تپش قلب چیست؟ علل و راهکارهای درمان (شایع ترین دلایل)

تپش قلب احساسی است که قلب تندتر، قوی‌تر یا نامنظم‌تر از حد معمول می‌زند. قلب ماهیچه‌ای است که ریتم خود را با توجه به نیاز بدن به اکسیژن و تغذیه تنظیم می‌کند. در نتیجه تپش قلب در موقعیت‌های خاصی مانند فعالیت بدنی، استرس، نگرانی یا ترس طبیعی است؛ البته گفتنی است که عفونت، تب و درد نیز می‌تواند باعث افزایش ضربان قلب شود. این واکنش‌های گذرا معمولاً کاملاً طبیعی و برای قلب بی ضرر هستند. ریتم قلب قوی و مداوم می‌تواند جدی و در برخی موارد تهدید کننده سلامتی باشد.

تپش قلب هم در بزرگسالان و هم در کودکان شایع است. در موارد شدید، می‌تواند ضربان قلب را به 200 ضربه در دقیقه در بزرگسالان افزایش دهد. اگر تپش قلب همراه با درد قفسه سینه، سرگیجه یا غش باشد، فورا باید به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشید.

علائم تپش قلب چیست؟

• ضربان قلب فوق العاده سریع
• تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
• گاهی اوقات ممکن است مانند یک ضرب مضاعف به نظر برسد که با یک مکث کوتاه همراه است.

تپش قلب می‌تواند موقتی باشد و خود به خود از بین برود یا می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل اساسی در سلامتی باشد. همچنین می‌تواند ناشی از اضطراب شدید یا حملات پنیک عصبی باشد. در زنان، تغییرات هورمونی می‌تواند باعث تپش قلب شود، به عنوان مثال در دوران بارداری یا یائسگی این مورد شایع است.

اگر تپش قلب را تجربه می‌کنید و شما را نگران می‌کند یا با علائم دیگری مانند درد قفسه سینه، سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری همراه است، باید برای تشخیص صحیح و درمان احتمالی به دنبال راه حل پزشکی باشید. پزشک می‌تواند یک معاینه کامل انجام دهد و علائم شما را ارزیابی کرده تا علت ‌آن را مشخص کند و درمان‌های مناسب را به شما پیشنهاد دهد.

مطلب پیشنهادی: رژیم غذایی بیماران قلبی

علل تپش قلب

دلایل متعددی برای تپش قلب وجود دارد و می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله مشکلات قلبی، استرس، رژیم غذایی و سایر شرایط پزشکی مرتبط باشد. در ادامه برخی از علل شایع آن را بررسی می‌کنیم:

• استرس و اضطراب: احساسات قوی مانند استرس، اضطراب و ترس می‌توانند باعث تپش قلب شوند.
• فعالیت بدنی: افزایش فعالیت بدنی یا فعالیت‌های کاری سخت می‌تواند ضربان قلب را سریع‌تر کند و می‌تواند منجر به این عاضه شود.
• کافئین و الکل: نوشیدنی‌های کافئین دار و الکل می‌توانند ضربان قلب را افزایش داده و در برخی افراد باعث تپش شوند.
• نیکوتین: استعمال دخانیات و نیکوتین ناشی از تنباکو می‌تواند محرک باشد.
• بیماری تیروئید: هم پرکاری تیروئید و هم کم کاری تیروئید می‌توانند بر قلب تأثیر بگذارند و باعث تپش قلب شوند.
• داروها: برخی از داروها، مانند داروهای حاوی آمفتامین، آسم یا داروهای آلرژی، می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند و باعث این عارضه شوند.
• بیماری قلبی: برخی از بیماری‌های قلبی مانند اختلالات ریتم قلب (آریتمی) می‌تواند منجر به ضربان قلب نامنظم و تپش شود.
• کم خونی: سطوح پایین گلبول‌های قرمز (کم خونی) می‌تواند باعث تپش شده و به دلیل کمبود اکسیژن این روند تشدید شود.
• فئوکروموسیتوم: این یک تومور غیر معمول غدد فوق کلیوی است که می‌تواند باعث افزایش تولید آدرنالین و تپش قلب شود.
• مصرف کافئین: دوزهای بالای کافئین از مکمل‌های غذایی یا نوشیدنی‌های انرژی زا می‌تواند باعث تپش در برخی افراد شود.
• عفونت‌ها: برخی عفونت‌ها به ویژه آنهایی که بر قلب تأثیر می‌گذارند می‌توانند باعث این عارضه شوند.
• مشکلات تنفسی: مشکلات تنفسی مانند آپنه خواب یا هیپرونتیلاسیون نیز می‌تواند باعث تپش قلب شود.

