علائم و درمان فیبروز ریه که باید بدانید!

فیبروز ریه چیست؟! بیماری فیبروز ریه یا Pulmonary fibrosis یکی از بیماری‌های ریه است که زمانی به وجود می‌آید که بافت ریه آسیب دیده و اسکار ایجاد شده باشد. این بافت سفت شده و سخت، عملکرد درست ریه‌های شما را با مشکل روبرو می‌کند. با وخیم‌تر شدن فیبروز ریه، به تدریج بیشتر دچار تنگی نفس می‌شویم. این روزها با گسترش ویروس کرونا و تخریب ریوی ناشی از آن، آشنایی با بیماری فیبروز ریه و درمان فیبروز ریه بسیار اهمیت دارد. تا پایان این مطلب از غفاری دایت با ما همراه باشید تا به بررسی یکی از مشکلات ریوی بپردازیم.

 

فیبروز ریه چیست ؟

اسکار مربوط به فیبروز می‌تواند به سبب فاکتورهای زیادی به وجود بیاید؛ اما در بیشتر موارد پزشکان نمی‌توانند دلیل اصلی به وجود آمدن این مشکل را پیدا کنند. زمانی‌که دلیل بیماری ریه نمی‌تواند پیدا شود، برای آن از اصطلاح فیبروز ریه ایدیوپاتیک (Idiopathic pulmomary fibrosis) استفاده می‌کنیم. آسیب ریوی ایجاد شده توسط فیبروز نمی‌تواند اصلاح شود؛ اما دارو‌ها و درمان آن‌ها گاهی می‌تواند کمک کند علائم کاهش پیدا کرده و کیفیت زندگی افزایش یابد. برای برخی از افراد ممکن است نیاز به پیوند ریه باشد.

علائم و مشکلات ریه در فیبروز

نشانه‌ها و علائم فیبروز ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تنگی نفس
• سرفه خشک
• خستگی
• کاهش وزن بی‌دلیل
• مفاصل و ماهیچه‌های دردناک
• گرد و پهن شدن سر انگشتان دست و پا

سطح فیبروز ریه و شدت علائم آن می‌توانند از فرد به فرد بسیار متفاوت باشند. برخی از افراد با سرعت بسیاری مریض می‌شوند و و باقی افراد علائم خفیفی دارند که به آرامی در طی ماه‌ها یا سال‌ها افزایش پیدا می‌کند.

برخی از افراد ممکن است به سرعت بدتر شدن مشکلات ریه را تجربه کنند (تشدید حاد) که شامل تنگی نفس شدید می‌شود که ممکن است برای چند روز تا چند هفته طول بکشد. افرادی که دچار تشدید حاد هستند ممکن است به دستگاه ونتیلاتور مکانیکی وصل شوند. پزشکان ممکن است آنتی بیوتیک، کورتیکواستروئید و سایر داروهای درمان تشدید حاد را تجویز کنند.

 

 

علل ایجاد فیبروز ریه چیست ؟

فیبروز ریه سبب ایجاد اسکار و سفت شدن بافت ریه و بین کیسه‌های هوایی یا آلوئولی در ریه‌های شما می‌شود که ورود اکسیژن از ریه‌ها به درون رگ‌های شما را دشوار می‌سازد. آسیب در بیماری‌های ریه می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که شامل در معرض قرار‌گیری طولانی‌مدت با توکسین‌های خاص، شرایط پزشکی خاص، درمان رادیوتراپی و برخی داروها است. البته پیشتر گفته شد idiopathic pulmonary fibrosis یا فیبروز ریه ایدیوپاتیک آن دسته از مشکلات ریه هستند که دلیل آن‌ها مشخص نیست.

 

فاکتورهای شغلی و محیطی

در معرض قرارگیری طولانی‌مدت با برخی از توکسین‌ها و آلاینده‌ها می‌تواند به ریهخهای شما آسیب بزند که شامل موارد زیر است:

• خاک سیلیس
• فیبر آزبست
• خاک یا غبار فلز سخت
• غبار زغال سنگ
• غبار دانه‌ها و غلات
• فضولات پرندگان و حیوانات
• داروها

داروهای زیادی می‌تواند به ریه‌های شما آسیب بزند، برخی موارد از شایع‌ترین داروها شامل موارد زیر است:

• داروهای شیمی درمانی: داروهایی که برای کشتن سلول‌های سرطانی تجویز شده‌اند، همچون متوترکسات و سیکلوفسفامید، می‌تواند به بافت ریه هم آسیب بزند.

• داروهای قلبی: برخی از داروهایی که برای درمان تپش قلب نامنظم تجویز می‌شوند، همچون آمیودارون، ممکن است به بافت ریه آسیب بزند.
• برخی آنتی بیوتیک‌ها: آنتی بیوتیک‌هایی همچون نیتروفورانتوئین یا اتامبوتول می‌تواند سبب آسیب ریوی شود.
• داروهای ضد‌التهاب: داروهای ضدالتهاب خاصی همچون ریتوکسیماب یا سولفاسالازین می‌تواند سبب بیماری‌های ریه شود.

