سرطان سینه و عوامل خطر ابتلاء به سرطان پستان

علائم و درمان سرطان سینه چیست؟ چه عواملی ریسک ابتلا به سرطان پستان در زنان را افزایش می دهد و راهکار پیشگیری از آن چیست؟ سرطان واژه‌ای نام آشنا است که برای مجموعه بیماری‌هایی به کار می‌رود که در آن‌ها رشد سلول‌ها از کنترل خارج می‌شود. این بیماری چند عاملی انواع مختلفی دارد که سرطان معده به عنوان یکی از شایع‌ترین آن‌ها شناخته می‌شود. میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از کنسر سینه رنج می‌برند. تشخیص زود هنگام و به موقع این بیماری باعث می‌شود تا فرد بتواند درمان را هر چه سریع‌تر آغاز کرده و به بهبودی دست یابد. همین موضوع باعث می‌شود تا همواره این سوال مطرح شود که سرطان سینه چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟

سرطان سینه چیست؟

سرطان سینه نوعی سرطان است که در سلول‌های بافت پستان ایجاد می‌شود. این بیماری شایع‌ترین سرطان تهاجمی در زنان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان بعد از سرطان ریه به شمار می‌رود.

سرطان سینه می‌تواند در هر سن و جنسیتی ایجاد شود، اما در زنان شایع‌تر است. بررسی‌ها نشان داده است که  حدود 1 در 8 زن به سرطان سینه مبتلا می‌شود. این بیماری اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد و حتی موجب مرگ وی شود.

 

انواع سرطان سینه

سرطان سینه انواع مختلفی دارد که نام بردن تمامی آن‌ها امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل تنها مهم‌ترین این بیماری‌ها را معرفی خواهیم کرد.‌ این بیماری‌ها علائم متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند و قسمت‌های مختلفی از سینه را درگیر می‌کنند. از مهم‌ترین انواع سرطان سینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کارسینوم مجرای درجا (DCIS)

این نوع سرطان در مجاری شیری پستان محدود می‌شود و به بافت اطراف سرایت نمی‌کند. کارسینوم مجرای درجا را می‌توان "سرطان پیش‌سرطانی" در نظر گرفت، چرا که احتمال تبدیل شدن آن به سرطان مهاجم وجود دارد. با تشخیص و درمان به موقع، می‌توان از پیشرفت این نوع بیماری جلوگیری و جان بیمار را نجات داد.

 

کارسینوم لوبولار درجا (LCIS)

کارسینوم لوبولار درجا بسیار مشابه DCIS است. این نوع کنسر نیز در لوبول‌های پستان محدود می‌شود و به بافت اطراف سرایت نمی‌کند.

بسیاری از متخصصان LCIS را سرطان نمی‌دانند، اما به عنوان یک "تغییر پیش‌سرطانی" شناخته می‌شود و احتمال ابتلا به نوع مهاجم را در آینده افزایش می‌دهد.

لازم به ذکر است که زنان مبتلا به LCIS به مراقبت و غربالگری منظم نیاز دارند.

 

کارسینوم مجرای مهاجم (IDC)

شایع‌ترین نوع سرطان سینه، IDC است که از مجاری شیری شروع شده و به بافت اطراف سرایت می‌کند.

این نوع بیماری می‌تواند به غدد لنفاوی و سایر نقاط بدن نیز متاستاز (سرایت) کند. IDC علائم واضحی مانند توده، ضخیم شدن پوست یا ترشح از نوک پستان دارد. تشخیص و درمان این بیماری در افراد بسیار مهم است.

 

کارسینوم لوبولار مهاجم (ILC)

کارسینوم لوبولار مهاجم یا ILC دومین نوع شایع سرطان سینه است که از لوبول‌های پستان شروع شده و به بافت اطراف سرایت می‌کند.

این نوع سرطان در مراحل اولیه اغلب هیچ علامتی ندارد و در معاینات فیزیکی یا ماموگرافی تشخیص داده می‌شود.

جالب است بدانید ILC به دلیل عدم وجود علائم اولیه، ممکن است دیرتر تشخیص داده شود.

 

سرطان سینه التهابی (IBC)

سرطان سینه التهابی (IBC) نوعی کنسر تهاجمی و نادر است که به سرعت در پستان گسترش می‌یابد.

