گودی کمر یا لوردوز چیست؟ | هر آنچه که باید بدانید

گودی کمر یک وضعیت طبیعی است که ناحیه کمر در آن به شکل خمیدگی به جلوی بدن خم می‌شود. این خمیدگی به شکل یک C برعکس به نظر می‌رسد و به‌عنوان یکی از خمیدگی‌های طبیعی ناحیه کمر شناخته می‌شود. گودی کمر برای توازن بدن و توزیع وزن بارها بر روی ناحیه کمر اسپاینال بسیار مهم است.

گودی کمر (lordosis) می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلات در استخوان کمر، ضعف عضلات ناحیه کمر و یا نگرانی‌های آزمایشی بروز کند. اگرچه گودی کمر به‌صورت طبیعی در بسیاری از افراد دیده می‌شود، اما گاهی اوقات می‌تواند به علایم بیماری‌های مرتبط با ناحیه کمر مانند درد ناحیه کمر منجر شود.

در این مطلب از غفاری دایت قصد داریم تا درباره گودی کمر یا لوردوز مطالبی را حضور کاربران عزیز این سایت بیان کنیم. اکثر موارد، لوردوز آن‌قدر شدید نیست که علائم ایجاد کنند یا نیاز به درمان داشته باشند، اما تغییرات در بدن خود را نادیده نگیرید. به‌محض اینکه متوجه چیزی متفاوت در گردن، پشت یا هر جای دیگری در امتداد ستون فقرات خود شدید، حتماً به پزشک مراجعه نمایید.

دور کمر چیست و چگونه اندازه گیری می شود؟

دور کمر اندازه‌ای است که از بخش میانی بدن در ارتفاع ناف گرفته می‌شود. این اندازه‌گیری نشان‌دهنده میزان چربی اطراف شکم و ناحیه کمر است که باعث می‌شود دور کمر به‌عنوان یک شاخص مهم در بررسی سلامت کلی بدن استفاده شود. برای اندازه‌گیری دور کمر، شما می‌توانید از این روش‌ها استفاده کنید:

1. اندازه‌گیری دستی: برای اندازه‌گیری دور کمر بهتر است از نوار اندازه‌گیری استفاده کنید. این نوار باید بالاتر از ناف و در قسمت بالای استخوان هیپ بسته شود و دور آن بخش از بدن شما را اندازه‌گیری کنید.
2. استفاده از دستگاه‌های اندازه‌گیری خودکار: امروزه دستگاه‌هایی همچون ترازوهای هوشمند و دستگاه‌هایی که به‌صورت اتوماتیک دور کمر را اندازه‌گیری می‌کنند، وجود دارد.

نحوه اندازه‌گیری دور کمر

• قسمت پایین دنده‌ها و بالای باسن خود را پیدا کنید.
• یک نوار را در یک نقطه بین آنها (دقیقاً بالای ناف) ببندید.
• سانتی‌متر را درست در آن نقطه قرار دهید، مطمئن شوید که محکم کشیده شده است، اما در پوست شما فرونمی‌رود.
• به طور طبیعی نفس بکشید و اندازه‌گیری خود را انجام دهید.
• فقط برای اطمینان دوباره اندازه‌گیری خود را انجام دهید.

 اهمیت حفظ دور کمر سالم

دور کمر معیار خوبی برای اندازه‌گیری چربی اطراف میان تنه است. این نوع چربی نشان‌دهنده افزایش چربی در ناحیه شکمی بدن و در اطراف اندام‌های شما بوده و با سطح چربی خون بالا، فشارخون بالا و دیابت مرتبط است. کمر بزرگ‌تر معمولاً به این معنی است که چربی اضافی در اندام شما وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، وقتی این اتفاق در کبد شما رخ می‌دهد، چربی و قند زیادی را به خون پمپاژ می‌کند و خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و دیابت را افزایش می‌دهد.

افزایش دور کمر و داشتن چربی اضافی در ناحیه شکم می‌تواند به شکل مستقیم با خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی مرتبط باشد. افزایش این چربی باعث افزایش سطح چربی و کلسترول خون، افزایش فشارخون و افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.

