ماهی شوریده Otolithes ruber یکی از پرطرفدارترین و خوش طعم ترین ماهیان جنوب کشور است که طعمی متفاوت و خواصی بی شمار برای سلامتی دارد. اهالی جنوب کشور به این ماهی اصطلاحا ببر دندان یا موش دندان نیز می گویند و در اکثر غذاهای جنوبی از گوشت بدون تیغ آن استفاده می نماید.

روش تشخیص ماهی شوریده

رنگ بدن این ماهی در کلیه بخش ها نقره ای رنگ و پشت آن متمایل به قهوه ای است. در برخی اوقات نوارهایی بر روی ناحیه شکم نیز به چشم می خورند که به رنگ قهوه ای می باشند. بدن شوریده تقریبا دوکی شکل و استوانه ای است و طولی در حدود ۴۰ تا ۹۰ سانتی متر را دارا می باشد. باله های پشتی آن نسبت به سایر آبزیان جنوب کشور بلند تر است که تا ناحیه دم کشیده شده است. 

گوشت این ماهی کاملا سفید است و استخوان های کمی دارد. به همین دلیل علاقه مندان به غذاهای دریایی ماهی شوریده را بسیار می پسندند. با توجه به قیمت نسبتا بالای این ماهی می توان نتیجه گرفت شوریده، از بهترین ماهیان جنوب با طعمی مطبوع و خواصی بی شمار است که در اکثر غذاهای مجلسی در جنوب کشور به کار برده می شود. زیرا گوشتی سبک، لذیذ با قابلیت هضم آسان و سرشار از انواع ویتامین ها، پروتئین و امگا ۳ دارد. 

 

 

از کجا بخریم؟

ماهی شوریده دارای جثه نسبتا بزرگی است و در بنادر جنوب کشور صید می گردد. ماندگاری این ماهی بالاست و ارزش غذایی بالایی دارد. معمولا شوریده در آب های کم عمق سواحل تا ۴۰ متر زندگی می کند و از ماهی های کوچک، میگوها و سایر بی مهرگان تغذیه می نماید. به همین دلیل سرشار از منابع غذایی ارزشمند و مفید برای سلامتی انسان است. 

زیستگاه اصلی این آبزی اقیانوس های آرام، هند و خلیج بنگال است. آب شور خلیج فارس، دریای عمان و رودخانه های جنوب کشور که شفافیت پائینی دارند، محل مناسبی برای تکثیر و صید این ماهی به ویژه در لابه لای ماسه ها و گل و لای می باشد. شوریده از دیرباز دارای ارزش اقتصادی بالایی بوده و از قیمت نسبتا گران تری نسبت به سایر ماهی های جنوب برخوردار می باشد. 

ارزش غذایی ماهی شوریده

بافت گوشت سفید ماهی شوریده به نحوی است که بسیار سریع و آسان هضم می گردد. این موضوع در مقایسه با گوشت قرمز یا گوشت سفید مرغ یه مزیت مهم محسوب می گردد. زیرا افرادی که دارای سیستم گوارشی حساس یا ضعیفی هستند نظیر سالمندان و یا کودکان می توانند به راحتی از آن به عنوان یک وعده غذای کامل و سالم استفاده نمایند. 

جدا از بحث طعم بی نظیری که این ماهی دارد جالب است بدانید که یک منبع تغذیه ای بسیار غنی از پروتئین و انواع ویتامین ها نیز شناخته می شود. گوشت این ماهی سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع امگا ۳ است که نسبت امگا ۳ به امگا ۶ در آن خوب بیان کننده این موضوع است. بنابراین ماهی شوریده یک غذای کاملا سالم با ارزش غذایی بالا شناخته می شود. 

به دلیل وجود پروتئین بالا، چربی های مفید و امگا۳، وجود انواع ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای بدن انسان، ماهی شوریده را می توان یک غذای کامل مناسب برای قرار گرفتن در سبد غذایی خانواده ها در نظر گرفت. 

۵ خاصیت مهم ماهی شوریده

در بین خواص بی شماری که مصرف ماهی شوریده برای سلامتی انسان دارد، می توان ۵ مورد از مهمترین آنها را که موثر در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها هستند به طور ویژه مورد توجه قرار داد:

۱- سرشار از پروتئین 

میزان پروتئینی که با صرف یک وعده غذای سالم حاوی ماهی شوریده جذب بدن می گردد تامین کننده نیاز روزانه بسیاری از بخش های بدن است. بطور مثال ماده اصلی تشکیل دهنده و سازنده بافت های عضلانی پروتئین است که ورزشکاران، کودکان در حال رشد، خانم های باردار و کلیه افراد به منظور ساخت این بافت ها و ترمیم آنها بدان نیازمند هستند. 

