علت و علائم افزایش آنزیم‌ های کبدی (انواع + روش درمان)

1404/03/12
اشتراک گذاری

افزایش آنزیم های کبدی در خون (به ویژه ALT - AS - ALP - GGT) معمولاً نشانه ای از آسیب، التهاب یا اختلال در عملکرد سلول های کبدی است. علت و علائم افزایش آنزیم‌ های کبدی (انواع + روش درمان)

علت و علائم افزایش آنزیم‌ های کبدی (انواع + روش درمان)

در شرایط طبیعی، آنزیم های ALT - AS - ALP - GGT درون سلول های کبد فعالیت می کنند اما وقتی دیواره سلول های کبدی آسیب می بیند، آنزیم ها به داخل جریان خون نشت می کنند.

افزایش آنزیم های کبدی ناشی از عواملی مانند: کبد چرب، هپاتیت، مصرف داروهای خاص یا سبک زندگی ناسالم است و هشدار اولیه ای برای شروع مداخله و پیشگیری از آسیب مزمن کبدی محسوب می شود.

آنزیم های کبدی چه هستند و انواع آن کدامند؟

4 آنزیم اصلی که در آزمایش عملکرد کبد (LFT) اندازه گیری می شوند:

ALT (آلانین آمینوترانسفراز): انتقال گروه آمین از آلانین
AST (آسپارتات آمینوترانسفراز): انتقال گروه آمین از آسپارتات
ALP (آلکالین فسفاتاز): تجزیه فسفات‌ها در محیط قلیایی
GGT (گاما گلوتامیل ترانسفراز): انتقال گلوتامیل

آنزیم	ناحیه اصلی فعالیت	افزایش آن نشان دهنده چیست؟
ALT	کبد	آسیب مستقیم به سلول‌های کبد
AST	کبد، قلب، عضله	آسیب به کبد یا دیگر بافت‌ها
ALP	کبد، استخوان، صفرا	انسداد صفرا یا بیماری استخوانی
GGT	صفرا، کبد	آسیب صفراوی یا مصرف الکل

انواع آنزیم های کبدی کدامند؟

افزایش ALT و AST اغلب نشانه التهاب سلول های کبدی است، در حالی که افزایش ALP و GGT معمولاً با اختلال در صفرا و مجاری صفراوی ارتباط دارد.

طبق بررسی انجام شده توسط NIH در سال 2023، حتی افزایش دو برابر سطح طبیعی ALT می تواند در برخی افراد بدون علامت باقی بماند ولی در بلندمدت زمینه ساز مشکلات متابولیک یا فیبروز کبدی شود.

اگر ALT بالا باشد ولی AST نه، احتمالاً مشکل فقط در کبد است. ولی اگر هر دو بالا باشند، منشاء ممکن است ترکیبی باشد (مثلاً کبد + عضله).

همچنین اگر ALP همراه با GGT بالا برود، معمولاً مشکل از کبد و صفرا است؛ نه استخوان!

نحوه عملکرد و مزایای وجود آنزیم های کبدی

آنزیم های کبدی از مهم ترین عوامل در انجام صحیح وظایف کبد هستند و نقش های حیاتی و چندگانه ای در حفظ سلامت بدن ایفا می کنند، از جمله:

1- تجزیه و دفع سموم:

آنزیم های کبدی با تبدیل ترکیبات سمی حاصل از داروها، الکل، مواد شیمیایی و متابولیسم بدن به ترکیبات بی ضرر، نقش مهمی در سم زدایی ایفا می کنند.

2- تولید و ترشح صفرا:

این آنزیم ها در فرآیند تولید صفرا نقش دارند؛ صفرا به گوارش چربی ها در روده کمک می کند.

3- سنتز پروتئین های حیاتی خون:

از جمله آلبومین (که در حفظ فشار اسمزی خون مؤثر است) و فاکتورهای انعقادی.

4- سوخت و ساز مواد مغذی:

آنزیم های کبدی به تجزیه و متابولیسم کربوهیدرات ها، چربی ها و پروتئین ها کمک می کنند و انرژی مورد نیاز سلول ها را تأمین می نمایند.

