فواید دانه چیا و تاثیر آن در رژیم

چیا از خانوادهٔ نعناعیان و بومی کشور مکزیک است. چیا مانند غلات کامل مصرف می‌شود، اما درواقع شبه‌غله است. یعنی این دانه‌های سرشار از کربوهیدرات در تیرهٔ گندمیان قرار نمی‌گیرند. با قرارگرفتن دانه چیا در مایعات، حجم آن افزایش می‌یابد و ژلی غلیظ تولید می‌کند. دانه چیا بخشی از رژیم غذایی تمدن‌های آزتک و مایا (از تمدن‌های باستانی در آمریکای مرکزی) بوده است. اما بعدها دانه چیا به‌خاطر استفاده در تشریفات مذهبی، از رژیم غذایی‌شان حذف شد. در طول قرن گذشته، توجه چندانی به دانه چیا نمی‌شد، اما چندی است که این دانه دوباره توجهات را به خود جلب کرده و به‌عنوان غذایی پرخاصیت شناخته می‌شود. آیا دانه چیا به کاهش وزن کمک می‌کند؟   براساس برخی ادعاها، دانه چیا با کاهش اشتها می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. این ادعاها بر این نظریه استوارند که دانه چیا با خاصیت سیرکنندگی و دارابودن مقدار زیادی فیبر می‌تواند فرد را برای مدت طولانی‌تری سیر نگه دارد و به لاغری کمک کند. ۲ قاشق غذاخوری دانه چیا تقریبا محتوی ۱۰ گرم فیبر است. این مقدار تقریبا معادل ۴۰ درصد از نیاز روزانه‌تان به فیبر است. رژیم‌های غذایی سرشار از فیبر به کاهش وزن کمک می‌کنند. براساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، مصرف روزانه ۳۰ گرم فیبر می‌تواند به‌اندازهٔ رژیم‌های غذایی پیچیده‌ به کاهش وزن کمک کند. البته مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام نشده است. مطالعات انسانی محدودی دربارهٔ تأثیر دانه چیا برای لاغری انجام شده است. در این راستا، مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ انجام گرفت که تأثیر دانه چیا بر لاغری و کاهش خطر بیماری‌ها را بررسی کند. در این مطالعه، ۹۰ فرد چاق یا دارای اضافه وزن روزانه ۲۵ گرم دانه چیا خیسانده در آب را قبل از اولین و آخرین وعدهٔ روزشان مصرف کردند. متأسفانه این مطالعه هیچ تأثیری در کاهش تودهٔ بدنی، تغییر در میزان چربی یا کاهش خطر بیماری‌ها را نشان نداد. دانه چیا کالری و چربی نسبتا بالایی دارد. ۲ قاشق از دانه چیا ۱۳۸ کالری انرژی و ۹ گرم چربی دارد (که ۱ گرم از آن را چربی‌های اشباع‌شده تشکیل می‌دهد). مصرف دانه چیا در حد اعتدال می‌تواند به احساس سیری و کاهش احتمال پرخوری کمک کند. ولی مصرف زیاد آن در طول روز می‌تواند باعث افزایش کالری مصرفی شده و حتی موجب افزایش وزن شود. دانه چیا و سلامت قلب معمولا دانه چیا به‌عنوان محصولی مفید برای سلامت قلب شناخته می‌شود، زیرا این دانه‌های کوچک سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. البته بیشتر این اسیدهای چرب را آلفا لینولنیک اسید (ALA) تشکیل می‌دهد. براساس یک بررسی انجام‌گرفته در سال ۲۰۱۲، غذاها و مکمل‌های سرشار از این اسیدهای چرب می‌توانند خطر بروز سندرم سوخت‌وسازی و بیماری سرخرگ کرونری را کاهش بدهند. اما حداقل مطالعه‌ای نشان داده است که غذاهای سرشار از آلفا لینولنیک اسید، خطر ایست قلبی را افزایش می‌دهند.