علائم IBC شامل قرمزی، تورم، ضخیم شدن پوست پستان و ایجاد فرورفتگی یا شباهت به پوست پرتقال است.

این نوع بیماری به دلیل پیشرفت سریع، IBC نیاز به درمان فوری و تهاجمی دارد.

 

سرطان سینه سه‌گانه منفی (TNBC)

سرطان سینه سه‌گانه منفی (TNBC) نوعی کنسر تهاجمی است که فاقد گیرنده‌های استروژن، پروژسترون و HER2 است. این نوع به هورمون درمانی یا داروهای هدفمند که بر این گیرنده‌ها تمرکز دارند، پاسخ نمی‌دهد.

جالب است بدانید TNBC اغلب در زنان جوان‌تر و سیاه‌پوست دیده می‌شود و درمان آن چالش‌برانگیزتر است.

کنسر پستان دکتال پاپیلاری

سرطان پستان دکتال پاپیلاری (DCIS) نوعی نادر از کنسر سینه است که از سلول‌های پوشاننده مجاری شیری در پستان شروع می‌شود. این سلول‌ها به صورت زائده‌های انگشت مانند یا پرزهایی به نام پاپیل رشد می‌کنند. در نوع دکتال پاپیلاری، این سلول‌ها سرطانی شده و به طور غیرقابل کنترلی تکثیر پیدا می‌کنند.

جالب است بدانید، در اکثر موارد کنسر دکتال پاپیلاری  هیچ علامتی ندارد و در معاینات فیزیکی یا ماموگرافی  تشخیص داده می‌شود.

 

بیماری پاژه نوک پستان

بیماری پاژه نوک پستان نوعی نادر از این بیماری است که نوک پستان و آرئول (ناحیه تیره اطراف نوک پستان) را درگیر می‌کند. این بیماری بیشتر در زنان دیده می‌شود و حدود 1 تا 4 درصد از کل موارد سرطان پستان را تشکیل می‌دهد.

علت دقیق بیماری پاژه نوک پستان ناشناخته است، اما  محققان معتقدند که  ارتباطی با  سلول‌های سرطانی در مجاری شیری پستان دارد.  این سلول‌های سرطانی می‌توانند به پوست نوک پستان و آرئول سرایت کرده و  باعث ایجاد تغییرات در این ناحیه شوند.

در این بیماری تغییرات پوستی به عنوان شایع‌ترین علائم شناخته می‌شود.

 

علائم سرطان سینه

ابتلا به سرطان سینه نیز مانند هر بیماری دیگری با یکسری علائم همراه خواهد بود. از مهم‌ترین این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• تغییر در شکل یا اندازه پستان
• ترشح از نوک پستان
• احساس درد، سوزش و خارش در پستان یا زیر بغل
• تغییر رنگ در پوست پستان
• تغییر در نوک پستان
• تغییر در ناحیه زیر بغل
• خستگی غیرمعمول
• کاهش وزن بدون دلیل
• از دست دادن اشتها

 

علل ابتلا به سرطان پستان در زنان چیست؟

علت دقیق سرطان سینه تاکنون مشخص نشده است اما می‌توان گفت مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی و محیطی دست به دست یکدیگر می‌دهند تا فرد به این بیماری مبتلا شود.

تغییرات ژنتیکی، قرار گرفتن در معرض هورمون‌ها برای مدت طولانی، عوامل مربوط به سبک زندگی، سابقه خانوادگی، سن، تراکم بافت سینه، شروع قاعدگی و یائسگی، بارداری و شیردهی و هورمون درمانی، قرار گرفتن در برابر نور خورشید و دود، استرس، خواب ناکافی و تغذیه نامناسب از مهم‌ترین دلایلی هستند که ریسک ابتلا به انواع سرطان را افزایش می‌دهند.