5- تقویت عملکرد سیستم ایمنی:

کبد با کمک آنزیم های خود به حذف میکروب ها، سلول های آسیب دیده و پاتوژن ها از جریان خون کمک می کند و بخشی از سیستم دفاعی بدن محسوب می شود.

نشانه های افزایش آنزیم های کبدی

علائم افزایش آنزیم های کبدی

1- احساس خستگی و بی حالی مزمن: یکی از شایع ترین علائم کبد چرب و اختلالات کبدی که در اثر عملکرد ناقص سم زدایی بروز می کند.

2- درد یا ناراحتی در قسمت بالای راست شکم: ناشی از التهاب یا بزرگ شدگی کبد.

3- زردی پوست و چشم ها (یرقان): علامتی کلاسیک از اختلال عملکرد کبد در پردازش بیلی روبین.

4- تیره شدن ادرار و بی رنگ شدن مدفوع: تغییرات رنگ ناشی از اختلال در تولید یا ترشح صفرا.

5- احساس تهوع، استفراغ یا بی اشتهایی: از علائم عمومی اما مهم در بیماری های کبدی.

6- خارش پوستی بی دلیل: در نتیجه تجمع نمک های صفراوی در خون. (علت خارش پوست بدن و بیماری های کبدی چیست؟)

7- ورم پاها یا شکم (آسیت): به دلیل کاهش آلبومین یا افزایش فشار در ورید پورت.

8- کبود شدگی یا خونریزی آسان: به علت اختلال در تولید فاکتورهای انعقادی توسط کبد.

9- کاهش وزن غیر ارادی: نشانه ای هشداردهنده در بسیاری از بیماری های مزمن کبدی.

10- اختلال در تمرکز یا سردرگمی ذهنی: به ویژه در مراحل پیشرفته، به دلیل تجمع سموم در مغز (انسفالوپاتی کبدی)

در صورت مشاهده این علائم، بررسی تخصصی عملکرد کبد با آزمایش آنزیم های کبدی مهم ضروری است.

علل اصلی افزایش آنزیم های کبدی چیست؟ بررسی علمی و پزشکی

کبد، یکی از حیاتی ترین اندام های بدن انسان است که در فرآیندهای مختلفی چون متابولیسم، سم زدایی، تولید صفرا و ذخیره انرژی نقش دارد. یکی از شاخص های ارزیابی سلامت کبد، سطح آنزیم های کبدی در خون است.

آنزیم های کبدی در حالت طبیعی در داخل سلول های کبدی فعالیت می کنند اما در صورت آسیب یا التهاب، به داخل جریان خون نشت کرده و باعث افزایش سطوح آن ها در آزمایش خون می شوند.

بر اساس تحقیقات موجود در منابع علمی مختلف، علل رایج شامل موارد زیر است:

کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)

طبق مقاله Journal of Hepatology، کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی از شایع ترین علل افزایش آنزیم های کبدی، به ویژه ALT (آلانین آمینوترانسفراز) در بزرگسالان با BMI بالا یا چاقی است. در این مقاله آمده است که:

“NAFLD is the most common cause of persistently elevated ALT in asymptomatic patients, especially those with obesity and metabolic syndrome.”

هپاتیت ویروسی (A و B و C)

در مراحل حاد این بیماری ها، معمولاً افزایش شدید و ناگهانی آنزیم های کبدی، به ویژه ALT و AST، مشاهده می شود. این افزایش به دلیل التهاب شدید سلول های کبدی در پاسخ به ویروس رخ می دهد. به ویژه در هپاتیت A، این افزایش ممکن است تا چندین برابر حد نرمال باشد.

مصرف برخی داروها

داروهایی نظیر استامینوفن (در دوز بالا یا مصرف مزمن)، داروهای ضد صرع (مانند فنی توئین و والپروات) و برخی آنتی بیوتیک ها نظیر آموکسی سیلین/کلاوولانات از عوامل شایع افزایش آنزیم های کبدی هستند.

این داروها ممکن است باعث آسیب مستقیم یا واکنش آلرژیک در بافت کبد شوند که به صورت افزایش ALT و AST در آزمایش خون بروز می یابد.

