بیماری تومور مغزی، علائم و راه‌های درمان

احتمالا شما هم تا کنون نام بیماری تومور مغزی را شنیده‌اید. معمولا پس از شنیدن نام بیماری این سوال در ذهن افراد پیش می‌آید که تومور مغزی چیست؟ چه علائمی دارد و در صورت عدم درمان چه عواقبی را می‌تواند برای فرد به دنبال داشته باشد. تومور مغزی توده‌ای غیر طبیعی از سلول‌ها در مغز است که می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. تومورهای خوش‌خیم رشد آهسته‌ای دارند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. در مقابل تومورهای بدخیم رشد سریع‌تری دارند و قادرند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.

خوشبختانه در سالیان اخیر علم پزشکی توانسته است، راهکارهای موثری را برای تشخیص و درمان این بیماری بیابد و به کسانی که از این عارضه رنج می‌برند، کمک کند تا هر چه سریع‌تر از شر این بیماری خلاص شوند. آنچه در این مطلب خواهید خواند:

• تومور مغزی چیست؟
• علت بیماری 
• علائم 
• انواع تومور مغزی
• نحوه تشخیص 
• جدید ترین روش های درمان 
• چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به تومور مغزی هستند؟
• چگونه می‌تواند ریسک ابتلا را کاهش داد؟

مطلب پیشنهادی: سردردهای خطرناک

تومور مغزی چیست؟

تومور مغزی یک بیماری مربوط به سیستم مغز است که در اثر رشد بیش از اندازه سلول‌ها در مغز ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند بسیار خطرناک باشد. به همین دلیل نیز متخصصان توصیه می‌کنند که درمان به موقع تومور مغزی جدی گرفته شود. با رشد و پیشرفت این عارضه ممکن است عملکردهای حیاتی بدن دچار اختلال شود.

ناگفته نماند که تومور مغزی در صورت پیشرفت سریع می‌تواند بسیار گسترش یابد و به سایر قسمت‌های بدن نیز سرایت کند. خوشبختانه در علم پزشکی راهکارهای بسیاری برای تشخیص این عارضه و مدیریت و درمان آن وجود دارد که بیماران می‌توانند با استفاده از آن به سلامت خود مجدد دست یابند.

علائم بیماری تومور مغزی

تومور مغزی نیز مانند هر بیماری دیگر خود را با یک سری علائم و نشانه‌ها بروز می‌دهد. شناخت این علائم به تشخیص کمک خواهد کرد. البته این نکته را فراموش نکنید که علائم این بیماری بسته به اندازه و محل قرارگیری متفاوت است. به طور کلی می‌توان گفت بیشتر افراد مبتلا به تومور مغزی علائم زیر را خواهند داشت:

• سردرد
• تشنج
• مشکلات بینایی
• مشکلات تعادلی یا هماهنگی
• اختلالات گفتاری یا زبانی
• ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن
• تغییر در رفتار یا خلق‌وخو
• سردردهای صبحگاهی
• حالت تهوع یا استفراغ
• سرگیجه
• مشکل در تمرکز یا حافظه
• مشکل در خواب
• مشکل در بلع
• مشکل در کنترل ادرار یا مدفوع

علت بیماری 

علت بیماری تومور مغزی به طور کامل مشخص نشده است؛ اما متخصصان بر این باورند که دلیل ابتلا به این بیماری می‌تواند ژنتیک و سابقه خانوادگی، استرس، قرار گرفتن در معرض یونیزاسیون و اشعه‌های مضر نور خورشید، چاقی و اضافه وزن و ... باشد.

البته گاهی دیده می‌شود که این بیماری بدون هیچ دلیل خاصی و تنها بر اثر اختلال در چرخه سلولی بدن به وجود می‌آید. شناخت علت تومور مغزی در بیشتر مواقع می‌تواند کمک کند تا پزشک برنامه درمانی بهتری را برای کنترل و درمان این بیماری در نظر گیرد.

مطلب پیشنهادی: خوراکی های مفید برای مغز

انواع تومورهای مغزی

تومورهای مغزی بر اساس محل تشکیل، نوع سلول‌های تشکیل‌دهنده و میزان تهاجم به سایر بافت‌ها طبقه‌بندی می‌شوند و برای هر کدام راهکارها و پروتکل‌های درمانی خاص خود در نظر گرفته می‌شود. این نکته را در نظر داشته باشید که این بیماری می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم را با خود به همراه داشته باشد. از مهم‌ترین تومورهای مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- بر اساس محل تشکیل

یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تقسیم‌بندی تومورهای مغزی محل تشکیل آن‌ها است. بر این اساس تومورهای مغزی به دو دسته تومورهای اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود.

تومورهای اولیه در خود مغز یا نخاع ایجاد می‌شوند. در مقابل تومورهای ثانویه از سایر نقاط بدن به مغز یا نخاع گسترش می‌یابند.

