مه مغزی چیست و برای از بین بردن آن چه باید کرد؟!

بعضی از افراد به‌طور مداوم احساس خستگی، حواس‌پرتی و تغییر خلق‌وخوی می‌کنند و گاهی دچار مشکل غیرقابل توضیحی می‌شوند که ممکن است به‌نوعی از «مه مغزی» مبتلا شده باشند. مغز مه‌آلود عارضه ناخواسته‌ای است که حاصل سبک زندگی صنعتی این روزهای ماست. متأسفانه امروزه، به دلیل مصرف غذاهای آماده، فراوری‌شده و گوشت‌هایی که در کارخانه‌ها فراوری می‌شوند، همچنین عادت‌های نامناسب و فعالیت‌هایی که امروزه اوقات خود را صرف آن‌ها می‌کنیم، سلامت مغز مورد تهدید قرارگرفته است. مه مغزی چیست و برای از بین بردن آن چه باید کرد؟!

 «مه مغزی»، احساس خستگی ذهنی یا گیجی است که تفکر واضح را دشوار می‌کند. چگونگی این احساس ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما همیشه با کاهش عملکرد شناختی همراه است. ممکن است احساس کنید مانند گذشته قادر به انجام کارهای ذهنی نیستید یا در تصمیم‌گیری مشکل‌دارید. علائم دیگر «مه مغزی» عبارت‌اند از: فراموشی، حالت گیجی، ناتوانی در توجه یا تمرکز و ناتوانی در انجام هم‌زمان چند کار. اگر گاهی دچار این مشکلات می‌شوید بد نیست با ما در غفاری دایت همراه باشید تا بیشتر در مورد این عارضه اطلاعات کسب کنید. ۶ دلیل اصلی بروز مه مغزی عبارتند از:

  • بیماری کرونا
  • خواب بی کیفیت
  • رژیم غذایی نا مناسب
  • اختلالات هورمونی
  • ابتلا به برخی بیماری ها
  • برخی از داروها

:مه مغزی چیست و برای از بین بردن آن چه باید کرد

مطلب پیشنهادی: خوراکی های مفید برای مغز

علائم مه مغزی

فرد مبتلابه مغز مه‌آلود عموماً دچار عدم شفافیت ذهنی، عدم آرامش، بدبینی و کاهش انگیزه می‌شود. همچنین مغز مه‌آلود به‌راحتی می‌تواند انگیزه، نشاط و شادی را از بین برده و در مقابل احتمالاً علائمی همچون اضطراب و افسردگی را افزایش می‌دهد.

علائم مغز مه‌آلود معمولاً عبارت‌اند از:

  • عدم تمرکز

یکی از علائم رایج مه مغزی عدم تمرکز است که در این حالت فرد نمی‌تواند بر ساده‌ترین فعالیت‌ها نیز تمرکز کند. حتی زمانی که تلاش می‌کند بر کار خاصی تمرکز کند هم با مشکل مواجه می‌شود و نمی‌تواند آن را به‌دقت و تفکر لازم به پایان برساند. علاوه بر این، ممکن است افراد در این شرایط احساس گیجی کنند و مرتکب اشتباهات ساده‌ای هم بشوند.

  • کاهش قدرت تفکر

زمانی که بافت‌های مغز تحت تأثیر یک بیماری زمینه‌ای یا هر بیماری دیگری قرار گیرد، قدرت تفکر فرد کاهش پیدا می‌کند. در این زمان، فعالیتی که انجام دادن آن تنها ۱۰ دقیقه زمان لازم دارد را طی ۳۰ یا ۴۰ دقیقه انجام می‌دهد و نمی‌تواند بر آن تمرکز کند.

  • ناتوانی در انتخاب صحیح واژگان

یکی دیگر از علائم مه مغزی ناتوانی بر مهارت‌های مکالمه و نوشتن است، در این صورت فرد نمی‌تواند واژه مناسب برای برقراری ارتباط و نوشتن مطالب را پیدا کند و احساس می‌کند لغت موردنظر را می‌داند، اما نمی‌تواند آن را به زبان بیاورد. مه مغزی گاهی اوقات باعث از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت می‌شود اما زمانی که این شرایط بهبود پیدا کند فرد حافظه خود را دوباره به دست می‌آورد.

