مورمور شدن پا نشانه چیست؟

مورمورشدن، گزگز و یا سوزن سوزن شدن پا توصیفاتی از یك احساس ناخوشایند هستند كه معمولاً در دست و یا پا ایجادشده و فرد احساس می‌کند كه پوست او را با سوزن‌های متعددی فشار می‌دهند كه غالباً دردناك نیست ولی احساس می‌شود. در مواردی هم فرد احساس می‌کند مورچه‌های متعددی بر روی پوست او حركت می‌کنند. در اغلب اوقات گزگز چیز عادی و بی‌خطری است و علت آن تحت‌فشار قرار گرفتن سرخرگ یا عصب است که در این شرایط جریان خون در دست یا پا کاهش می‌یابد و به‌اصطلاح به خواب می‌رود. چنانچه وضعیت بدن را به‌گونه‌ای تغییر دهید که دیگر تحت‌فشار نباشد گزگز هم خیلی سریع از بین می‌رود. گزگز یا مورمور یك علامت است نه یك بیماری و وجود آن نشانه این است كه علتی موجب بروز این وضعیت شده كه باید كشف و درمان شود.

 

 

علل مورمورشدن پا

این احساس اغلب ناشی از قرار گرفتن در یک وضعیت برای مدت طولانی یا خوابیدن به شکلی که خون به ناحیه موردنظر کمتر می‌رسد، است که با اصلاح وضعیت پس از چندین دقیقه، فرد به وضعیت طبیعی برمی‌گردد. اما در برخی موارد که این حس طولانی شده و با تغییر وضعیت هم درست نمی‌شود شاید علت‌های دیگری نیز داشته باشد که این علت‌ها شامل:

• ورم عصب

گاهی مورمورشدن و داغ شدن کف پا  ناشی از ورم عصب پا هست که دردناک است بااین‌حال اغلب خوش‌خیم است و در اصل زنانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد که کفش‌های پاشنه‌بلند و تنگ می‌پوشند. در این مواقع فرد اغلب احساس خود را شبیه قدم گذاشتن بر روی یک سنگ یا سنگریزه کوچک توصیف می‌کنند. ورم عصب معمولاً منجر به درد، سوزش پا یا بی‌حسی پا در قسمت توپی پا و انگشتان می‌شود و بیشتر در حین راه رفتن مشخص می‌شود.

• نوروپاتی محیطی

نوروپاتی محیطی ناشی از آسیب به اعصاب پا، ساق پا و انگشتان پا است. شایع‌ترین علت نوروپاتی محیطی دیابت است، اما علت‌های دیگری مثل داروهای مشخص، اعتیاد به مواد الکلی و غیره نیز باعث به وجود آمدن آن می‌شوند. شایع‌ترین علائم این بیماری بی‌حسی پا، گزگز پا، خواب رفتن پا یا درد شدید در پا و درد بین انگشتان پا هست که عموماً اولین علائم مشکلات دیگر می‌باشند.

• دیابت

وقتی قند خون به‌درستی تنظیم نشود، فرد دیابتی کاهش جریان خون به عصب‌ها و بافت‌های دیگر بدن خود را تجربه می‌کند. آسیب به این عصب‌ها دائمی می‌شود و ممکن است درنهایت منجر به مورمور شدن پا، سوزش یا بی‌حسی انگشت شست پا، ساق پا و پا و همچنین عوارض جانبی دیگر شود. خواب رفتن دست‌وپا و بی‌حسی در ساق پا و پا علامت هشداردهنده عوارض جانبی شدیدتر است.

• بیماری ام اس

بی‌حسی، مورمور شدن و گزگز پا و دست اولین علامت شایع بیماری ام اس و اختلال خود ایمنی مغز و طناب نخاعی است. علت ام‌اس ناشناخته است، اما این بیماری باعث وارد شدن آسیب به غلاف میلین لایه محافظ دور سلول‌های عصبی می‌شود. این مسئله منجر به خواب رفتن پا و دست و بی‌حسی پا، گرفتگی عضلانی و ضعف پا و علائم دیگر می‌شود که بعضی از آن‌ها باعث ناتوان شدن فرد می‌گردند.

•  بیماری شریانی محیطی

بیماری شریانی محیطی یک اختلال قلبی عروقی است که در آن شریان‌های ساق پا و پا سفت و تنگ می‌شود. این بیماری با بیماری قلبی مرتبط است و اغلب با افزایش کلسترول ارتباط دارد. با تنگ و سفت شدن شریان‌ها، جریان خون به ساق پا و پا کاهش پیدا می‌کند. علائمی از قبیل خواب رفتن پا یا گزگز در پا و ساق پا معمولاً با صاف ایستادن برای مدت طولانی یا با ورزش کردن یا راه رفتن شدت پیدا می‌کند.