دور کمر بزرگ همچنین افراد را در معرض خطر بالای بروز دیابت نوع 2 قرار می‌دهد. چراکه چربی در ناحیه شکم می‌تواند باعث افزایش مقاومت به انسولین و باعث افزایش سطح گلوکز خون و بروز دیابت نوع 2 شود. چربی در ناحیه شکم باعث افزایش فشارخون می‌شود که بازهم افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و دیابت را در پی دارد. نهایتاً چربی در ناحیه شکم می‌تواند باعث ایجاد بیماری کبد چرب شود که ممکن است باعث تغییرات جدی در عملکرد کبد شود.

جدول اندازه دور کمر در زنان و مردان

	کم‌خطر	خطر زیاد	بسیار پرخطر
مردان	دور کمر کمتر از 94 سانتی‌متر	دور کمر بین 94 تا 102 سانتی‌متر	دور کمر بیش از 102 سانتی‌متر
زنان	دور کمر کمتر از 80 سانتی‌متر	دور کمر بین  80 تا 88 سانتی‌متر	دور کمر بیش از 88 سانتی‌متر

علل دور کمر ناسالم

دور کمر ناسالم می‌تواند به علل مختلفی برگردد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• رژیم غذایی نامناسب: مصرف غذاهای پرچرب و پرکالری، فرآورده‌های غذایی غنی از شکر و نمک، نوشیدن نوشابه‌های شیرین، مصرف غذاهای پر فیبر و کم پروتئین می‌تواند باعث افزایش وزن و چربی در ناحیه شکم شود که دور کمر ناسالم را به دنبال دارد.
• کم‌تحرکی و فعالیت بدنی ناکافی: عدم فعالیت بدنی منظم و کم‌تحرکی باعث کاهش سوخت‌وساز در بدن و افزایش چربی در ناحیه شکم می‌شود.
• عوامل وراثتی: برخی از افراد به دلیل وراثت، بیشترین تمایل به افزایش وزن و چربی در ناحیه شکم دارند.
• استفاده از داروهای خاص: برخی از داروها مانند استروئیدها و داروهای دیگر باعث افزایش وزن و چربی در ناحیه شکم می‌شوند.
• تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی در دوران بارداری، سن بالا، پایین آمدن سطح هورمون تستوسترون در مردان و برخی بیماری‌های هورمونی می‌توانند دلیل دور کمر ناسالم باشند.
• عدم خواب کافی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که خواب نامناسب یا عدم خواب کافی می‌تواند باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول و افزایش وزن و چربی در ناحیه شکم شود.
• استرس: استرس و اضطراب می‌تواند باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول در بدن شود که باعث افزایش چربی در ناحیه شکم می‌شود.

درمان سریع گودی کمر

درمان گودی کمر به وابستگی به علت اصلی آن و شدت و نوع علائمی که شخص دارد متفاوت است. اما در کل، رعایت این روش‌ها می‌تواند به درمان سریع گودی کمر کمک کند:

• استراحت: استراحت برای چند روز به‌علاوه کاهش فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش درد کمک کند. همچنین ممکن است پزشک شما به شما پیشنهاد کند که برخی از حرکات و تمرینات سبک را انجام دهید.
• داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است به شما داروهای ضدالتهابی، مسکن‌ها یا شل‌کننده‌های عضلانی را تجویز کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و تمرینات فیزیکی می‌تواند به افزایش قدرت عضلات کمر، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک کند.
• روش‌های تسکینی: روش‌های تسکینی مانند کمپرس گرم یا سرد، ماساژ، کمپرس یون و استرچینگ می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.
• تغییرات در شیوه زندگی: تغییراتی مانند کاهش وزن، انجام تمرینات ورزشی منظم، بهبود روش نشستن و بلندکردن اشیا، استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند کمربند و تغییر رژیم غذایی می‌توانند به بهبود علائم گودی کمر کمک کنند.