وجود منابع غنی از پروتئین در گوشت ماهی شوریده به افرادی که به دنبال رژیم های لاغری با چربی کم و پروتئین بالا هستند ایده آل به نظر می رسد. البته بهتر است در این موارد، از مصرف ماهی شوریده به صورت سرخ کرده اجتناب شود. 

پروتئین سالم بدون چربی، از سلامتی سایر بخش های بدن انسان نظیر موها، ناخن و پوست نیز پشتیبانی می نماید. همچنین در تولید شیره های گوارشی، ویتامین ها و آنزیم های مختلف، هموگلوبین (خون سازی) و ترشح هورمون ها نیز نقشی حیاتی دارد. 

همچنین نکته ای که در خصوص پروتئین کمتر به آن پرداخته می شود، نقش اساسی در بالابردن سیستم ایمنی انسان است. زیرا با تشکیل پادتن ها که وظیفه اصلی در حمایت بدن و مقابله با عفونت های میکروبی و ویروسی و سایر مهاجم های خارجی را بر عهده دارند، به سیستم ایمنی بدن کمک می نماید. 

بسیاری از واکنش های شیمیایی حیاتی بدن به واسطه وجود پروتئین در خلا وجود چربی ها انجام می شوند که با مصرف انواع آبزیان از جمله ماهی جنوب می توانید این میزان پروتئین مورد نیاز بدن را به خوبی جذب نمائید. به ویژه برای افرادی که دچار مشکلات قلبی، اسید اوریک و فشار خون بالا هستند و نمی توانند از گوشت قرمز استفاده کنند، مصرف ماهی یک گزینه جایگزین عالی به نظر می رسد. 

۲- منبع خوب ویتامین های گروه B

خانواده ویتامین های B که نقش اساسی در عملکرد سالم ارگان های مهم بدن ایفا می نمایند را می توان با مصرف گوشت ماهی شوریده تامین نمود. به ویژه ویتامین B3 یا نیاسین که بیش از هر ویتامین دیگری در این ماهی یافت می شود. نیاسین از ویتامین های محلول در آب است که برای کاهش سطح کلسترول بد خون و تری گلیسیرید نقشی اساسی دارد. این ویتامین ضروری برای بدن، در تنفس سلولی و آزاد کردن انرژی کربوهیدرات ها و پروتئین ها همچنین چربی های مصرف شده در وعده های غذایی تاثیر مهمی دارد. بطوریکه می تواند سطح گلوکز یا قند خون را تنظیم نماید.

فواید نیاسین برای افراد میانسال و سالمندان

 البته از نقش اساسی ویتامین B۳ در کاهش ریسک سکته های قلبی، بیماری های عروقی نظیر تصلب شراین نمی توان غافل شد. مصرف نیاسین به افرادی که قبلا سکته قلبی داشته اند نیز به شدت توصیه می گردد. زیرا از بروز سکته های بعدی پیشگیری می نماید. ضمن آنکه وجود آن در بدن به میزان کافی می تواند از سایر بیماری های وابسته به افزایش سن پیشگیری نماید:

• زوال عقل

• آلزایمر

• آب مروارید

• آرتروز

• دیابت نوع ۱

• افسردگی 

• سکته های قلبی

• سخت شدن جداره رگ ها

• و…

وجود مقادیر کافی از ویتامین B3 در بدن می تواند به کنترل قند خون به افراد دیابتی کمک نماید. همچنین خطر بیماری های قلبی و کلسترول را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ کاهش دهد. نیاسین کاهش دهنده التهاب در بدن نیز می باشد. بنابراین برای افرادی که دچار مشکلاتی نظیر خارش و قرمزی پوست هستند و سایر بیماری های پوستی مفید است. 

کمبود نیاسین در بدن می تواند به اختلالات خلقی نظیر خستگی مزمن، افسردگی، خستگی مفرط، عدم تمرکز و اضطراب منجر شود. بنابراین با مصرف دو وعده ماهی جنوب به ویژه شوریده در هر هفته و به طور منظم می توانید نیاز خوب به ویتامین ۳ب را تامین نمایید، به بهبود روحیه خود کمک کرده از بروز مشکلات روحی و روانی پیشگیری کنید. 

