تاریخ : 1400/04/11
بواسیر و هرآنچه که باید در مورد آن دانست!
با شنیدن کلمه بواسیر یا هموروئید شاید فکر کیم که این بیماری فقط مختص پدربزرگها و مادربزرگهاست، اما برخلاف تصورمان این بیماری از سنین جوانی شروع میشود و شاید بدون بروز نشانههای واضحی در بدن فرد به وجود آید. بیماری بواسیر بهصورت تورم و التهاب مویرگهای موجود در خروجی دستگاه گوارش یعنی مقعد بروز میکند. دیوارههای درونی مقعد چهار سانتیمتر انتهایی رودهی بزرگ به دلیل داشتن خاصیت ارتجاعی و عملکرد دریچهای آن از رگهای بالشتکی با دیوارههای حساس تشکیلشده است. مویرگهای بخش انتهایی دستگاه گوارش که موظف به مراقبت از کانال مقعد هستند، در هنگام دفع مدفوع خشک دچار کشش و ملتهب خواهند شد. کشیدگی دیوارهی سیاهرگها با کاهش توان انقباضی مانع پمپاژ خون به سمت نواحی بالاتر و بازگشت آن به قلب میشوند؛ بنابراین هر عاملی که مانع بازگشت خون داخل این عروق مخرج به قلب شود سبب افزایش فشار داخل این سیاهرگهای دهانه مقعد شده و سبب گشادشدن و پیچدرپیچ شدن این عروق خواهد شد که به آن بواسیر یا هموروئید گفته میشود.
چهار نوع هموروئید وجود دارد:
اکثر هموروئید ها جدی نیستند و ممکن است متوجه آنها نشوید. درواقع، کمتر از 5 درصد از افراد مبتلابه هموروئید، علائم دارند و حتی درصد کمتری به درمان احتیاج دارند.
هموروئید داخلی در روده بزرگ یافت میشود و همیشه نمیتوان آن را دید؛ زیرا در عمق مقعد است و قابلمشاهده نیست. هموروئید داخلی معمولاً جدی نیستند و خودبهخود از بین میروند. چون هیچ عصبی در این ناحیه وجود ندارد، بنابراین درد در روده بزرگ احساس نشده و نمیتوان متوجه هموروئید داخلی شد. بواسیر داخلی درجات مختلفی دارد:
بواسیر درجه 1: سیاهرگها گشاد شدهاند ولی هرگز از مقعد خارج نمیشوند و تنها علامت آنها خونریزی است.
بواسیر درجه 2: علاوه بر خونریزی زائده نیز وجود دارد درواقع سیاهرگهای گشاد شده در زمان دفع از مقعد خارج میشوند لیکن با پایان اجابت مزاج خودبهخود به داخل مقعد بازگشت میکنند.
بواسیر درجه 3: علاوه بر خونریزی هموروئید از ناحیه مقعد خارجشده و با دست به داخل برمیگردد بهطوریکه تودههای بواسیری با دفع مقعد خارج میشوند ولی خودبهخود به داخل مقعد بازنمیگردند بلکه با کمک دست به داخل بازگردانده میشوند.
بواسیر درجه 4: زائده هموروئید بزرگشده و از مقعد بیرون میزند و تودههای بواسیری حتی به کمک دست به داخل مقعد برنمیگردند و همیشه در بیرون از مقعد وجود دارند.
هموروئید داخلی در مقعد ایجاد میشود، دقیقاً بر روی سطح جایی که محتویات روده بیرون میآید. همیشه قابلمشاهده نیست، اما گاهی اوقات بهمانند تودههایی بر سطح مقعد دیده میشود. هموروئید خارجی معمولاً یک مسئله پزشکی جدی نیست؛ اما در صورت ایجاد اختلال در زندگی براثر درد و ناراحتی، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
هموروئید پرولاس و یا بیرونزدگی مقعد نیز یکی از انواع بواسیر هست، این نوع بواسیر هنگامی رخ میدهد که هموروئید داخلی متورم شده و از مقعد خارج شود. پزشکان بر اساس مدتزمان بیرون بودن پرولاپس، آن را درجهبندی کردهاند که شامل:
درجه 1: اصلاً پرولاپس نیست.