بهترین روش خوابیدن برای گودی کمر

روش خوابیدن مناسب برای کسانی که با مشکل گودی کمر مواجه هستند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. در ادامه به برخی از بهترین روش‌های خوابیدن برای گودی کمر اشاره می‌شود:

• خوابیدن به روی پهلو با پشت‌دست و یا با یک بالشت حمایتی: خوابیدن به روی پهلو با پشت‌دست یا با قراردادن یک بالشت حمایتی زیر سروگردن، می‌تواند فشار روی ناحیه کمر را کاهش دهد.
• خوابیدن با پاهای روبه‌بالا: خوابیدن با قراردادن یک بالشت زیر پاهای خود می‌تواند فشار روی ناحیه کمر را کاهش دهد.
• خوابیدن به روی شکم: خوابیدن به روی شکم برای کاهش گودی کمر توصیه نمی‌شود، اما اگر این روش برای شما راحت است، می‌توانید یک بالشت زیر شکم خود قرار دهید تا فشار روی ناحیه کمر کاهش یابد.
• استفاده از بالش‌های کمربندی: استفاده از بالشت‌های کمربندی می‌تواند به حفاظت از ناحیه کمر و کاهش درد کمک کند.
• عدم خوابیدن بر روی مبل یا صندلی: خوابیدن بر روی مبل یا صندلی می‌تواند فشار بیشتری روی ناحیه کمر ایجاد کند و گودی کمر را تشدید کند؛ بنابراین، بهتر است در زمان خوابیدن از تخت استفاده کنید.

نکاتی برای حفظ دور کمر سالم

ورزش منظم به‌عنوان روشی برای کنترل دور کمر بسیار مهم است. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری، پیلاتس، یوگا، بدنسازی و تمرینات استحکام‌بخشی به‌خصوص تمریناتی مانند پلانک می‌توانند در کاهش دور کمر بسیار مفید باشند.

خوردن غذاهای سالم و متنوع و رعایت مقدار مصرف آن‌ها می‌تواند به حفظ دور کمر سالم کمک کند. همچنین، مصرف مواد غذایی با کمترین مقدار چربی و شکر و افزایش مصرف میوه و سبزیجات نیز می‌تواند مفید باشد. رعایت‌کردن تغذیه مناسب شامل مصرف میوه و سبزیجات، غلات کامل، گوشت‌های کم‌چرب، ماهی و مواد غذایی کم‌چرب و پر از پروتئین، مانند تخم‌مرغ، از اهمیت بالایی برخوردار است.

کنترل وزن و حفظ وزن سالم با کاهش فشار بر روی دور کمر کمک می‌کند. برای کاهش وزن، می‌توان از مصرف غذاهای کم‌چرب، با مصرف کالری کمتر، محدودیت در مصرف قند و چربی، و ورزش منظم استفاده کرد.

استرس می‌تواند به گودی کمر و مشکلات مرتبط با آن منجر شود، بنابراین کنترل استرس و انجام روش‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند به حفظ دور کمر سالم کمک کند. نشستن در موقعیت صحیح و رعایت قواعد ایستادن و حرکت می‌تواند به حفظ دور کمر سالم کمک کند. نشستن به شکل درست، استفاده از صندلی مناسب و پشتیبانی از کمر هنگام خوابیدن نیز می‌تواند به کاهش خطر گودی کمر کمک کند.

پیگیری و مراقبت‌های لازم از وضعیت کمر و مراجعه به پزشک در صورت وجود درد و مشکلات مرتبط با آن نیز بسیار مهم است. درمان به‌موقع برخی از مشکلات کمر مانند گرفتگی عضلانی، پیچیدگی عصبی و... نیز می‌تواند مؤثر باشد. آموزش حرکات درست و اصلاحی، به‌عنوان روشی برای پیشگیری و درمان گودی کمر و کاهش خطر بروز آن، بسیار مهم است. با مراجعه به پزشک یا فیزیوتراپیست می‌توانید حرکات مناسبی را که به حفظ دور کمر سالم کمک می‌کنند، یاد بگیرید.