۲- بر اساس سلول‌های تشکیل دهنده

سلول‌های تشکیل دهنده یکی دیگر از مهم‌ترین فاکتورهایی است که تومورهای مغزی را بر اساس آن‌ها می‌توان دسته‌بندی کرد.

بر این اساس تومورها به دو دسته تومورهای گلیال و غیر گلیال تقسیم‌ می‌شوند. تومورهای گلیال از بافت‌های حمایتی مغز تشکیل شده‌اند در مقابل تومورهای غیر گلیال  از سلول‌های غیرگلیال، مانند سلول‌های عصبی یا سلول‌های اپیتلیالی، ایجاد می‌شوند.

۳- بر اساس قدرت تهاجم

بر اساس قدرت تهاجم تومورهای مغزی را می‌توان به دو دسته تومورهای خوش‌خیم و بدخیم تقسیم‌بندی کرد. تومورهای خوش‌خیم رشد آهسته‌ای دارند و به سایر بافت‌ها گسترش نمی‌یابند اما تومورهای بدخیم رشد سریع‌تری دارند و می‌توانند به سایر بافت‌ها گسترش یابند.

مطلب پیشنهادی: راهکارهای تقویت حافظه

تشخیص تومور مغزی

تشخیص تومور مغزی معمولا با معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار آغاز می‌شود. در معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال علائمی مانند سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ، اختلالات بینایی، اختلالات گفتاری، اختلالات حرکتی، و تغییرات شناختی و رفتاری می‌گردد.

اگر پزشک مشکوک به تومور مغزی باشد، آزمایش‌های تصویربرداری را برای بررسی دقیق‌تر ناحیه مغز مشکوک تجویز می‌کند. رایج‌ترین آزمایش‌های تصویربرداری برای تشخیص تومور مغزی عبارتند از:

 سی‌تی اسکن

این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از مغز و سایر اندام‌های داخلی بدن تهیه می‌کند.

 ام‌آر‌آی

این آزمایش با استفاده از میدان‌های مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویری دقیق از مغز و سایر اندام‌های داخلی بدن تهیه می‌کند.

پونکسیون مغزی

در این روش، یک سوزن از طریق جمجمه وارد مغز می‌شود تا مایع مغزی نخاعی (CSF) نمونه‌برداری شود. CSF مایعی است که اطراف مغز و نخاع را احاطه کرده است. تجزیه و تحلیل CSF می‌تواند به تشخیص تومور مغزی کمک کند.

چنانچه آزمایش‌های تصویربرداری وجود تومور مغزی را تایید کنند، پزشک ممکن است بیوپسی را برای تعیین نوع تومور توصیه کند. در بیوپسی، یک قطعه کوچک از تومور برداشته می‌شود و برای بررسی زیر میکروسکوپ فرستاده می‌شود. در برخی موارد، ممکن است پزشک آزمایش‌های دیگری را نیز مانند آزمایش خون یا آزمایش ژنتیک برای تشخیص تومور مغزی تجویز کند.

بهترین روش های درمان 

درمان تومورهای مغزی به عوامل متعددی مانند نوع تومور، اندازه و محل آن، سن و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. به طور کلی درمان‌های در نظر گرفته شده برای این عارضه عبارتند از:

جراحی

جراحی معمولا اولین درمان مورد نظر برای تومورهای مغزی است. هدف از جراحی این است که تا حد امکان تومور برداشته شود. اگر تومور در دسترس باشد و برداشتن آن بدون آسیب رساندن به بافت‌های سالم مغز امکان‌پذیر باشد، جراحی می‌تواند به بهبود علائم و افزایش طول عمر بیمار کمک کند.

پرتودرمانی

پرتودرمانی از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. پرتودرمانی می‌تواند به تنهایی یا همراه با جراحی برای درمان تومورهای مغزی استفاده شود.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی از داروها برای از بین بردن سلول‌های تومور استفاده می‌کند. شیمی‌درمانی می‌تواند به تنهایی یا همراه با جراحی و پرتودرمانی برای درمان تومورهای مغزی استفاده شود.

درمان‌های هدفمند

درمان‌های هدفمند بر نقاط ضعف خاص سلول‌های تومور تمرکز می‌کنند. این درمان‌ها می‌توانند به تنهایی یا همراه با جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی برای درمان تومورهای مغزی استفاده شوند.

درمان‌های حمایتی

درمان‌های حمایتی برای کمک به بیمار در مقابله با عوارض جانبی درمان اصلی تومورهای مغزی استفاده می‌شوند. این درمان‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1.  داروهای مسکن برای تسکین درد
2.  داروهای ضد استفراغ برای کنترل حالت تهوع و استفراغ
3.  داروهای ضد تشنج برای کنترل تشنج
4.  فیزیوتراپی و کاردرمانی برای کمک به بیمار در بازیابی عملکردهای جسمی و شناختی

چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به تومور مغزی هستند؟

با اینکه همه افراد ممکن است تومور مغزی را تجربه کنند اما تحقیقات نشان داده است که فاکتورهایی مانند افزایش سن، ابتلا به بیماری‌هایی مانند چربی خون، فشار خون و قند خون، مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکی، سابقه خانوادگی، اضافه وزن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و اشعه‌های مضر می‌تواند ریسک ابتلا به این عارضه را چندین برابر کند.