مصرف مزمن الکل

الکل در طولانی مدت موجب التهاب، استئاتوز (کبد چرب الکلی) و در نهایت سیروز کبدی می شود. از نشانه های آزمایشگاهی بارز در این شرایط، افزایش بیشتر AST نسبت به ALT (نسبت AST/ALT > 2) است که به عنوان یک شاخص تشخیصی مهم برای آسیب الکلی کبد در نظر گرفته می شود.

بیماری های خودایمنی کبد

اختلالاتی نظیر هپاتیت خودایمنی (Autoimmune Hepatitis) می توانند بدون علائم اولیه بروز پیدا کنند اما در آزمایش خون به صورت افزایش مزمن ALT و AST قابل تشخیص اند.

این بیماری در صورت عدم تشخیص به موقع به فیبروز یا سیروز کبدی منجر می شود، بنابراین شناسایی زودهنگام آن بسیار حائز اهمیت است.

علل شایع افزایش آنزیم های کبدی

افزایش سطح آنزیم های کبدی در آزمایش خون نشانه ای از آسیب یا التهاب کبدی می باشد. این تغییرات معمولاً ناشی از شرایط پاتولوژیک، بیماری های مزمن، داروها، یا اختلالات متابولیک و سیستمیک هستند. در ادامه، مهم ترین عوامل افزایش آنزیم های کبدی معرفی شده اند:

۱- بیماری های مزمن و ژنتیکی کبد

هپاتیت ها (A و B و C، الکلی و خود ایمنی): شایع ترین عوامل آسیب سلول های کبدی و افزایش ALT و AST هستند.
سیروز کبدی: چه ناشی از مصرف الکل و چه در اثر بیماری های مزمن، به ویژه هپاتیت مزمن.
بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و الکلی: از علل مهم افزایش آنزیم های کبدی به ویژه در افراد چاق یا مبتلا به دیابت.
بیماری ویلسون: اختلال نادر تجمع مس در کبد که معمولاً در جوانان دیده می شود. (منبع)
کمبود آلفا-۱ آنتی تریپسین: اختلال ژنتیکی منجر به آسیب تدریجی به کبد و ریه. (منبع)
کلانژیت اسکلروزان اولیه و سیروز صفراوی اولیه: بیماری های نادر خودایمنی که مجاری صفراوی را تحت تأثیر قرار می دهند.
هموکروماتوز: تجمع بیش از حد آهن در بدن که به کبد آسیب می زند. (منبع)

۲- داروها و مکمل ها

استاتین ها (کاهنده کلسترول): می توانند باعث افزایش خفیف آنزیم های کبدی شوند.
استامینوفن (پاراستامول): مصرف بیش از حد یا در ترکیب با الکل ممکن است موجب سمیت کبدی شود.
مکمل های گیاهی و ویتامین ها: از جمله چای کامفری، چاپارال، آهن و ویتامین A که در دوز بالا یا در مصرف طولانی مدت، می توانند کبد را تحت فشار قرار دهند.

۳- بیماری های سیستمیک و سایر شرایط

سندرم متابولیک: که شامل چاقی، فشار خون بالا، افزایش قند خون و چربی خون است، رابطه نزدیکی با بیماری کبد چرب دارد.
همولیز (تجزیه سلول های خونی): می تواند به صورت غیرمستقیم باعث افزایش بار متابولیک بر کبد شود.
بیماری های عضلانی (مانند پلی میوزیت): باعث افزایش AST می شوند که در بافت عضله نیز وجود دارد.
بیماری سلیاک: در صورت عدم تشخیص و درمان، به آسیب های کبدی منجر می شود.
بیماری تیروئید (به ویژه کم کاری شدید یا پرکاری): گاهی باعث اختلال در عملکرد کبد می شود.
سرطان ها: به ویژه سرطان کبد یا متاستازهای کبدی، می توانند منجر به افزایش شدید آنزیم ها شوند.