 

چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به سرطان سینه هستند؟

احتمال ابتلا به سرطان سینه در خانم‌ها به دلایل مختلفی متفاوت است. برخی از مهم‌ترین عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند عبارتند از:

 

• سن: خطر ابتلا به این کنسر با افزایش سن بیشتر می‌شود. اکثر موارد این بیماری در خانم‌های بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد.
• سابقه خانوادگی: اگر سابقه ابتلا به سرطان سینه در مادر، خواهر یا دخترتان وجود داشته باشد، خطر ابتلای شما نیز بیشتر خواهد بود.
• جهش‌های ژنی: جهش در ژن‌هایی خاص مانند BRCA1 و BRCA2، خطر ابتلا به کنسر سینه و تخمدان را به طور قابل توجهی بالا می‌برد.
• سابقه شخصی ابتلا به سرطان: اگر قبلاً به سرطان سینه مبتلا شده‌اید، احتمال ابتلای مجدد شما به این بیماری نیز بیشتر است.
• جهش‌های ژنی: جهش در ژن‌هایی خاص مانند BRCA1 و BRCA2، خطر ابتلا به کنسر سینه و تخمدان را به طور قابل توجهی بالا می‌برد.
• سابقه شخصی ابتلا به سرطان: اگر قبلاً به این بیماری مبتلا شده‌اید، احتمال ابتلای مجدد شما به این بیماری نیز بیشتر است.
• تراکم بافت سینه: خانم‌هایی که بافت سینه متراکم‌تری دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه هستند.
• شروع قاعدگی و یائسگی: آغاز قاعدگی در سنین پایین (زیر ۱۲ سالگی) یا یائسگی در سنین بالا (بعد از ۵۵ سالگی) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
• بارداری و شیردهی: خانم‌هایی که هرگز باردار نشده‌اند یا اولین فرزند خود را در سنین بالا به دنیا آورده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. در مقابل، شیردهی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد.
• هورمون درمانی: استفاده از هورمون درمانی جایگزینی (HRT) برای رفع علائم یائسگی می‌تواند تا حدی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد.
• مصرف الکل: مصرف زیاد الکل می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را بالا ببرد.
• چاقی: خانم‌های چاق یا دارای اضافه وزن، به خصوص بعد از یائسگی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
• عدم فعالیت بدنی: کمبود فعالیت بدنی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

 

توجه داشته باشید که داشتن یک یا چند مورد از این عوامل خطر به معنای ابتلای حتمی به سرطان سینه نیست. بسیاری از خانم‌ها با وجود داشتن عوامل خطر، هرگز به این بیماری مبتلا نمی‌شوند.

روش های تشخیص 

تشخیص زودهنگام سرطان سینه، کلید طلایی برای افزایش شانس درمان و بقا در این بیماری است. روش‌های مختلفی برای تشخیص این بیماری وجود دارد که در دو دسته کلی غربالگری و تشخیص قطعی قرار می‌گیرند.

در غربالگری از ماموگرافی و معاینه فیزیکی پستان استفاده می‌شود. ماموگرافی رایج‌ترین روش غربالگری سرطان سینه است. در این روش از اشعه ایکس برای تصویربرداری از بافت سینه استفاده می‌کنند تا توده‌ها و سایر ناهنجاری‌های پستان را که ممکن است نشان‌دهنده سرطان باشد، شناسایی کنند.

معاینه فیزیکی پستان یکی دیگر از اقدامات لازم برای غربالگری محسوب می‌شود. در این روش پزشک سینه شما را از نظر وجود توده یا سایر ناهنجاری‌ها بررسی می‌کند. شما خود می‌توانید در منزل نیز سینه‌های خود را از نظر وجود نشانه‌های سرطان بررسی کنید.

برای تشخیص قطعی سرطان سینه نمونه کوچکی از بافت مشکوک از سینه برداشته و برای بررسی در زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این روش که ییوپسی نام دارد، تنها راه قطعی برای تشخیص بیماری محسوب می‌شود.

متخصصان ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، MRI یا توموگرافی با انتشار فوتون واحد (SPECT) برای بررسی بیشتر توده یا سایر ناهنجاری‌های مشاهده شده در ماموگرافی یا معاینه فیزیکی استفاده کنند.

 

درمان سرطان سینه

درمان سرطان سینه را می‌توان به دو دسته درمان‌های دارویی و درمان‌های غیر دارویی تقسیم‌بندی کرد. از مهم‌ترین درمان‌های غیردارویی سرطان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

جراحی سرطان سینه

جراحی یکی از روش‌های رایج درمان است که در آن بافت سرطانی و مقداری از بافت سالم اطراف آن از بین برداشته می‌شود. نوع جراحی که برای شما انجام می‌شود به عوامل مختلفی از جمله مرحله و نوع سرطان، اندازه تومور، وضعیت غدد لنفاوی و سلامت کلی شما بستگی دارد. از مهم‌ترین روش‌های جراحی سینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

• ماستکتومی: در این روش کل پستان برداشته می‌شود. این روش ممکن است برای زنانی که سرطان آنها در هر دو پستان است یا زنانی که جهش‌های ژنی BRCA1 یا BRCA2 دارند که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهد، توصیه شود.