تحقیقات نشان داده است که معمولا مردان بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می‌شوند. همچنین جالب است بدانید که برخی اختلالات ژنتیکی، مانند سندرم تورت یا سندرم لی-فرومین، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می‌دهند. اگر ریسک ابتلا به این بیماری برای شما بالا است، می‌توانید با تغییر شیوه زندگی خود از خطر تومور مغزی در امان باشید.

مطب پیشنهادی: مه مغزی چیست؟

چگونه می‌توان ریسک ابتلا به تومور مغزی را کاهش داد؟

بسیاری از افراد به دنبال راهکاری هستند که بتوانند به وسیله آن شانس ابتلا به تومور مغزی را کاهش دهند. در این باره باید بگوییم که هیچ راه قطعی برای پیشگیری از  این بیماری وجود ندارد، اما برخی از اقدامات می‌توانند خطر ابتلا به آن را کاهش دهند. در ادامه به معرفی برخی از این روش‌ها خواهیم پرداخت:

کاهش قرار گرفتن در معرض اشعه‌های یونیزان

یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به تومور مغزی، قرار گرفتن در معرض اشعه‌های یونیزان است. اشعه‌های یونیزان می‌توانند به DNA سلول‌های مغز آسیب برسانند و باعث ایجاد تومور شوند. بنابراین ضروری است که از قرار گرفتن در معرض اشعه‌های ایکس یا پرتوهای گاما بدون محافظت خودداری کنید و اگر در معرض اشعه‌های یونیزان قرار گرفتید، از پزشک خود بخواهید که در مورد اقدامات لازم برای کاهش خطر ابتلا به تومور مغزی یا سایر بیماری‌های مشابه اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.

اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا

برخی از مواد شیمیایی می‌توانند باعث ایجاد تومور مغزی شوند. متخصصان توصیه می‌کنند برای کاهش خطرات مواد شیمیایی و مضر  از محصولات شیمیایی خانگی مانند حشره‌کش‌ها، پاک‌کننده‌ها و رنگ‌ها به‌طور ایمن استفاده کنید.

کنترل فشار خون و کلسترول

تحقیقات بسیاری انجام شده که نشان می‌دهد فشار خون و کلسترول بالا می‌توانند خطر ابتلا به برخی انواع تومور مغزی را افزایش دهند. بنابراین ضروری است با داشتن یک لایف استایل درست و اصولی شانس ابتلای خود به این بیماری‌ها را کاهش دهید و در صورت ابتلا نهایت تلاش خود را برای بهبودی به کار گیرید.

مطلب پیشنهادی: کاهش کلسترول بد

حفظ وزن سالم

اضافه وزن و چاقی از دیگر عوامل مهمی هستند که  می‌توانند خطر ابتلا به برخی از تومورهای مغزی را دوچندان کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود افراد دارای اضافه وزن بیشتر از سایرین به دنبال تناسب اندام باشند و سعی کنند با کنترل وزن خود شانس ابتلا به بیماری‌های فراوانی را کاهش دهند. در مسیر کاهش وزن متخصصان تغذیه می‌توانند کمک شایانی کنند.

برخورداری از یک رژیم غذایی سالم و متعادل

رژیم غذایی سالم و متعادل نه تنها به تناسب اندام فردی کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود تا شما بتوانید شانس ابتلا به بیماری‌های فراوانی را کاهش دهید.  متخصصان تغذیه بر این باورند افرادی که مصرف سبزیجات، میوه و انواع گوشت را در برنامه غذایی خود قرار می‌دهند، معمولا کمتر دچار تومور مغزی می‌شوند.

ورزش منظم

ورزش کردن فواید گسترده‌ای برای بدن دارد و می‌تواند کمک کند تا بدن شما سالم‌تر و تندرست‌تر باشد. با ورزش منظم می‌توانید ریسک ابتلا به تومور مغزی را به طور قابل توجهی کاهش دهید. در کنار ورزش منظم لازم است تا مصرف دخانیات و الکل را نیز به حداقل رسانید تا بدن شما سالم باقی بماند.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی بیماری تومور مغزی پرداختیم و اطلاعاتی را در این باره ارائه دادیم. اگر در دوره درمان این بیماری هستید، برخورداری از یک رژیم غذایی سالم می‌تواند برای شما بسیار مناسب باشد. ما در مجموعه غفاری دایت با کمک متخصصانی خبره و توانا در تلاشیم تا بهترین برنامه‌های غذایی را برای شما تنظیم کنیم و اینگونه کمک زیادی به درمان بیماری‌های مختلف و تناسب اندام و زیبایی شما کرده باشیم. قطعا با دریافت رژیم از متخصصان ما این امکان را خواهید داشت که شانس ابتلای خود به بیماری‌های فراوانی را کاهش دهید.