 

شرایط پزشکی

فیبروز ریه همچنین می‌تواند ناشی از برخی شرایط باشد که شامل موارد زیر است:

• درماتومیوزیت
• پلی میوسیت
• بیماری بافت همبند مختلط
• لوپوس اریتروماتوز سیستمیک
• آرتریت روماتوئید
• سارکوئیدوز
• اسکلرودرم
• پنومونی

مواد و شرایط بسیاری می‌تواند سبب ایجاد فیبروز ریه شود؛ با این‌حال در بسیاری از شرایط، دلیل فیبروز ریه پیدا نمی‌شود و به این فیبروز ریه با دلیل ناشناخته، فیبروز ریوی ایدیوپاتیک می‌گویند. محققین بسیاری در ارتباط با چیزهایی که سبب بروز فیبروز ریوی ایدیوپاتیک می‌شود، چند تئوری دارند که شامل ویروس‌ها و در معرض قرارگیری با تنباکوی سیگار هستند. همچنین برخی از اشکال فیبروز ریوی ایدیوپاتیک ممکن است در خانواده وجود داشته باشد و وراثت نقشی در فیبروز ریوی ایدیوپاتیک ایفا کند.

بسیاری از افراد با فیبروز ریه ایدیوپاتیک ممکن است بیماری بازگشت اسیدمعده به مری یا GERD داشته باشند. یک تحقیق در حال انجام، بررسی می‌کند که آیا GERD ممکن است یک ریسک فاکتور برای فیبروز ریوی ایدیوپاتیک باشد یا آیا GERD ممکن است سبب پیشرفت سریع این بیماری شود؟!

 

 

ریسک فاکتورها

فاکتورهایی که ممکن است شما را نسبت به بیماری فیبروز ریه حساس کند، شامل موارد زیر است:

• سن: با وجود آنکه فیبروز ریه در کودکان بسیار کوچک نیز تشخیص داده شده است، این بیماری احتمال بیشتری برای تاثیر بر روی افراد میانسال و بالغین پیر ر دارد.

• جنسیت: عفونت ریه ایدیوپاتیک بیشتر احتمال دارد مردان را نسبت به زنان تحت تاثیر قرار دهد.
• سیگار کشیدن: سیگاری‌ها و افرادی که سیگار کشیدن را ترک کرده‌اند، بیشتر به فیبروز ریوی دچار شده‌اند نسبت به افرادی که هیچگاه سیگار نکشیده‌اند. فیبروز ریه می‌تواند در بیمارانی که امفیزم دارند نیز ایجاد شود.
• مشاغل خاص: چنانچه در معدن، کشاورزی یا ساخت‌وساز کار می‌کنید یا در معرض آلاینده‌هایی هستید که به‌عنوان آسیب زننده به ریه شناخته می‌شوند، ریسک بالایی برای ابتلا به فیبروز ریه را دارید.
• درمان سرطان: درمان‌های رادیوتراپی که بر روی سینه انجام می‌شود یا استفاده از داروهای شیمی درمانی خاص، می‌تواند سبب افزایش ریسک ابتلا به فیبروز ریه شود.
• فاکتورهای ژنتیکی: برخی از انواع فیبروز ریه در خانواده‌ها وجود دارد و فاکتورهای ژنتیکی ممکن است در آن موثر باشد.

 

 

درمان فیبروز ریه در طب سنتی

دشوار است بتوان عمر بیماران فیبروز ریه را تعیین کرد؛ زیرا برای تعیین عمر بیماران فیبروز ریه، نیاز است بسیاری از فاکتور‌ها همچون میزان فیبروز و باند فیبروتیک ریه و شرایط سلامتی فرد را در نظر گرفت. بنابراین بهترین کار این است که در صورت ابتلا به این بیماری و احساس تنگی نفس و مواجهه با علائم مشکل ریه به پزشک مراجعه کنید.

با این‌حال برای درمان فیبروز ریه در طب سنتی نیز راهکارهایی ذکر شده است که در حالت خفیف می‌توان استفاده نمود؛ برای مثال استفاده از روغن کبد ماهی که سرشار از ویتامین D و اسیدهای چرب با خاصیت ضدالتهابی است، ترک کردن سیگار، استفاده از جوش شیرین و همچنین هیدراته نگه داشتن بدن برای درمان فیبروز ریه و پیشگیری از پیشرفت آن ضروری است. همچنین برای پیشگیری از پیشرفت و درمان فیبروز ریه در طب سنتی، مرکبات و استفاده از سبزیجات با برگ سبز و همچنین مصرف کلم بروکلی نیز پیشنهاد شده است.

افرادی که به بیماری‌های خاص دچار هستند، همچون فیبروز ریه، بیماری‌های کلیوی، کبدی و... چنانچه می‌خواهند وزن کم کنند، باید از یک رژیم لاغری اصولی پیروی کنند که مواد غذایی را محدود نکند و بنابراین تمام مواد مغذی و ویتامین‌های مورد نیاز در طول روز را از غذای خود کسب نمایند. رژیم‌های بهاره غفاری به دلیل داشتن این ویژگی‌ها و چند ویژگی خوب دیگر، طرفداران بسیاری دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این رژیم‌ها بر روی غفاری دایت و برای دریافت رژیم اختصاصی خود بر روی رژیم آنلاین من کلیک کنید.

 

مترجم: ریحانه ساده طهرانی | ترجمه از: mayoclinic.org