عوارض گودی کمر

سیاری از افراد هیچ علامت فیزیکی از لوردوز ندارند و در واقع، تا زمانی که تشخیص داده نشده باشد، ممکن است هرگز متوجه نشوند که به آن مبتلا هستند. گودی کمر می‌تواند به عوارض و مشکلات متعددی در ناحیه کمر و سایر بخش‌های بدن منجر شود. در ادامه به برخی از این عوارض اشاره می‌شود:

• درد کمر: درد در ناحیه کمر از عوارض شایع گودی کمر است که ممکن است شدید و ناگهانی باشد و بر روی کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی بگذارد.
• فشار و درد در اعصاب: گودی کمر می‌تواند فشار بیشتری روی اعصاب در ناحیه کمر و سایر بخش‌های بدن ایجاد کند و باعث درد و سوزش در این ناحیه شود.
• مشکلات در حرکت: افرادی که با گودی کمر مواجه هستند، ممکن است دچار محدودیت در حرکت شوند و نتوانند برخی فعالیت‌های روزانه را به‌راحتی انجام دهند.
• تنگی شکمی: فشار بیشتر در ناحیه کمر می‌تواند باعث تنگی شکمی شود و مشکلاتی مانند کاهش اشتها، احساس سیری زودرس و مشکلات گوارشی را به همراه داشته باشد.
• مشکلات در ران و پاها: فشار بیشتر در ناحیه کمر می‌تواند باعث مشکلات در ران و پاها شود، از جمله تنگی عروق، خزش، کمردرد و درد در پاها.

به‌علاوه، همان‌طور که در بالا اشاره کردیم گودی کمر ممکن است به عوارضی مانند فشارخون بالا، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی منجر شود. به همین دلیل، اهمیت حفظ دور کمر سالم، درمان کمردرد ناگهانی و پیگیری درمان و مراقبت‌های لازم برای بهبود وضعیت کمر از اهمیت بالایی برخوردار است.

گودی کمر و رژیم غذایی

گودی کمر یک مشکل شایع است که می‌تواند به عوارض جدی مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و فشارخون بالا منجر شود. عوامل مختلفی مانند رژیم غذایی نامناسب، ورزش‌نکردن، ژنتیک و استرس می‌تواند در بروز گودی کمر ناسالم نقش داشته باشند.

برای کاهش خطر بروز گودی کمر، رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به‌شدت توصیه می‌شود. رژیم غذایی با فراهم‌کردن ترکیب مناسبی از مواد مغذی، می‌تواند به حفظ دور کمر سالم کمک کند. مصرف مواد غذایی با کمبود فیبر و غنی از چربی‌های اشباع شده و شکر، به افزایش وزن و در نتیجه افزایش دور کمر منجر می‌شود. در عوض، مصرف مواد غذایی غنی از فیبر، مثل میوه‌ها، سبزیجات، دانه‌های کامل و ماهی، می‌تواند به بهبود عملکرد روده و کاهش التهاب بدن کمک کند که دو عامل مهم در پیشگیری از گودی کمر هستند.

همچنین، مصرف مواد غذایی با مقدار مناسبی از ویتامین D، کلسیم و منیزیم که از منابعی مثل ماهی، پنیر، تخم‌مرغ، شیر، برگ سبزیجات و غلات قابل‌استخراج هستند، نیز به حفظ سلامت استخوان‌ها و جلوگیری از ایجاد گودی کمر کمک می‌کند. مصرف مواد غذایی با مقادیر مناسبی از پروتئین، مثل مرغ، ماهی، گوشت قرمز کم‌چرب، تخم‌مرغ و لوبیا، نیز می‌تواند به حفظ عضلات پشتی و سلامت کمر کمک کند.

البته برای اینکه رژیم غذایی مؤثر باشد، باید همراه با ورزش و فعالیت‌های روزانه مناسب انجام شود. ورزش منظم باعث تقویت عضلات درون شکمی و پشتی شده و به حفظ دور کمر سالم کمک می‌کند. تمریناتی مانند شنا، پیاده‌روی، یوگا، پیلاتس و وزنه‌برداری می‌توانند در این زمینه مفید باشند. در کنار رعایت رژیم غذایی و ورزش، باید تلاش کنیم تا برای جلوگیری از بروز گودی کمر از استرس و اضطراب هم جلوگیری کنیم.