کدام داروها باعث افزایش آنزیم های کبدی می شوند؟

گروه دارویی	نمونه‌ها	تأثیر بر کبد
NSAIDs	ایبوپروفن، ناپروکسن	استرس کبدی در مصرف طولانی‌مدت
استاتین‌ها	آتورواستاتین، سیمواستاتین	افزایش خفیف آنزیم‌های کبدی
ضدتشنج‌ها	فنی‌توئین، والپروات	آسیب کبدی با مصرف مداوم
ضد قارچ	فلوکونازول، ایتراکونازول	سمیت کبدی ممکن است رخ دهد
ضد سل	ایزونیازید، ریفامپین	افزایش شدید آنزیم‌ها، هپاتیت دارویی
آنتی‌بیوتیک‌ها	آموکسی‌سیلین-کلاوولانات، تتراسایکلین	خطر هپاتیت دارویی
ضد سرطان	متوترکسات، سیکلوفسفامید	آسیب مستقیم به کبد
استروئیدها	پردنیزولون، استروئید آنابولیک	اختلال در عملکرد کبد
مکمل‌های گیاهی	کاوا، شنبلیله، گیاهان چینی	افزایش آنزیم‌ها در برخی موارد

بالا بودن آنزیم های کبدی؛ همیشه خطرناک است؟

شاید در آزمایش خون خود با عبارتی مثل افزایش آنزیم های کبدی روبه رو شده باشید و نگران شده اید. اما آیا این افزایش همیشه خطرناک است؟ پاسخ کوتاه این است که نه لزوماً! اما بی تفاوتی هم جایز نیست!

گاهی بالا رفتن آنزیم های کبدی موقتی و بی خطر است. مثلاً پس از یک تمرین ورزشی سنگین، مصرف داروهای خاص یا حتی در اثر استرس، آنزیم ها کمی بالا می روند و معمولاً ظرف چند هفته به حالت طبیعی بازمی گردند. در این موارد، جای نگرانی نیست.

اما اگر افزایش آنزیم ها ادامه دار یا به طور قابل توجهی زیاد باشد، دیگر نمی توان آن را ساده گرفت. این وضعیت می تواند زنگ خطری برای بیماری های جدی تری مانند کبد چرب، هپاتیت، سیروز یا حتی سرطان کبد باشد. تشخیص به موقع، کلید پیشگیری از عوارض جدی تر است.

علل بالا بودن آنزیم های کبدی

چه زمانی فوراً باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر افزایش آنزیم های کبدی با علائم زیر همراه باشد، جانتان در خطر است، پس وقت را تلف نکنید:

خارش شدید و مداوم
تهوع یا استفراغ طولانی
ضعف یا خستگی بی دلیل
تغییر رنگ ادرار (تیره) یا مدفوع (روشن)
زرد شدن پوست یا چشم ها
درد در ناحیه راست بالای شکم

بهترین روش درمان بالا رفتن آنزیم های کبدی چیست؟

خبر خوب این که در بسیاری از موارد، بالا بودن آنزیم های کبدی موقتی است. حدود یک سوم افراد ظرف ۲ تا ۴ هفته بدون نیاز به درمان خاص، به سطح طبیعی بازمی گردند. اما اگر این افزایش ادامه دار باشد، پزشک برای یافتن علت اصلی، اقدامات بیشتری انجام می دهد. این اقدامات ممکن است شامل:

آزمایش های خون تکمیلی
تصویربرداری از کبد (مثل سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI)
ارجاع به متخصص کبد (هپاتولوژیست)

درمان دقیق بستگی به دلیل اصلی افزایش آنزیم ها دارد؛ مثلاً اگر علت آن کبد چرب باشد، کنترل وزن و اصلاح سبک زندگی مؤثر است ولی اگر منشأ ویروسی یا خود ایمنی داشته باشد، درمان دارویی تخصصی تجویز خواهد شد.

راهکارهای مؤثر و تست شده درمان افزایش آنزیم های کبدی

۱- اصلاح رژیم غذایی

کاهش مصرف قندهای ساده، چربی های اشباع و غذاهای فرآوری شده اولین قدم برای بهبود عملکرد کبد است. حذف نوشابه ها و غذاهای فست فودی تنها در ۳ هفته باعث کاهش قابل توجه ALT شد.

۲- مصرف مکمل هایی با پشتوانه علمی

مکمل های حاوی سیلی مارین (عصاره خارمریم)، می توانند آنزیم های ALT و AST را در بیماران با کبد چرب کاهش دهند.