• پارگی دیسک

اگرچه پارگی دیسک اختلال ستون فقرات است، اغلب منجر به مورمور شدن پا، درد، خواب رفتن پا یا ضعف در پاها می‌شود. وقتی دیسک که بین مهره‌های ستون فقرات قرار دارد فشار داده شود، بر عصب‌هایی که از ستون فقرات شروع‌شده و تا قسمت‌های دیگر بدن امتداد دارند، اثر می‌گذارد. وقتی سیگنال‌هایی که برای این عصب‌ها فرستاده می‌شود کاهش پیدا می‌کنند، بی‌حسی، مورمور پا یا گزگز پا به وجود می‌آید.

• کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری غده تیروئید باعث مورمورشدن، خواب رفتن پا، حساسیت به سرما، افزایش غیرقابل توضیح وزن، پوست خشک و ریزش مو می‌شود.

• کمبود ویتامین

اگر احساس مورمور شدن در هر دو پا (و نه‌فقط یکی) اتفاق می‌افتد ممکن است به دلیل کمبود ویتامین باشد. ویتامین E، B1، B6، B12 و نیاسین برای عملکرد سالم عصب ضروری است.

علائم مورمور شدن پا

مورمور شدن پا یا گزگز همراه با علائم دیگری است که بسته به بیماری یا اختلال به وجود آورنده آن فرق می‌کند. عواملی که مرتباً پا را تحت تأثیر قرار می‌دهند همچنین شامل سیستم‌های دیگر بدن می‌شوند. برخی از این علائم شامل:

• کبودی
• احساس داغ شدن پا
• بی‌حسی انگشت شست پا
• درد پا
• قرمزی، گرما یا ورم
• ضعف رفتن پا (کاهش استقامت)
• خواب رفتن پا به‌صورت مداوم
• سوزن سوزن شدن پا

علائم دیگری که همراه با مورمور شدن پا در سیستم‌های دیگر بدن به وجود می‌آیند:

• تغییر حواس
• مشکل درراه رفتن
• حساسیت لمسی شدید
• مشکلات پا، از قبیل درد مفصل و استخوان و زخم
• اختلال در هماهنگی
• ضعف عضلانی
• درد عصبی
• بی‌حسی یا گزگز در نواحی دیگر بدن
• احساس درد در حین راه رفتن
• رنگ‌پریدگی، حساسیت پوست به سرما

 

 

راه‌های درمان مورمور شدن پا

برای درمان مورمور شدن پا چند روش درمانی وجود دارد که روش درمان خانگی آن شامل:

• کمپرس گرم:

 کمپرس گرم به افزایش تأمین خون در ناحیه بی‌حس شده کمک می‌کند. درصورتی‌که سوزن سوزن شدن پا شدت پیدا کرد، کمپرس گرم را بردارید و برای کاهش التهاب از کمپرس یخ استفاده کنید.

• تأمین ویتامین‌های موردنیاز:

ویتامین‌های B و E قابل‌حل در آب به جلوگیری از بی‌حسی پا ناشی از کمبود ویتامین کمک می‌کنند. اگر دچار خواب رفتن پا یا سوزن سوزن شدن پا می‌شوید ماهی، سبزی‌ها سبز برگ‌دار و آجیل‌های زیادی را در غذای رژیمی خود قرار دهید. همچنین می‌توانید مکمل‌های ویتامین بازاری را مورداستفاده قرار دهید.

• تحرک داشتن

سعی کنید چند بار در ساعت وضعیت بدن خود را تغییر دهید و یا کمی راه بروید تا از خواب رفتن اعضای بدن و مورمورشدن پا جلوگیری کنید. لازم به ذکر است که حرکت دادن عضوی از بدن که خواب‌رفته است باعث افزایش جریان خون در آن قسمت و کاهش فشار عصب در آن ناحیه و درنتیجه از بین رفتن گزگز آن می‌شود.

• نپوشیدن لباس تنگ

یکی از عواملی که باعث مورمورشدن پاها می‌شود پوشیدن شلوار تنگ و عامل دیگر بستن سفت کمربند است؛ بنابراین برای کاهش این عارضه سعی کنید در صورت استفاده از کمربند آن را سفت نبندید، از شلوارهایی استفاده کنید که کمی گشادتر باشند و مؤثرترین راه هم کم کردن وزن است.

