با شدت متوسط مانند پیاده روی، یوگا یا حرکات کششی آرام نه تنها به بهبود گردش خون کمک می کند، بلکه باعث ترشح اندورفین (هورمون ضد درد طبیعی بدن) نیز می شود. برخلاف باور عمومی، فعالیت بدنی در دوران پریود نه تنها مضر نیست، بلکه در کاهش درد و بهبود خلق و خو بسیار مؤثر است.

4- اصلاح رژیم غذایی و مصرف مواد مغذی

تغذیه مناسب در دوران قاعدگی نقش حیاتی دارد. مصرف غذاهای ضد التهابی مانند ماهی های چرب (منبع امگا ۳)، سبزیجات برگ سبز، مغزها، دانه ها و میوه ها به کاهش التهاب کمک می کند.

در مقابل، پرهیز از خوراکی های فرآوری شده، پرچرب، قندهای ساده، نوشابه، قهوه و غذاهای نمکی توصیه می شود. همچنین مصرف مکمل هایی مانند منیزیم، ویتامین B1، B6 و E شدت درد را کاهش می دهد.

5- تکنیک های آرام سازی ذهن و بدن

استفاده از روش هایی مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، یوگا، موسیقی آرامش بخش یا حتی ماساژ ملایم ناحیه شکم با روغن های گرم (مانند روغن بابونه یا روغن کنجد) به تسکین درد کمک می کند.

کاهش استرس باعث کاهش ترشح هورمون های مرتبط با درد شده و واکنش بدن به گرفتگی های رحمی را تعدیل می کند.

6- خواب کافی و اجتناب از محرک های محیطی

خواب مناسب در دوران قاعدگی برای بهبود تحمل درد ضروری است. کم خوابی یا بی نظمی خواب سطح حساسیت به درد را افزایش می دهد. همچنین بهتر است در این دوران از قرار گرفتن در معرض سرما، فعالیت های شدید، یا استرس های زیاد خودداری کنید.

7- استفاده از درمان های هورمونی در موارد مزمن

در صورتی که درد قاعدگی مزمن، شدید و غیرقابل تحمل باشد، پزشک ممکن است درمان با قرص های ضدبارداری یا سایر روش های کنترل هورمونی را توصیه کند. این روش ها با تثبیت سطح هورمون ها، تخمک گذاری را کاهش داده و در نتیجه درد ناشی از انقباض رحم را کنترل می کنند.

8- بررسی پزشکی و درمان علت زمینه ای

در صورتی که درد قاعدگی با علائم هشدار دهنده مانند خونریزی شدید، درد غیرطبیعی، تنگی نفس یا علائم عفونت همراه باشد، احتمال وجود بیماری هایی مانند آندومتریوز، فیبروم یا کیست مطرح است. در این موارد، معاینه دقیق توسط پزشک زنان، سونوگرافی و گاهی MRI لازم است تا درمان هدفمند انجام شود.

کاهش درد پریودی با روش های طب سوزنی + درمان طب سنتی

طب سوزنی یکی از روش های مؤثر و طبیعی برای کاهش درد پریودی است که با تحریک نقاط خاصی از بدن، به بهبود جریان خون، کاهش انقباضات رحمی، ترشح اندورفین و آرام سازی سیستم عصبی کمک می کند.

این روش با تنظیم هورمون ها و کاهش التهاب، نه تنها درد قاعدگی را کاهش می دهد، بلکه علائم همراه مانند تهوع، سردرد و بی خوابی را نیز تسکین می بخشد.

1- دمنوش های گیاهی موثر در تسکین درد

دمنوش رازیانه

رازیانه از دیدگاه طب سنتی طبع گرم دارد و برای تنظیم هورمون ها و کاهش درد بسیار مؤثر است. این گیاه خاصیت ضد اسپاسم دارد و باعث آرامش عضلات رحم می شود.

روش مصرف: یک قاشق چای خوری رازیانه را در یک لیوان آب جوش دم کرده و روزی ۱-۲ بار بنوشید.