۳- اسیدهای چرب امگا ۳

امگا ۳ از دسته اسیدهای چرب ضروری برای بدن است که نقش مهمی در سلامتی و فعالیت های زیستی سلول ها را دارد. بدنسازان و ورزشکارانی که به تقویت عضله های خود می پردازند به کمک امگا ۳ برای سنتز پروتئین مصرفی خود در بدن نیاز دارند. پروتئین سوخت مورد نیاز برای رشد عضلات و بافت ماهیچه ها است که در عدم حضور امگا ۳ قابلیت سنتز شدن و مصرف توسط سلول ها را ندارد. سایر دلایل اهمیت مصرف امگا ۳ عبارتند از:

• کمک به سوخت و ساز و افزایش متابولیسم و نتیجتا لاغری

• بهبود عملکرد قلب و کاهش ریسک سکته های قلبی با پیشگیری از ایجاد لخته های خون

• پیشگیری از افسردگی و سایر بیماری های روحی

• کمک به سلامت و جوانی پوست و مو

• حفاظت از سلول های عصبی و مغز

• کاهش خطر رادیکال های آزاد 

• کاهش ریسک ابتلا به سرطان ها به واسطه خواص آنتی اکسیدانی

• افزایش تراکم استخوان ها و کاهش ریسک پوکی استخوان

• و…

حتما بخوانید: مزایای مصرف امگا ۳ برای بدن چیست؟

۴- منبع خوب ویتامین های D و E

ماهی شوریده منبع غنی از ویتامین E‌ است که برای سلامت پوست و مو به ویژه در خانم ها و زنان باردار بسیار حیاتی است. ویتامین E و D از دسته ویتامین های محلول در چربی هستند که در روغن ماهی یافت می شوند و به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارند نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به سرطان ها را ایفا می نماید. زیرا رادیکالهای آزاد مخرب در بدن را که در اثر استرس، سبک زندگی غلط، آلودگی هوا و … در بدن تشکیل می شوند را از بین می برند. 

ویتامین دی از مهمترین ترکیب های لازم برای بدن است که از پوکی استخوان و بیماری هایی نظیر راشیتیسم، آرتریت روماتوئید و نرمی مفاصل همچنین آرتروز پیشگیری می نماید. این ویتامین در بدن تنها در مجاورت نور خورشید ساخته و جذب می شود و ماهی ها منبع خوبی برای تامین مقادیر مورد نیاز بدن به ویتامین دی برای فعالیت های حیاتی خود می باشند. 

۵- غنی از ویتامین A

ویتامین آ نیز یکی از انواع ویتامین های محلول در چربی است که در چربی ماهی یافت می شود. به این ویتامین رتینول نیز گفته می شود که نقش مهمی در حفظ سلامت و شادابی پوست و پیشگیری از چروک ها و پیری پوست را ایفا می نماید. 

عملکرد ویتامین A در بدن به گونه ای است که به رشد بدن کودکان، عملکرد قوی سیستم ایمنی، پیشگیری از عفونت ها و بیماری های میکروبی و همچنین تقویت بینایی افراد کمک موثری می کند. 

کمبود ویتامین A در بدن با بروز مشکلاتی نظیر ناباروری، کم خوابی، خشکی پوست و اختلالات رشد در کودکان رابطه مستقیم دارد. 

بیشتر بدانید: چرا مصرف ویتامین A برای بدن ضروری است؟

سایر مواد معدنی مغذی برای بدن 

کلسیم و فسفر در کنار یکدیگر تشکیل دهنده بلوک های ساختمانی مستحکم کننده دندان ها و استخوان ها می باشند. البته نقش فسفر را در تقویت حافظه و اعصاب همچنین تقویت عضلات نمی توان نادیده گرفت. سلول های عصبی و ماهیچه ها در فقدان فسفر نمی توانند به وظایف خود عمل کنند. 

ماهی شوریده علاوه بر کلسیم و فسفر، منبع کاملی از سایر عناصر و مواد معدنی ضروری برای سلامتی کلیه ارگان های بدن می باشد. بطور مثال زینک (روی)، سدیم، منیزیم، سلنیوم، آهن، پتاسیم و … که هر یک در عملکرد اندام های حیاتی بدن نقش موثری دارند. 

بررسی میزان چربی 

بطور کلی چربی موجود در شوریده نسبت به سایر آبزیان جنوب بالاتر است. اما این میزان نسبی بوده، هرگز نمی توان میزان چربی کم آن را با گوشت قرمز مقایسه کرد. بنابراین با توجه به گوشت سرشار از پروتئین و لذیذی که دارد همچنان برای رژیم لاغری و بدنسازان مفید و مناسب است. 

آیا مصرف ماهی شوریده ضرر دارد؟

حتما درباره آلودگی گوشت برخی از آبزیان به فلزات سنگین به خصوص جیوه، اطلاعاتی به گوشتان خورده است. بررسی هایی که در مورد ماهی شوریده انجام گرفته است و در آن میزان فلزات سنگینی نظیر سرب، نیکل، جیوه، کادمیوم، روی و آهن اندازه گیری شده است، بیانگر این موضوع می باشد که اگر این ماهی را بیش از حد مجاز ( ۲ بار در هفته ) مصرف کنید می تواند مسمومیت و مشکلاتی در این خصوص ایجاد نماید.