۳- ورزش منظم و سبک

ورزش های هوازی مانند پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری، بدون فشار شدید، آنزیم های کبدی را کاهش می دهند. در برنامه ای که داشتم، روزانه ۳۰ دقیقه پیاده روی باعث بهبود قابل مشاهده نتایج در عرض ۲ ماه شد.

۴- قطع مصرف الکل و داروهای بی نیاز به نسخه

بسیاری از داروهایی که مردم خودسرانه مصرف می کنند، می توانند به کبد آسیب بزنند. در روند بررسی علت افزایش آنزیم های کبدی، مشخص شد استامینوفن (پاراستامول) می تواند به کبد آسیب برساند و منجر به افزایش آنزیم های کبدی شود.

این موضوع به ویژه در افرادی با عوامل خطر مانند بیماری های کبدی زمینه ای، مصرف مزمن الکل، یا سوءتغذیه اهمیت بیشتری پیدا می کند. (منبع)

چه غذاهایی آنزیم کبد را پایین می آورند؟ درمان آنزیم بالای کبد در طب سنتی

اگر آنزیم های کبدی تان بالا رفته، قبل از هر چیز باید بدانید دلیل این افزایش چیست. اما خبر خوب این است که طب سنتی با تکیه بر طبیعت، راهکارهای ساده و مؤثری برای کمک به کاهش آنزیم های کبدی و بهبود عملکرد کبد دارند.

اولین مرحله: اصلاح رژیم غذایی به سبک طب سنتی

در طب سنتی ایرانی، کبد به عنوان یکی از ارکان چهارگانه بدن شناخته می شود و برای بهبود عملکرد آن، باید مزاج غالب بدن به تعادل برسد.

در گام اول، مصرف غذاهای گرم و تر مانند گوشت قرمز، خرما، سیر و پیاز را محدود کرده و در عوض، خوراکی های سرد و معتدل مانند آب زرشک طبیعی، آلو، خرفه، کاهو و کاسنی را جایگزین کنید.

یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۰ نشان داد که مصرف روزانه ۱۵۰۰ میلی گرم عصاره زرشک به مدت ۳ ماه باعث کاهش معنادار سطح آنزیم های ALT و AST در بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی شد. (منبع)

در این مطالعه، میانگین سطح ALT از ۴۹ به ۲۷.۴۸ واحد در لیتر و AST از ۴۸.۲۲ به ۲۹.۸ واحد در لیتر کاهش یافت، که معادل کاهش تقریبی ۴۴ درصد در ALT و ۳۸ درصد در AST است.

مطالعه ای دیگر نیز اثرات مثبت زرشک بر عوامل متابولیک و استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ را بررسی کرده و بهبود عملکرد کبدی را گزارش داده است.

مرحله دوم: استفاده از گیاهان دارویی

شیرین بیان، کاسنی و خارمریم سه گیاه کلیدی بودند که بر اساس توصیه های متخصص طب سنتی و داده های علمی از آنها استفاده کردم. بر اساس تحقیقات، عصاره خارمریم (Silymarin) با خاصیت آنتی اکسیدانی بالا، باعث بهبود عملکرد سلول های کبدی و کاهش التهاب شده است. (منبع)

در ادامه با خوراکی‌هایی آشنا می‌شوید که می‌توانند نقش موثری در پاکسازی و تقویت کبد ایفا کنند:

خوراکی	نقش کلیدی در سلامت کبد
سیر	سم‌زدایی، کاهش التهاب، فعال‌سازی آنزیم‌های کبدی
زردچوبه	ضد التهاب قوی، محافظت از سلول‌های کبدی
چای سبز	آنتی‌اکسیدان بالا، کاهش استرس اکسیداتیو
چغندر	پاکسازی خون، تقویت عملکرد سم‌زدایی
زنجبیل	بهبود گوارش، کاهش التهاب کبد
سبزیجات برگ‌سبز	پاکسازی بدن، سرشار از مواد مغذی
مرکبات	تقویت ایمنی، تحریک آنزیم‌های مفید کبدی