در زمان تپش قلب چه کار باید کرد؟

اگر ضربان‌های شدید قلب را تجربه می‌کنید و احساس می‌کنید که قلبتان تند می‌زند یا ضربان نامنظمی دارد نبض خود را بگیرید. سپس تشخیص اینکه آیا نبض غیرعادی سریع دارید یا نامنظم آسان است. دو انگشت خود را روی مچ دست یا گردن قرار دهید و تعداد ضربات را در طول یک دقیقه بشمارید. اگر مشکلات مکرر تپش قلب دارید که هیچ دلیل طبیعی ندارد، به دنبال درمان‌های پزشکی باشید.

توصیه‌هایی برای تپش قلب در ادامه بیان شده است که می‌تواند با سبک زندگی شما سازگار شود:

• سعی کنید آرام نفس بکشید و آرام باشید.
• افکار خود را منحرف کنید، روی چیز دیگری تمرکز کنید یا محیط را تغییر دهید.
• کاهش استرس در زندگی روزمره
• شرایطی برای خواب منظم ایجاد کنید.
• از مصرف زیاد قهوه و چای خودداری کنید.
• ترجیحا از استعمال دخانیات و الکل خودداری کنید.

چه زمانی باید به دنبال درمان پزشکی باشم؟

اگر به صورت مکرر تپش قلب شما را آزار می‌دهد یا ضربان قلب ثابتی دارید، حتما به دکتر معالج مراجعه کنید. اگر تپش قلب ناگهانی را تجربه کردید که نمی‌توانید با واکنش طبیعی به عنوان مثال، استرس یا اضطراب ارتباط برقرار کنید، به پزشک مراجعه کنید. این همچنین در صورتی صدق می‌کند که به طور ناگهانی و بدون هیچ محرک واضحی دچار تپش قلب می‌شوید.

اگر ریتم قلب نامنظم یا اختلالات مداوم ریتم قلب همراه با درد قفسه سینه دارید، با ۱۱۵ تماس بگیرید. اگر تپش قلب دارید و در عین حال دچار سرگیجه، تنگی نفس یا حالت تهوع می‌شوید به مراقبت‌های فوری نیاز دارید.

آیا ارتباطی بین استرس و تپش قلب وجود دارد؟

اگر در معرض استرس زیاد قرار بگیریم یا احساسات بسیار قوی را تجربه کنیم، تپش قلب تجربه می‌شود و باید گفت که اختلالات اضطرابی و حملات پنیک به طور ویژه‌ای با تپش قلب مرتبط هستند. مطالعات نشان داده است که اضطراب و سایر محرک‌های روانی مسئول حدود یک سوم تپش قلب هستند.

مطلب پیشنهادی: روش های مدیریت استرس و اضطراب

آیا تپش قلب می‌تواند نشانه بیماری دیگری باشد؟

مشکلات غده تیروئید، به ویژه غده تیروئید پرکار، یکی از دلایل شایع تپش قلب است. سایر شرایط عبارتند از کم خونی ، فشار خون پایین ، کم آبی بدن و... که همه موارد در این عارضه تاثیرگذار هستند. کم خونی فشار بیشتری بر قلب وارد می‌کند زیرا گلبول‌های قرمز کمتری در بدن وجود دارد و این سلول‌ها اکسیژن را حمل می‌کنند.