دمنوش زنجبیل

زنجبیل با خاصیت ضدالتهابی خود، درد و تهوع دوران قاعدگی را کاهش می دهد. از نظر طب ایرانی، زنجبیل گرم و خشک است و به حرکت بهتر جریان خون کمک می کند.

روش مصرف: یک برش نازک زنجبیل تازه را با کمی عسل در آب جوش دم کرده و روزانه یک لیوان مصرف کنید.

دمنوش بابونه

بابونه طبیعت معتدل دارد و به دلیل خواص آرام بخش و ضداسپاسم، در تسکین گرفتگی ها و کاهش تنش عصبی بسیار مفید است.

روش مصرف: ۲ قاشق چای خوری گل خشک بابونه را در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کرده و روزانه دو بار بنوشید.

دمنوش دارچین

دارچین با اثر گرمازای خود موجب بهبود گردش خون رحم و کاهش درد می شود.

روش مصرف: یک چوب دارچین یا نصف قاشق چایخوری دارچین پودر شده را در آب جوش دم کرده و با کمی عسل میل کنید.

 سبزی جعفری

یک چهارم فنجان جعفری تازه را درون یک لیوان بریزید سپس آب جوش را به آن بیفزایید و به مدت 5 دقیقه صبر کنید و فورا بنوشید. از این درمان دوبار در روز در طول دوران قاعدگی استفاده کنید.

 کاهش درد قاعدگی با تخم کتان

زمانی که از گرفتگی قاعدگی رنج می برید از خواص تخم کتان بی بهره نمانید! روزانه یک تا دو قاشق غذاخوری تخم کتان استفاده کنید. همچنین می توانید آن را روی سالاد ، غلات ، ماست و یا اسموتی های خود بپاشید و مصرف کنید.

2- روغن مالی با روغن های گیاهی گرم

در طب سنتی، روغن مالی ناحیه شکم و کمر با روغن های گرم مزاج برای کاهش درد توصیه می شود.

روغن گیاهی	خاصیت درمانی	روش مصرف
روغن سیاه‌دانه	ضد درد و ضد التهاب	مالیدن به شکم و ماساژ روزی ۲ بار
روغن کنجد	افزایش گرما و تسهیل خونرسانی	ماساژ گرم شکم و پهلو
روغن زنجبیل	گرم‌کننده وضداسپاسم	ماساژ همراه با حوله گرم
روغن بابونه	آرامش‌بخش عضلات رحم	ماساژ شبانه قبل از خواب

نکته: استفاده از حوله گرم بعد از روغن مالی، جذب مواد را تقویت می کند.

3- بادکش درمانی و حجامت موضعی (با نظر پزشک طب سنتی)

بادکش گرم شکمی: باعث افزایش گردش خون، رفع گرفتگی عضلات رحم و کاهش درد می شود. معمولاً در شب قبل از شروع قاعدگی یا روزهای اول انجام می شود.

حجامت زیر ناف یا کمری: در زنان دارای قاعدگی های دردناک مزمن و دارای غلظت خون بالا مؤثر است؛ اما باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.

بادکش درمانی و حجامت به‌عنوان راحت‌ترین و بهترین راه درمان در طب سنتی شناخته‌شده است.

4- حمام گرم یا بخور گیاهی نشیمن

حمام گرم با گیاهانی مانند بابونه، اسطوخودوس یا مرزنجوش به عنوان بخور نشیمن می تواند عضلات کف لگن را آرام کند و درد قاعدگی را کاهش دهد.

روش تهیه: یک لگن بزرگ را با آب داغ پر کرده، چند قاشق گیاه خشک را اضافه کرده و به مدت ۱۵ دقیقه بنشینید (بدون تماس مستقیم آب با بدن).

5- سبک تغذیه در ایام پریود (از دیدگاه طب سنتی)

از نگاه طب سنتی، تغذیه و غذا در دوران قاعدگی باید سبک، گرم، مرطوب و زودهضم باشد. همچنین خوردن غذاهای مولد خون و مقوی رحم توصیه می شود.