روش های پیشگیری از افزایش آنزیم های کبدی

برخی علل افزایش آنزیم های کبدی مثل ژنتیک یا برخی بیماری های خاص ممکن است قابل پیشگیری نباشند اما با رعایت چند اصل ساده، می توان خطر آسیب به کبد را به طور چشمگیری کاهش داد:

کنترل وزن و جلوگیری از چاقی
ورزش منظم (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)
رعایت رژیم غذایی سالم و کم چرب
دریافت واکسن هپاتیت A و B
کنترل دقیق قند خون در بیماران دیابتی
پرهیز از مصرف الکل یا مصرف محدود طبق توصیه پزشک
عدم استفاده از وسایل تزریقی مشترک یا آلوده به خون
مشورت با پزشک پیش از مصرف هرگونه دارو، گیاه دارویی یا مکمل غذایی

سطح نرمال آنزیم های کبدی چقدر است؟

اگر می خواهید بدانید کبدتان در چه وضعیتی است، یکی از ساده ترین راه ها بررسی سطح آنزیم های کبدی در آزمایش خون است. این آنزیم ها شاخص مهمی برای سلامت کبد محسوب می شوند و عدد هایشان دقیقاً به شما می گویند اوضاع درونی بدن تان چگونه است!

به طور کلی، مقادیر طبیعی این دو آنزیم مهم به شرح زیر هستند:

AST (آسپارتات آمینوترانسفراز): بین ۵ تا ۴۰ واحد در لیتر
ALT (آلانین آمینوترانسفراز): بین ۷ تا ۵۶ واحد در لیتر

این اعداد ممکن است بسته به جنسیت، سن یا شرایط بدنی کمی نوسان داشته باشند اما اگر عددی فراتر از این محدوده ها دیدید، وقت آن است که موضوع را جدی تر بگیرید و با پزشک مشورت کنید. چون گاهی پشت یک عدد ساده، داستانی پنهان از التهاب یا آسیب کبدی نهفته است.

گروه سنی / وضعیت	ALP (U/L)	AST (U/L)	ALT (U/L)
کودکان	تا ۵۰	تا ۵۰	تا ۴۰۰
زنان و زنان باردار	تا ۴۰	تا ۳۴	تا ۳۶۰
مردان	تا ۵۰	تا ۵۰	تا ۳۰۰

میزان آنزیم های کبدی در هپاتیت چقدر است؟

یکی از شایع ترین دلایل افزایش چشمگیر آنزیم های کبدی، ابتلا به هپاتیت است. اما نکته مهم اینجاست که عدد آنزیم ها همیشه معیار دقیقی برای شدت بیماری نیست.

برای مثال، در موارد هپاتیت حاد ویروسی A، سطح آنزیم های ALT و AST ممکن است به طرز قابل توجهی بالا برود و حتی به چند هزار واحد در لیتر برسد.

با این حال، بسیاری از این بیماران با وجود این افزایش شدید، به طور کامل و بدون عوارض دائمی بهبود پیدا می کنند. بنابراین بالا بودن آنزیم ها همیشه به معنای آسیب جبران ناپذیر نیست، بلکه نشان دهنده یک التهاب یا واکنش گذرا در کبد است که نیاز به بررسی دقیق تری دارد.

سخن پایانی

اگر سال هاست که آنزیم های کبدی تان بالا باقی مانده اما علت مشخصی برای آن پیدا نشده، لازم است اطلاعات دقیقی مانند نوع آنزیم ها، مقادیر آن ها، سوابق دارویی، بیماری های زمینه ای و جنسیت خود را در اختیار پزشک قرار دهید.

در چنین شرایطی، مراجعه به فوق تخصص گوارش برای انجام بررسی های تکمیلی مانند سونوگرافی، فیبرو اسکن، آزمایش های خودایمنی و بررسی هپاتیت ضروری است.

همچنین توجه داشته باشید که حتی ورزش سنگین بدنسازی، بدون مصرف مکمل، به دلیل آزاد شدن آنزیم هایی مانند ALT و AST از عضلات، باعث افزایش موقت آنها می شود؛ بنابراین در صورت مشاهده افزایش آنزیم ها، توصیه می شود برای ۱ تا ۲ هفته ورزش را متوقف کرده و سپس آزمایش را تکرار کنید.