  • ناتوانی در انجام چند کار به‌صورت هم‌زمان

از دست دادن حافظه و کاهش قدرت تفکر باعث می‌شود فرد نتواند چند کار را به‌صورت هم‌زمان باهم انجام دهد؛ حتی ممکن است انجام دادن یک کار ساده نیز برای او دشوار باشد، زیرا مغز این شخص نمی‌تواند بر چند فعالیت به‌صورت هم‌زمان تمرکز کند. از دیگر علائم مه مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کمبود انرژی و یا خستگی
  • تحریک‌پذیری
  •  سردرد شدید
  •  فراموشی و ایجاد مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات
  • انگیزه پایین، احساس ناامیدی و یا افسردگی خفیف
  •  اضطراب
  • گیجی و منگی
  • اختلالات مرتبط با خواب در طول شب و یا بی‌خوابی
  • سخت بودن فعالیت‌های بدنی

علائم مه مغزی

علل ایجاد مه مغزی

مغز مه‌آلود می‌تواند در اثر اختلال در هر یک از موارد زیر ایجاد شود:

  • کرونا

تحقیقات نشان می‌دهد 50 تا 80 درصد افرادی که از کووید 19 بهبود می‌یابند، حداقل تا سه ماه پس از بهبودی با برخی عوارض طولانی‌مدت روبه‌رو می‌شوند. «مه مغزی» یکی از رایج‌ترین علائم طولانی‌مدت کروناست که به دلیل التهاب رگ‌های خونی تغذیه‌کننده مغز ناشی از کووید 19 بروز می‌کند.

  • خواب

مهم‌ترین عامل در این زمینه نداشتن خواب کافی است. اگر به‌اندازه کافی نخوابید، به‌احتمال‌زیاد همیشه احساس خستگی و ذهن مه‌آلود می‌کنید. همه ما هر شب به هفت‌تا نه ساعت خواب باکیفیت نیاز داریم تا بتوانیم از یک ذهن شفاف برخوردار گردیم.

  • رژیم غذایی

اگر شما به‌طور منظم از یک خواب خوب برخوردار هستید، اما هنوز هم دچار علائم مغز مه‌آلود مانند خستگی مداوم و انگیزه پایین هستید، کیفیت غذای رژیمی  شما می‌تواند عامل این علائم باشد. کمبود مواد مغذی، مصرف غذاهای شیرین، الکل و همچنین مصرف بیش‌ازحد کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و کافئین می‌تواند در عملکرد مغز مؤثر باشد.

  • هورمون‌ها

مغز و کل بدن وابسته به منظم بودن و عملکرد صحیح هورمون‌ها هستند. هورمون‌هایی که به یکدیگر اثر گذاشته و سطح خود را کنترل می‌کنند. ولی اگر سطح یکی از هورمون‌ها بیش‌ازحد افت کند و یا بیش‌ازحد بالا رود، ممکن است کل سیستم بدن دچار اختلال شود. ایجاد توازن مجدد در این عوامل شیمیایی بدن، می‌تواند عملکرد مغز را ارتقا بخشد.

  • بیماری‌ها

عامل دیگری که علائم مغز مه‌آلود را افزایش می‌دهد و فرد را از داشتن یک شخصیت طبیعی و بانشاط محروم می‌سازد، التهاب است. التهاب ریشه و علت بسیاری از بیماری‌ها محسوب می‌شود که در اثر فعالیت خفیف و بیش‌ازحد سیستم ایمنی ایجاد می‌شود و با بسیاری از اختلالات روحی و ذهنی ازجمله: افسردگی، بیماری آلزایمر، بیماری زوال عقل یا دمانس و بی‌خوابی در ارتباط است.

  • داروها

برخی از داروها می‌توانند در بروز مغز مه‌آلود مؤثر باشند، ازجمله داروهای ضدافسردگی، محرک‌ها، خواب‌آورها، داروهای ضد روان‌پریشی و حتی داروهای فشارخون. بسیاری از این داروها در هر شرایط التهاب مغز را افزایش داده و در عملکرد هورمون‌ها اختلال ایجاد می‌کنند. اگر شما به‌طور منظم از داروی تجویزشده استفاده می‌کنید و در کنار آن دچار تغییرات در خلق‌وخوی و سطح انرژی شده‌اید، با پزشک خود مشورت کرده تا علائم مغز مه‌آلود را به حداقل ممکن برسانید.