 

• لامپکتومی: در این روش فقط توده سرطانی و مقدار کمی از بافت سالم اطراف آن برداشته می‌شود. این روش به عنوان جراحی حفظ پستان نیز شناخته می‌شود. لامپکتومی فقط در صورتی امکان‌پذیر است که تومور کوچک باشد و به غدد لنفاوی زیر بغل سرایت نکرده باشد.

 

• ماستکتومی پیشگیرانه: در این روش کل پستان یا هر دو پستان برای کاهش خطر ابتلا به این کنسر در آینده برداشته می‌شود. این روش معمولاً برای زنانی که جهش‌های ژنی BRCA1 یا BRCA2 دارند یا سابقه خانوادگی قوی ابتلا به سرطان سینه دارند، توصیه می‌شود.

 

• جراحی غدد لنفاوی: در این روش غدد لنفاوی زیر بغل که ممکن است سلول‌های سرطانی به آنها سرایت کرده باشد، برداشته می‌شوند. این کار برای تعیین مرحله سرطان و اینکه آیا سلول‌های سرطانی به سایر قسمت‌های بدن سرایت کرده‌اند یا خیر، انجام می‌شود.

مطلب پیشنهادی: درمان چربی سینه

پرتودرمانی سرطان سینه

پرتودرمانی یکی از روش‌های رایج درمان سرطان سینه است که از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. این روش می‌تواند به صورت پرتودرمانی خارجی، که در آن پرتوها از طریق دستگاهی به نام شتاب‌دهنده خطی به ناحیه سینه تابانده می‌شوند، یا پرتودرمانی داخلی، که در آن منابع رادیواکتیو به طور موقت یا دائمی در داخل پستان یا نزدیکی آن قرار داده می‌شوند، انجام شود.

پرتودرمانی ممکن است قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور و آسان‌تر کردن عمل، بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده و کاهش خطر عود، یا به تنهایی برای درمان سرطان‌های در مراحل اولیه یا پیشرفته استفاده شود.

مدت زمان و دوز پرتودرمانی به عوامل مختلفی از جمله مرحله و نوع بیماری ، اندازه تومور، وضعیت غدد لنفاوی و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.

عوارض جانبی پرتودرمانی سینه می‌تواند شامل مشکلات پوستی، خستگی، تهوع، ورم و درد باشد. این عوارض معمولاً موقتی هستند و می‌توان با دارو و مراقبت‌های حمایتی آنها را مدیریت کرد.

 

درمان دارویی سرطان سینه

در کنار روش‌های درمانی دیگر مانند جراحی، پرتودرمانی و ایمونوتراپی، درمان دارویی نیز نقش مهمی در  مدیریت و  درمان  سرطان سینه  دارد.   انواع مختلفی از داروهای ضد سرطان برای این بیماری وجود دارد که هر کدام به روش‌های  متفاوتی  عمل می‌کنند:

 

شیمی‌درمانی

این داروها سلول‌های سرطانی را در سراسر بدن از بین می‌برند. شیمی‌درمانی می‌تواند قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور، بعد از جراحی برای از بین بردن هرگونه سلول سرطانی باقی‌مانده یا به عنوان درمان اصلی برای سرطان پیشرفته استفاده شود.

 

هورمون‌درمانی

این داروها با کاهش سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون یا با مسدود کردن عمل این هورمون‌ها بر روی سلول‌های سرطانی عمل می‌کنند. هورمون‌درمانی معمولاً برای درمان انواع خاصی از سرطان سینه که به هورمون‌ها حساس هستند استفاده می‌شود. آناستروزول، لتروزول، اکسامستان، تاموکسیفن، مهارکننده‌های CDK4/6 و مهارکننده‌های mTOR از مهم‌ترین داروهای هورمونی مخصوص سرطان سینه هستند.