سوالات متداول

علت افزایش آنزیم های کبدی در بارداری چیست؟

افزایش آنزیم های کبدی در بارداری که معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم دیده می شود، ناشی از تغییرات فیزیولوژیک طبیعی یا نشانه ای از اختلالات جدی مانند کلستاز داخل کبدی بارداری، پره اکلامپسی، سندرم HELLP یا کبد چرب حاد بارداری است.

اگر آنزیم های کبدی تا ۴۰ برابر حد طبیعی بالا باشند ولی هپاتیت رد شده باشد، احتمال سرطان وجود دارد؟

افزایش شدید آنزیم های کبدی به تنهایی نشانه قطعی سرطان نیست اما با توجه به سابقه خانوادگی، لازم است بررسی هایی مانند سونوگرافی، MRI، نمونه برداری یا تست های تخصصی انجام شود. مراجعه به متخصص گوارش و کبد ضروری است.

آیا بالا بودن ALT تا ۲۶۵ و AST تا ۱۲۹ برای یک مرد ۳۱ ساله خطرناک است؟

بله، این مقادیر بسیار بالا هستند و نیاز به بررسی دقیق دارند. باید توسط متخصص داخلی یا گوارش معاینه شوید و علت زمینه ای مشخص شود (مانند کبد چرب، مصرف دارو، هپاتیت و...).

اگر نوجوانی ۱۷ ساله ALT و AST بالا داشته باشد، باید چکار کرد؟

در نوجوانان نیز بالا بودن آنزیم های کبدی نگران کننده است و نیاز به بررسی تخصصی دارد. مشاوره با متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش کودک ضروری است.

آیا مصرف شربت متادون باعث افزایش آنزیم های کبدی می شود؟

بله چون متادون در کبد متابولیزه می شود، بررسی منظم آنزیم های کبدی در طول درمان کبد چرب و مشکلات کبدی (مثلاً در ماه های ۳، ۶ و ۱۲) توصیه می شود. هرچند افزایش آن معمولاً خفیف و قابل کنترل است.

آیا بیماری کرونا باعث افزایش آنزیم های کبدی می شود؟

در برخی افراد، ویروس کرونا یا مصرف داروهای مربوط به درمان آن باعث افزایش موقت آنزیم های کبدی می شود. معمولاً این وضعیت با گذر زمان بهبود می یابد ولی باید زیر نظر پزشک پیگیری شود.

آیا داروهای مسکن مثل استامینوفن یا شیاف دیکلوفناک باعث بالا رفتن آنزیم های کبدی می شوند؟

مصرف بیش از حد یا مکرر برخی مسکن ها مانند استامینوفن یا دیکلوفناک به کبد آسیب زده و منجر به بالا رفتن آنزیم ها می شود. مصرف طولانی این داروها باید با نظر پزشک باشد.

آیا بیماری EBV (ویروس اپشتین-بار) آنزیم کبدی را بالا ببرد؟

بله در برخی موارد ابتلا به EBV آنزیم های کبد را به طور موقت بالا می برد. درمان حمایتی و مصرف مایعات معمولاً کافی است و طی چند هفته بهبود حاصل می شود.

آیا مشکلات پانکراس (لوزالمعده) باعث بالا رفتن آنزیم های کبدی می شود؟

برخی بیماری های پانکراس به ویژه التهاب آن، ممکن است روی عملکرد کبد اثر گذاشته و آنزیم های کبدی را افزایش دهد. بررسی دقیق تر توسط متخصص گوارش لازم است.

آیا انگل هایی مثل فاسیولا هم می توانند باعث اختلال در آنزیم های کبدی شوند؟

بله انگل های کبدی مانند فاسیولا می توانند موجب التهاب و اختلال در عملکرد کبد شوند و باید در برخی موارد مشکوک بررسی شوند.

آیا آنزیم های کبدی در ساعات مختلف روز نوسان دارند؟

سطح آنزیم های کبدی ممکن است تحت تأثیر ریتم شبانه روزی بدن قرار گرفته و در صبح کمی پایین تر و عصر بالاتر باشند، هرچند این تغییرات در سطح بالینی قابل توجه نیستند.