درجه 2: پرولاپس است ولی خودشان درمان میشوند. این ممکن است فقط زمانی رخ دهد که فرد روی ناحیه مقعد یا روده بزرگ خود فشار میآورد، مانند زور زدن هنگام تحرک روده و پسازآن به حالت عادی خود بازمیگردد.
درجه 3: بیمار باید آن را به داخل فشار دهد. این نوع ممکن است به درمان احتیاج داشته باشد تا بسیار دردناک و آلوده نشوند.
درجه 4: بیمار نمیتواند آن را بدون درد زیاد به داخل فشار دهد. دراین نوع معمولاً برای جلوگیری از درد و ناراحتی و عوارض بیشتر در آینده، تحت درمان قرار بگیرند.
بواسیر پرولاپس مانند برآمدگی و تورم، بیرون مقعد است و فرد میتواند با استفاده از یک آینه آن را ببیند. هموروئید پرولاپس ممکن است بهغیراز بیرونزدگی علائم دیگری نداشته باشد، یا ممکن است باعث درد، ناراحتی، خارش یا سوزش شود. در برخی موارد، ممکن است برای برداشتن یا اصلاح هموروئید پرولاپس به جراحی احتیاج داشته باشد تا بعداً باعث درد و عوارض دیگر نشود.
هموروئید ترومبوز شامل یک لخته خون (ترومبوز) در بافت هموروئید است. این نوع از بواسیر، ممکن است مانند توده یا تورم در اطراف مقعد ظاهر شوند. هموروئید ترومبوز اساساً یک هموروئید پیچیده است که در آن لخته شدن خون تشکیل میشود.
هرکدام از انواع بواسیر علائمی دارند که در اینجا به هرکدام از این علائم اشاره میکنیم
علائم هموروئید داخلی
علائم هموروئید خارجی
علائم هموروئید خارجی تقریباً مشابه هموروئید داخلی است؛ اما ازآنجاکه خارج از روده بزرگ قرار دارد، ممکن است احساس درد یا ناراحتی بیشتری در هنگام نشستن، فعالیت بدنی یا دفع ایجاد شود. همچنین دیدن آنها زمانی که متورم هستند آسانتر است، رنگ آبی رگهای منقبض زیرپوست سطح مقعد دیده میشود.
علائم هموروئید ترومبوز
لخته شدن خون ممکن است در هموروئید داخلی و خارجی اتفاق افتد و علائم آن عبارتاند از:
عوامل زیادی در بروز این بیماری دخیل هستند که شامل:
برخی از علل شایع و عوامل مخاطرهآمیز عبارتاند از:
در وهله اول هموروئید داخلی ممکن است به هموروئید پرولاپس تبدیل شود اگر فرد بیمار همچنان به انجام هر یک از این کارها ادامه دهد. هرچند هیچ عامل خطرناک خاصی وجود ندارد ولی ممکن است هموروئید خارجی به هموروئید ترومبوز تبدیل شود.
علاوه بر این عوامل شایع یک سری از بیماریها نیز عامل به وجود آمدن بیماری بواسیر میشوند این بیماریها:
درصورتیکه علائم بیماری بیشازحد شدید نباشد، برخی از داروهای خانگی را میتوان برای درمان بیماری بواسیر امتحان کرد:
در موارد حاد بیماری پزشکان، جراحی را پیشنهاد میدهند که به روشهای مختلف انجام میگیرد:
بهترین راه برای پیشگیری از هموروئید این است که مدفوع نرم و عبور آن عادی باشد. برای جلوگیری و کاهش علائم بیماری رعایت نکات زیر توصیه میشود:
و در آخر برای جلوگیری از بروز بیماری بواسیر، داشتن یک برنامه غذایی خوب و سالم توصیه میشود. برنامهای که همزمان رژیم غذایی اصولی و کارآمدی داشته و هم توصیههایی برای پیشگیری و کنترل بیماری شما دارند. بهتر است به سایت غفاری دایت مراجعه کرده و پس از مطالعه مطالب مفید این سایت در قسمت رژیم من از این رژیم اصولی استفاده کنید.