 چنانچه به بیماری گودی کمر مبتلا هستید، همین حالا با کلیک بر روی رژیم اختصاصی من، رژیم غذایی خود را آغاز کنید تا نه‌تنها از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود، بلکه به تناسب اندام دلخواه خود برسید. این رژیم اختصاصی توسط بهاره غفاری، مشاور تغذیه حرفه‌ای، ارائه می شود که در آن نه‌تنها ویژگی‌های شخصی شما درنظر گرفته شده است، بلکه در کنار دستیابی به وزن ایده آل سلامت خود را ارتقا می‌دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی غفاری دایت کلیک کنید.

سؤالات متداول

گودی کمر یا لوردوز چیست؟

ستون فقرات گردنی و ستون فقرات کمری به طور طبیعی کمی به جلو و به سمت جلوی بدن شما خمیده هستند. این امر به طور طبیعی به شما کمک می‌کند تا وضعیت خود را حفظ کنید و در هنگام حرکت، ضربه را جذب کنید. هر چیزی که باعث شود آن نواحی ستون فقرات شما بیش از مقدار مطلوب انحنا پیدا کند، گودی کمر یا انحنای لوردوتیک نامیده می‌شود. در ستون فقرات گردنی، انحنای 30 تا 40 درجه و در ستون فقرات کمر، انحنای 40 تا 60 درجه، طبیعی است.

چه کسانی ریسک بیشتری برای ابتلا به گودی کمر دارند؟

بزرگسالان بالای 50 سال، کودکان درحال‌رشد و زنان باردار برخی از گروه‌هایی هستند که بیشتر در معرض ریسک ابتلا به لوردوز هستند.

چگونه می‌توانیم دور کمر خود را سالم نگه داریم؟

برای حفظ دور کمر سالم، باید رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشید، ورزش کنید، استرس را کاهش دهید و نگه‌داشتن وزن سالم را در نظر داشته باشید.

آیا ورزش به گودی کمر کمک می‌کند؟

بله ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا، ژیمناستیک، بدنسازی و ورزش‌های مقاومتی می‌توانند به شما در این مورد کمک کنند. بااین‌حال، مهم است که قبل از هرگونه ورزش، با پزشک خود مشورت کنید.

چه مواردی باعث بروز گودی کمر می‌شود؟

عواملی مانند رژیم غذایی نامناسب، فعالیت کم، ژنتیک، سن، نوع کار، بارداری، اضافه‌وزن، نارسایی عضلات شکمی و پشتی، نادرستی در حالت نشستن و خوابیدن، استفاده بیش از حد از لوازمی مانند کیف، استرس و اضطراب، کمبود خواب و نیز برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی و غیره می‌توانند منجر به گودی کمر شوند.

چگونه می‌توان گودی کمر را تشخیص داد؟

تشخیص گودی کمر معمولاً با مراجعه به پزشک انجام می‌شود. پزشک با استفاده از روش‌های مختلفی مانند آزمون برای اندازه‌گیری قدرت عضلات، اندازه‌گیری دور کمر، تصویربرداری از رادیولوژی و سایر ابزارهای تشخیصی دیگر می‌تواند گودی کمر را تشخیص دهد.

آیا برای تسکین درد گودی کمر می‌توان از دارو استفاده کرد؟

بله، برای تسکین درد گودی کمر می‌توان از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، آنالژزیک‌ها، مراجعه به متخصص فیزیوتراپی، و تزریقات از جمله کورتیکواستروئیدها و... استفاده کرد. اما باید توجه داشت که استفاده از داروها به‌تنهایی درمان کاملی برای گودی کمر نیست و باید با تغییر در رژیم غذایی، ورزش و تمرینات عضلانی ترکیب شود.