 

علل ایجاد مه مغزی

 

درمان مه مغزی

  • قند مصرفی خود را کنترل کرده، اما در کنار آن مصرف کربوهیدرات‌های سالم را فراموش نکنید.
  • در طول روز به‌اندازه کافی مواد غذایی مصرف کنید. برای عملکرد بهتر مغز، مغز نیاز دارد انرژی موردنیاز خود را از مواد غذایی مصرفی تأمین نماید. اگر شما مواد مغذی لازم را از طریق تغذیه فراهم نکنید، تفکر و تمرکز شما دچار اختلال خواهد شد.
  • به میزان مناسب پروتئین و چربی‌های سالم را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
  • استرس را مدیریت کنید. اگر شما به علت شغل، سبک زندگی و یا شرایط شخصی دچار استرس هستید، سعی کنید به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده استرس خود را کاهش داده و تمرینات تمدد اعصاب و ریلکسیشن داشته باشید و از هر آنچه می‌تواند استرس شمارا کاهش دهد، کمک بگیرید.
  • خواب کافی و خوب داشته باشید: اگر خواب شما نامناسب باشد باید دنبال راه‌کارهای مناسب برای رفع مشکل بی‌خوابی خود باشید. برای خواب خود برنامه‌ریزی کرده و میزان ساعات خواب خود را در طول شب تحت نظر داشته باشید.
  • ورزش یکی از راهکارهای مفید درمانی است. در بسیاری از موارد انجام ورزش به میزان کافی، می‌تواند توانایی شما برای فکر کردن و یادگیری مطالب جدید را افزایش دهد. علاوه بر این، تمرینات هوازی بر رشد و توسعه سلول‌های جدید مغزی تأثیر به سزایی دارد.
  • در صورت عدم تعادل هورمون‌های خود، به درمان هورمون‌ها بپردازید.
  • وجود هرگونه آلرژی یا حساسیت غذایی را شناسایی کرده و به درمان آن بپردازید.

علاوه بر این راه‌های درمانی ساده برای برطرف شدن مه مغزی، مصرف یک سری مکمل غذایی هم‌روند درمان را سریع‌تر کرده و به برطرف شدن ذهن مه‌آلود کمک می‌نماید.

امگا ۳ (روغن ماهی)

امگا سه در کاهش سطح التهاب مؤثر است، همچنین تعادل نسبت اسیدهای چرب را در رژیم لاغری و رژیم غذایی شما افزایش می‌دهد که این امر می‌تواند از سلامتی مغز شما پشتیبانی به عمل آورد.

ویتامین‌های گروه

کمبود انواع ویتامین‌های گروه B می‌تواند شمارا کسل و نشاط را کاهش دهد. ویتامین‌های گروه B در تبدیل مواد مغذی به شکل مواد قابل‌استفاده برای بدن، مؤثر هستند، بنابراین با مصرف مکمل B کمپلکس می‌توانید اطمینان حاصل کنید که سطح ویتامین‌های ب شما، در محدوده مطلوب قرار دارند.

مطلب پیشنهادی: مواد غذایی دارای ویتامین B

محرک‌ها

تصور می‌شود برخی از داروهای محرک، مانند ادرال، ریتالین و ویوانز می‌توانند در برطرف کردن مغز مه‌آلود مفید باشند. آن‌ها با افزایش میزان دوپامین در مغز و تحریک سیستم عصبی مرکزی در کنترل مغز مه‌آلود مؤثر هستند. در صورت ابتلا به هرگونه بیش فعالی (ADHD)، کاهش فرایندهای ذهنی یا خستگی، ممکن است پزشک محرک‌های ذهنی را برای شما تجویز نماید. این داروها می‌توانند برای درمان مغز مه‌آلود بسیار مفید باشند، اما تنها در مواردی باید استفاده شوند که بیماری شدید بوده و توسط درمان‌های جایگزین بهبودی حاصل نشده باشد.

ویتامین دی

ویتامین D یک ماده مغذی محلول در چربی است که برای عملکرد سیستم ایمنی، سلامت مغز و غیره ضروری است.داشتن سطوح کم یا کمبود ویتامین D ممکن است بر سلامت شناختی تأثیر منفی بگذارد و به علائم مه مغزی کمک کند.افرادی که افسردگی یا علائم افسردگی دارند اغلب علائم مه مغزی مانند تمرکز ضعیف و مشکلات حافظه را تجربه می کنند.افراد مبتلا به افسردگی نیز بیشتر در معرض کمبود چندین ماده مغذی از جمله ویتامین D هستند.کمبود ویتامین D با افزایش خطر علائم افسردگی مرتبط است. تحقیقات نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین D می‌توانند به افزایش سطح ویتامین D کمک کنند و ممکن است به بهبود علائم افسردگی، از جمله مه مغزی کمک کنند.
 