قلب باید سریع‌تر پمپاژ کند تا گلبول‌های قرمز خون بتوانند در بدن بچرخند و اکسیژن کافی را تامین کنند. این فشار اضافی روی قلب می‌تواند منجر به تپش قلب شود. شرایطی که بر قلب تأثیر می‌گذارد، مانند نارسایی قلبی، صدمات یا بیماری‌های دیگر قلبی هم می‌توانند در این عارصه سهیم باشند.

آیا تپش قلب در دوران بارداری طبیعی است؟

زمانی که باردار هستید، قلب شما نیاز دارد تا خون بیشتری را در بدن پمپاژ کند تا از جنین در حال رشد و جفت محافظت کند و این شرایط باعث افزایش ضربان قلب می‌شود که در برخی موارد می‌تواند منجر به تپش قلب شود.

تپش قلب در دوران بارداری بسیار شایع است و معمولاً نشانه ای از چیز جدی ای نیست. اگر تپش قلب نشانه اختلال در ریتم قلب است که نیاز به درمان دارد، اقدامات درمانی معمولاً حتی در دوران بارداری کاملاً بی خطر هستند.

برای کاهش تپش قلب چه کار کنم؟

اگر به طور منظم الکل یا کافئین می‌نوشید، کاهش مصرف آن اغلب می‌تواند تپش قلب را به حداقل برساند یا مشکلات را به طور کامل متوقف کند. مصرف زیاد الکل اغلب منجر به تپش قلب می‌شود.

همچنین سطح استرس یا محرک‌های اضطراب و نگرانی خود را مدیریت کنید. اگر از اضطراب یا نگرانی رنج می‌برید، این می‌تواند به این معنی باشد که ضربان قلب شما در نتیجه چیزی که به عنوان پاسخ مبارزه شناخته می‌شود افزایش می‌یابد و این چیزی است که می‌تواند باعث تپش قلب شود. اگر از اضطراب یا نگرانی طولانی مدت رنج می‌برید با یک روانشناس صحبت کنید تا بتواند تپش قلب شما را کنترل کند.

چه زمانی باید برای تپش قلب نگران باشید؟

اگر تپش قلب همراه با درد قفسه سینه، سرگیجه یا تنگی نفس شدید همراه بوده یا اگر ضعیف شده‌اید یا دچار شکست شدید، باید فوراً به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی در قلب شما باشد. اگر تپش تپش مکرر دارید که برای مدتی ادامه داشته است و با تغییرات ساده در سبک زندگی بهبود نیافته است، باید با پزشکی صحبت کنید که بتواند آزمایشات بیشتری را روی بدن شما انجام دهد.

سخن پایانی

ضربان قلب سریع یا همان تپش قلب می‌تواند ترسناک و نگران‌کننده باشد، اما در اغلب موارد این علامت با یک بیماری جدی همراه نیست. افزایش ضربان قلب می‌تواند ناشی از استرس، اضطراب، افزایش فعالیت بدنی، مصرف برخی داروها یا ایجاد بیماری‌های خاص باشد. تنها در موارد نادر تپش قلب می‌تواند نشان دهنده یک مشکل قلبی مانند آریتمی باشد که در این شرایط نیاز است به اولین مرکز درمانی مراجعه کرده و فورا تحت درمان قرار بگیرید زیرا ممکن است دچار حمله قلب و مشکلات جدی در عملکرد قلب‌تان شوید. 

ضمن آنکه استفاده از یک رژیم غذایی درمانی متعادل می تواند به بهبود سریعتر بیماری شما کمک شایانی نماید. در این رابطه می توانید با کارشناسان و متخصصین تغذیه غفاری دایت مشورت نمایئد.