• درست نشستن

ناراحتی‌های صفحات (دیسک) کمر ازجمله شایع‌ترین علل گزگز هستند. برای پیشگیری از بروز مشکلات دیسکی بهتر است در هنگام نشستن برای حفظ وضعیت مناسب تلاش کنید و هیچ‌گاه قوز نکنید چراکه قوز کردن باعث تحریک صفحات دیسک می‌شود.

 

 

سایر روش‌های درمان مورمورشدن پا

• کشش و ماساژ:

کشش و ماساژ دادن در هنگام خواب رفتن و مورمور شدن پا به‌منظور افزایش جریان خون به ناحیه و رفع فشار از عصب در صورت امکان روش خوبی است. این کار وقتی بیشترین کارایی را دارد که به‌محض شروع بی‌حسی و مورمور شدن پا آن را انجام دهید به‌طور مثال درصورتی‌که نشسته‌اید و تایپ می‌کنید، بلند شوید و قدم بزنید.

• کشش انگشت‌های پا:

با نشستن بر روی یک صندلی و قرار دادن یک‌پا بر روی یک زانو به‌صورت ضربدری انگشتان پای خود را بکشید. انگشتان دست خود را از انگشتان پای خود  عبور دهید و به‌آرامی به بالا و خارج هل دهید و هر انگشت پا را بکشید. سعی کنید بدون استفاده از انگشتان دست انگشتان پای خود را بکشید تا عضلات آن‌ها قوی‌تر شوند با این کار به کاهش سوزن سوزن شدن پا کمک می‌شود.

• کشش عصب سیاتیک: 

درصورتی‌که گزگز پا، ساق پا یا ران را نیز در برمی‌گیرد، سعی کنید عضلات گلابی‌شکل که در کنار عصب سیاتیک قرار دارند، بکشید. به پهلو دراز بکشید و پای پایینی خود را صاف بگیرید. زانوی بالایی خود را  خم‌کنید و آن را روی زمین در مقابل خود قرار دهید و به‌وسیله ران خود بکشید. همچنین، می‌توانید به پشت بخوابید و هر دوزانوی خود را به سمت سینه خود بکشید. زانوهای خود را ضربدری شکل کنید و سپس زانوی پایینی را به عقب هل دهید تا ران مخالف کشیده شود.

• فیزیوتراپی

فیزیوتراپی بخش ارزشمند و مفید در هرگونه درمان برای رفع مشکل سوزن سوزن شدن و بی‌حسی دست‌وپا است. فیزیوتراپی شامل تکنیک‌های ضدالتهابی مانند یخ و ماساژ، تمرین‌های کششی و تقویت‌کننده برای بازگرداندن عملکرد و کاهش درد است. فیزیوتراپیست ها همچنین به بیماران آموزش می‌دهند که کف پاهای خود را ازنظر زخم و تاول معاینه کنند (برای افراد دیابتی) که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به قطع عضو شود.

• طب سوزنی

پزشک با تعیین علت بی‌حسی و مورمور شدن پای شما از طریق سابقه‌ی دقیق سلامتی‌تان و با انجام یک معاینه دقیق فیزیکی، کار خود را شروع می‌کند. همچنین آزمایش‌های ارتوپدی و عصبی انجام خواهد شد تا مشخص شود که دقیقاً چه عصبی یا عصب‌هایی تحت تأثیر قرارگرفته‌اند. علاوه بر طب سوزنی، ممکن است پزشک تحریک عضلات (جریان تداخلی) برای کاهش اسپاسم عضلات، کرایوتراپی برای کاهش التهاب و همچنین توان‌بخشی برای تثبیت ماهیچه‌ها / رباط‌های منطقه آسیب‌دیده را نیز توصیه کند.

همانطور که گفته شد عواملی که باعث مورمور شدن و بی‌حسی پا می‌شوند دیابت، فقر آهن و چاقی از عوامل مهم آن هستند. پس برای جلوگیری از این عارضه بهتر است برنامه غذایی اصولی داشته باشیم تا هم بدنی سالم داشته باشیم و هم از بیماری‌ها و عوارض این‌چنین دورباشیم. برای این کار بهتر است از متخصص تغذیه کمک بگیریم تا برنامه غذایی مناسب را داشته باشیم. ما به شما سایت غفاری دایت را پیشنهاد می‌دهیم تا در قسمت رژیم من برنامه غذایی اصولی خود را دریافت کنید.