 

درمان‌های هدفمند

این داروها به طور خاص به ویژگی‌های مولکولی سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند و از آسیب رساندن به سلول‌های سالم خودداری می‌کنند. درمان‌های هدفمند می‌توانند به تنهایی یا در ترکیب با شیمی‌درمانی یا هورمون‌درمانی استفاده شوند.

 

انتخاب  نوع  داروی  مناسب  برای  شما  به  نوع،  مرحله  و  ویژگی‌های  خاص  تومور،  سلامت  کلی  شما  و  ترجیحات  شما  بستگی  دارد.   پزشک  شما  با  شما  در  مورد  تمام  گزینه‌های  دارویی  صحبت  خواهد  کرد  و  بهترین  برنامه  درمانی  را  با  توجه  به  شرایط  شما  ارائه  می‌دهد.

مطلب پیشنهادی: راه های درمان کیست تخمدان چیست؟

روش‌های جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه

اگرچه هیچ راه قطعی برای پیشگیری از سرطان سینه وجود ندارد،  اما  می‌توانید با  انجام  برخی  اقدامات  احتمال  ابتلا  به  این  بیماری  را  به  طور  قابل  توجهی  کاهش  دهید:

 

۱. حفظ وزن سالم

چاقی یکی از عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه است. حفظ وزن سالم با رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش خطر شما کمک کند.

 

۲. فعالیت بدنی

حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی متوسط در بیشتر روزهای هفته را هدف قرار دهید. فعالیت بدنی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه و همچنین بهبود سلامت کلی شما کمک کند.

 

۳. شیردهی

اگر می‌توانید، به مدت 18 ماه یا بیشتر به فرزندتان شیر بدهید. شیردهی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را در زنان قبل از یائسگی کاهش دهد.

 

۴. محدود کردن مصرف الکل

مصرف الکل با افزایش خطر ابتلا به کنسر سینه مرتبط است. اگر الکل می‌نوشید، مصرف خود را به یک نوشیدنی در روز محدود کنید.

 

۵. اجتناب از سیگار کشیدن

سیگار کشیدن خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. اگر سیگار می‌کشید، ترک آن بهترین کاری است که می‌توانید برای سلامتی خود انجام دهید.

مطلب پیشنهادی: عوارض منفی کشیدن سیگار چیست؟

۶. مصرف میوه ها و سبزیجات

مصرف میوه و سبزیجات به طور منظم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه کمک کند. هدف شما مصرف حداقل پنج وعده میوه و سبزی در روز باشد.

 

۷. مصرف غذاهای کم چرب

از مصرف غذاهای پرچرب خودداری کنید. چربی اشباع و چربی ترانس می‌توانند خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهند.

۸. غربالگری

معاینات منظم ماموگرافی می‌تواند به تشخیص سرطان سینه در مراحل اولیه که درمان آن آسان‌تر است کمک کند. زنان بالای 40 سال باید هر سال ماموگرافی انجام دهند.

 

۹.  آزمایش ژنتیک

اگر سابقه خانوادگی سرطان سینه یا تخمدان دارید، ممکن است نامزد آزمایش ژنتیک باشید. این آزمایش می‌تواند به شما کمک کند تا احتمال ابتلا به سرطان سینه را مشخص کنید و تصمیمات بهتری در مورد مراقبت‌های پیشگیرانه خود بگیرید.

مطلب پیشنهادی: دلایل تنبلی تخمدان و درمان 

۱۰.  کنترل استرس

استرس می‌تواند سیستم ایمنی شما را ضعیف کند و شما را در برابر سرطان آسیب‌پذیرتر کند. راه‌های سالمی برای کنترل استرس مانند یوگا، مدیتیشن یا گذراندن وقت با خانواده‌ وجود دارد.

 

سخن پایانی

در این مطلب به معرفی سرطان سینه پرداختیم و اطلاعات لازم را در این باره ارائه دادیم. برخورداری از تغذیه مناسب یکی از بهترین راهکارها برای جلوگیری از ابتلا به این عارضه است. همچنین اگر مبتلا به چاقی و اضافه وزن هستید، کنترل وزن برای پیشگیری از این عارضه حائز اهمیت خواهد بود.

برای دریافت یک رژیم متناسب با شرایط خود می‌توانید از متخصصان ما در مجموعه غفاری دایت کمک بگیرید.