مطالعات دیگر نشان می‌دهد که مکمل‌های ویتامین D ممکن است سلامت روان کلی را بهبود بخشد. از جمله خلق و خو، افکار منفی، و علائم اضطراب و افسردگی 
در افراد خاص این نشان می دهد که مکمل ویتامین D ممکن است مه مغزی را حداقل تا حدی کاهش دهد.همچنین، یک مطالعه کوچک روی 42 زن یائسه که ویتامین D کمی داشتند، نشان داد که آنهایی که روزانه 2000 واحد بین‌المللی ویتامین D به مدت 1 سال مکمل دریافت کردند، در آزمون‌های یادگیری و حافظه بهتر از آنهایی که دوزهای 600 واحد بین‌المللی یا 4000 واحد بین‌المللی دریافت کردند، عملکرد بهتری داشتند.

منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی ضروری است که در غذاهایی مانند لوبیا، دانه ها و اسفناج متمرکز شده است. برای بسیاری از عملکردهای ضروری بدن، مانند واکنش های آنزیمی، تولید انرژی، عملکرد عصبی و تنظیم فشار خون ضروری است.بسیاری از مردم در رژیم غذایی خود منیزیم کافی دریافت نمی کنند، که ممکن است بر سلامت مغز تأثیر منفی بگذارد و منجر به علائم مه مغزی مانند مشکل در تمرکز شود.سطوح پایین منیزیم در افرادی که استرس دارند رایج است و حتی می تواند حساسیت به استرس را افزایش دهد.

رابطه استرس و مه مغزی

استرس می تواند باعث اختلال حافظه، تمرکز ضعیف و علائم اضطراب شود.به همین دلیل، حفظ سطوح بهینه منیزیم از طریق مکمل ممکن است به کاهش حساسیت به استرس و در نتیجه بهبود اختلالات شناختی مرتبط با استرس و علائم مه مغزی کمک کند.بعلاوه، برخی از مطالعات سطح منیزیم پایین‌تر از حد مطلوب را با کاهش عملکرد شناختی و زمان واکنش و همچنین افزایش خطر اختلال شناختی مرتبط دانسته‌اند.
 
مطالعه‌ای روی 2466 فرد 60 ساله و بالاتر نشان داد که افرادی که سطح منیزیم بالاتری داشتند در تست‌های عملکردهای شناختی مانند توجه و حافظه بهتر عمل کردند و در مقایسه با افرادی که سطح منیزیم پایین‌تری داشتند، خطر ابتلا به اختلالات شناختی کمتری داشتند.برخی تحقیقات نشان می دهد که مکمل های منیزیم ممکن است به درمان علائم اضطراب و افسردگی نیز کمک کنند، که ممکن است علائم مه مغزی مربوط به این شرایط رایج سلامت روان را بهبود بخشد.

مطلب پیشنهادی: استرس و عوارض آن برای زنان

سخن پایانی

با توجه به این‌که علل بیماری‌های مغزی بسیار گسترده هستند، درمان آن‌ها نیز بستگی زیادی به علت بیماری دارد. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند کار را با اصول خوب مراقبت از خود، ازجمله خواب کافی، حفظ رژیم غذایی سالم، ورزش  منظم و کاهش استرس شروع کنید. یکی از بهترین راه‌ها برای مبارزه با «مه مغزی»، داشتن تغذیه سالم و اصولی است. رژیم غذایی که کلیه مواد مغذی و ویتامین‌های موردنیاز مغز را تأمین کند و تمامی مکمل‌ها را نیز در برنامه‌اش داشته باشد. داشتن برنامه غذایی که همه این موارد را در نظر داشته باشد را فقط متخصصین تغذیه می‌توانند برای شما بنویسند. به توصیه ما به سایت غفاری دایت رفته و پس از مطالعه مطالب مفید این سایت، از برنامه غذایی این سایت در قسمت رژیم من استفاده کنید.

 

 
 

دیدگاه کاربران
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
3 از 5 (27 نظر)

با افزودن دیدگاه خود ما را همراهی کرده و نظر خود را با دیگران به اشتراک بگذارید

افزودن دیدگاه